Moskova’ya giden Türk heyeti Rus tarafıyla görüşme için beklerken Kremlin’in skandal bir hamle yapıp terör örgütü YPG’yle anlaşma imzalamasından 24 saat sonra Washington’un Kıbrıs Rumlarına 33 yıllık silah ambargosunu kaldırması “dış politikada yanlış giden bir şeyler var” değerlendirmelerini yeniden gündeme getirdi. Özellikle Trump ve Putin yönetimleriyle ilişkilerde retorik ile realitenin çelişmesi bir kez daha kendini gösterdi.
Türk heyetinin toplantı için Moskova’da bulunduğu gün Rus Dışişleri Bakanı Lavrov, YPG’nin üst düzey heyetini kabul etti. Görüşmede 5 maddelik bir anlaşma da imzalandı. Suriye’deki ‘dostun’ ardından ikinci tatsız haber Akdeniz için geldi. Türkiye’yi ekonomisini çökertmekle tehdit eden, Cumhurbaşkanı’na diplomasiyi aşan mektup gönderen ABD Başkanı Trump, Kıbrıs Rum Kesimi’ne yönelik silah ambargosunu kaldırdı.
"AMBARGONUN KALKMASI DOĞRUYDU"
Rum kesimi için “Doğu Akdeniz’deki kilit ortağımız” vurgusu yapan Pompeo “Ambargonun kalkması doğruydu” dedi. AK Parti Sözcüsü Çelik “Tümüyle yanlış bir karar” yanıtı verdi. Kurtulmuş “Basiretsizlik” ifadesini kullandı. Ancak hem Suriye’de mutabakatlara imza attığımız Rusya’nın hem müttefik vurgusu yapılan ABD’nin tutumu, Türkiye’nin dış politikasını ‘sahadaki gerçekler’ ışığında yeniden gözden geçirmesi gerektiğini gösterdi.
ABD’nin Rum kesimine silah ABD’nin Rum kesimine silah ambargosunu kaldırma kararı ve Rusya’nın Türk heyetinin geldiği Rusya’nın Türk heyetinin geldiği gün Moskova’da terör örgütü PYD/YPG yöneticilerini ağırlaması Türkiye’nin tepkisini çekti. ABD ambargoyu kaldırarak Doğu Akdeniz krizinde Rum-Yunan tarafının elini güçlendirirken, Rusya, terör örgütünün muhtemel bir ‘federasyon’ için Suriye’de anayasa yazımına katılmasının yolunu açtı.
ABD ve Rusya yönetimlerinden önceki gün Türkiye ile mevcut olumlu diplomatik ilişkilere gölge düşüren iki hamle geldi. Doğu Akdeniz’de gerginliğin zirvede olduğu bir dönemde ABD, Kıbrıs Rum kesimine yönelik silah ambargosunu kısmen kaldırarak 2021 mali yılında ülkeye “ölümcül” olmayan savunma malzemelerinin satışına izin verileceğini açıkladı.
Halbuki Washington, Ada’ya silah transferini halkların birleşmesi çabalarına katkı, silahlanma yarışına da engel olunması için 1987 yılında kısıtlamıştı. Akdeniz krizinde Rum-Yunan tarafının elini güçlendiren bu hamleye tepki gösteren AKP Sözcüsü Ömer Çelik, ABD’nin kararının “tümüyle yanlış bir karar” olduğunu savunarak “Rum yönetimi Ada’da istikrarsızlığı ve çözümsüzlüğü üreten taraftır. Bu karar, Rum yönetiminin hukuksuz taleplerini teşvik etmektir” mesajını paylaştı. Türkiye’nin “garantör ülke olarak KKTC’nin hak ve menfaatlerini korumaya muktedir” olduğunu söyleyen Çelik, Türkiye’nin “hiçbir dayatmayı kabul etmeyeceğini ve asla taviz vermeyeceğini” kaydetti.
Cumhurbaşkanı Yardımcısı Fuat Oktay da dün “ABD’nin Güney Kıbrıs Rum Yönetimi’ne (GKRY) yönelik silah ambargolarını kaldırması bölgesel barış ve istikrarı zehirlemektedir.” açıklamasını yaptı. AKP Genel Başkanvekili Numan Kurtulmuş da “ABD’nin aldığı bu karar hem Akdeniz’deki hem de Türkiye ile Yunanistan arasındaki gerilimin artmasına yol açacak siyaset dışı ve basiretsiz bir karardır” dedi. Ancak Ankara’dan gelen tepkilere rağmen ABD Dışişleri Bakanı Mike Pompeo dün yaptığı açıklamada, GKRY’ye silah ambargosunun kaldırılması kararını savunarak, “Bu adımın Doğu Akdeniz’deki yüksek gerginlik zamanında alındığını biliyoruz ama doğru bir karar olduğunu düşünüyoruz” dedi. Ankara’nın tepkisini çeken diğer ülke ise Rusya oldu.
Dışişleri Bakan Yardımcısı Büyükelçi Sedat Önal başkanlığındaki heyet önceki gün Rus mevkidaşlarıyla görüşmek üzere Moskova’ya gitmişti. Aynı gün PYD/YPG elebaşlarından İlham Ahmed ve beraberindekiler de bu ülkede ağırlandı. PYD’liler burada Halkın İradesi Partisi ile siyasi mutabakat imzalayıp, Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov ile görüştü. Uzun süredir terör örgütünü Suriye’deki anayasa yazımı çalışmalarına dahil etmek isteyen Rusya, PKK/YPG’nin muhtemel bir federasyon için anayasa yazım çalışmalarına dolaylı olarak katılımının yolunu açtı.
Dışişleri Bakanlığı, “Terör örgütü unsurlarından oluşan bir grubun Rusya’da resmi makamlar tarafından üst düzeyde kabul edilmesini kaygıyla karşılıyoruz. Rusya’dan Astana formatındaki toplantılarda yapılan taahhütlere uygun hareket etmesini bekliyoruz” açıklamasını yaptı.
