Otomotivde beklenen ÖTV düzenlemesi dün açıklandı. Buna göre çıplak fiyatı 40 bin liranın altında olan araçlarda vergi artmayacak. Fiyatı 40 bin ile 70 bin TL arasındaki taşıtlara 2 bin 360 ile 4 bin 130 TL arasında vergi gelecek.100 bin lirayı geçen otoda ÖTV, 23 bin 600 TL olacak. Başka bir anlatımla, lüks sekmesindeki otomobillerin fiyatı arttı, küçüklerin ise fiyatı sabit kaldı.
KARAR HABER MERKEZİ / ALİ YILDIRIM
Otomotiv pazarı Türkiye’de dün yeni bir döneme uyandı. Otomobil satışlarında artık pazarlama ve satış stratejileri özel tüketim vergisindeki (ÖTV) yeni uygulamayla birlikte tamamen değişti. ÖTV yasasındaki değişim Bakanlar Kuruluna devredilmesinden itibaren ertesi gün yeni zamlı fiyatlar gün yüzüne çıktı. Bu yasayla birlikte ÖTV oranlarında motor silindir hacminin yanı sıra fiyat kriteri de devreye alındı. Otomobillerde uygulanan ÖTV’de değişikliğe gidilmesine ilişkin Bakanlar Kurulu kararı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girmişti. Buna göre, motor silindir hacmi 1600 CC’yi geçmeyenler ile 1600 CC ile 2000 CC arasında olup motor gücü 50 KW’ı geçip motor silindir hacmi 1800 CC’yi geçmeyen elektrikli araçlarda vergi oranı yüzde 60, diğerlerinde ise yüzde 110 olarak belirlendi. Söz konusu oran, motor silindir hacmi 2000 CC’yi geçen otomobillerden motor gücü 100 KW’ı geçip motor silindir hacmi 2500 CC’yi geçmeyen elektrikli araçlarda ise yüzde 110 oldu. Motor silindir hacmi 2000 CC’yi geçen diğer otomobillerde uygulanan vergi oranı artık yüzde 160 olarak uygulanacak.
MİNİMUM 5 PUAN ÇIKTI
ÖTV oranlarının belirlenmesinde motor silindir hacminin yanı sıra aracın matrahı da belirleyici olacak. Söz konusu oranlar, motor silindir hacmi 1600 CC’yi geçmeyip, ÖTV matrahı 40 bin lirayı aşmayanlar için yüzde 45, 40 bin lirayı aşıp 70 bin lirayı aşmayanlar için yüzde 50 olacak. Motor silindir hacmi 1600 CC’yi geçen 2000 CC’yi geçmeyenlerden ÖTV matrahı 100 bin lirayı aşmayanlar için yüzde 100 olarak belirlenecek. Elektrik motoru da olanlardan elektrik motor gücü 50 KW’ı geçip motor silindir hacmi 1800 CC’yi geçmeyenlerden ÖTV matrahı 50 bin lirayı aşmayanlar için yüzde 45, 50 bin lirayı aşıp 80 bin lirayı aşmayanlar için yüzde 50 olarak hesaplanacak. Elektrik motoru da olanlardan elektrik motor gücü 100 KW’ı geçip motor silindir hacmi 2000 ile 2500 CC arasında olanlardan ÖTV matrahı 100 bin lirayı aşmayanlar için yüzde 100 ÖTV alınacak.
26 BİN LİRAYA KADAR ÇIKIYOR
Yeni düzenlemeyle birlikte 1.6 litrenin altında matrahsız fiyatı 40 bin lira bir otomobilin fiyatında yüzde 45 olan ÖTV aynı kalarak yine 68 bin 440 liradan satışa sunulacak. Aynı özelliklere sahip bir aracın matrahsız fiyatı 40 bin 001 lira ise yüzde 45 olan ÖTV yüzde 50 olarak gerçekleşecek. Böylelikle aracın 68 bin 442 lira olan eski fiyatı 70 bin 802 liraya çıkacak. Bu da yüzde 3’lük artışla farkı 2 bin 360 liraya çıkarmış olacak. 1.6 litre bir otomobil matrahsız fiyatı 70 bin lira iken, yüzde 45 ÖTV ile 119 bin 770 liradan alıcı bulurken, yeni kanunla yüzde 50’lik ÖTV ile değerlendirildiğinde araç 123 bin 900 liradan alıcı bulacak. Bu artış fiyata yüzde 3 olarak yansıyacak.
70 bin sınırını 1 lira geçen araçlara, yüzde 45 yerine yüzde 60’lık bir ÖTV oranı eklenecek. Böylece 119 bin 772 lira olan bir otomobilin fiyatı yüzde 10 artarak 132 bin 162 liradan satılacak. 1.6 ve 2.0 litre arasında vergisiz fiyatı 100 bin lira olan bir otomobil yüzde 90 ÖTV yerine yüzde 100’lük orana tabi tutulacak. Böylece aracın eski fiyatı 224 bin 200 liradan yüzde 5 artışla 236 bin lira olacak. 100 bin sınırını yine 1 lira ile aşan bir araç, yüzde 110’luk bir ÖTV dilimiyle 247 bin 802 liradan alıcı bulacak. 2.0 litre üstü araçlar ise en fazla etkilenenlerden. Vergisiz fiyatı 150 bin lira olan bir araç artık yüzde 145 ÖTV yerine yüzde 160 ile yargılanacak. Bununla birlikte 433 bin lira olan bir otomobil 460 liradan yeni sahibini arayacak.
FARKLAR YÜZDE 3 İLA 11 ARASINDA
Maliye Bakanı Naci Ağbal otomobillerde uygulanan ÖTV oranlarında yapılan düzenlemenin bütçeye 3 milyar liraya yakın gelir etkisi meydana getirebileceğini ifade ederek şu şekilde açıklama yaptı: “Bugün Türkiye’de satılan 1600 CC araçlardan yüzde 42’sinin vergisiz fiyatı 40 bin liranın altında. Yapılan düzenleme fiyatı 40 bin liranın altında olan araçları kapsamıyor. Fiyatı 40 bin ile 70 bin lira arasında olan araçlarda yaklaşık 2 bin 360 lira ile 4 bin 130 lira arasında vergi artışı olacak. Bunu araç fiyatlarına orantılandığımız zaman yaklaşık yüzde 3 bir fiyat artışı gelmiş olacak. 1600 CC altı olan araçlardan yaklaşık yüzde 17’sinin fiyatı 70 bin liranın üzerinde. Bu araçların fiyatında ise vergiden dolayı 12 bin 390 lira artış meydana gelecek. Fiyat artıkça buna bağlı olarak da değişebilir.” Piyasada 1600-2000 CC arası satılan her 100 araçtan 34’ünün fiyatının 100 bin liranın altında olduğuna dikkati çeken Ağbal, “Bunlarda genel oran yüzde 110’du. Vergisiz fiyatları 100 bin liranın altında ise yüzde 110 olan oran, indirimli olarak yüzde 100 olarak uygulanıyor. Bu araçlarda da 11 bin 800 lira civarında bir artış meydana gelmiş olacak. Piyasada 1600-2000 CC araçlardan yüzde 66’sının fiyatı 100 bin liranın üzerinde. Bu araçlarda da 23 bin 600 lira fiyat artışı meydana gelecek. 2000 CC üzeri araçlarda herhangi bir fiyat aralığı belirlemedik. Vergi oranı yüzde 160 olarak düzenledik. Burada da 26 bin 550 lira bir fiyat artışı. Bunun da vergisiz satış fiyatı 150 bin lira olan araca etkisi kabaca (artış) yüzde 6 mertebesinde” dedi.
ÜST SINIFTA BEKLENEN YÜKSELIŞ NE KADAR?
Marka model bazında ortalama fiyatlara baktığımızda lükslerde de artış olduğu aşikar ortada. Yaklaşık fiyatlarla konuşmak gerekilirse Alman üretici Audi’nin Türkiye’de en çok sattığı modellerden biri olan A3 sedan 1.2 litrelik versiyonuyla vergiye çalım atan otomobillerden biriydi. Ortalama bir hesap yapıldığında (tüm hesaplamalarda fiyatlar yaklaşıktır) 1.2 litrelik benzinli 110 beygir Attraction donanımıyla aracın çıplak yani matrahsız fiyatı yaklaşık olarak 57 bin lira. Bu fiyatla model yüzde 50’lik vergi dilimine giriyor. Eski fiyatı ortalama 103 bin lira olan araç, yüzde 50’lik dilimle yaklaşık fiyat 107 bin liraya kadar çıkacak. Aynı versiyonun 1.6 litrelik dizel otomatik seçeneğinin yaklaşık çıplak fiyatı 72 bin lira. Bu model 70 bin barajını aştığı için yüzde 60’lık ÖTV dilimine tabi tutuluyor.
Eski fiyatı yaklaşık 124 bin lira olan model, yeni sistemle ortalama fiyatı 137 bin lira olacak. BMW markasının başlangıç modeli olan 1 serisi de bu fiyat artışından etkilenen araçlardan. Yaklaşık 60 bin liralık çıplak fiyata sahip olan 1 serisinin giriş versiyonu vergisi yüzde 45’ten 50’ye çıktı. Aracın eski fiyatı yaklaşık 103 bin lira iken, yeni oranla birlikte ortalama 107 bin liraya çıktı. BMW’nin en çok tercih edilen 3 serisinde ise 1.5 litrelik otomatik benzinli fiyatının matrahsız fiyatı yaklaşık 80 bin lira. Bu aracın yüzde 45 vergili fiyatı ise ortalama 136 bin lira. Yeni düzenle yüzde 60 ÖTV ile aracın, yaklaşık 151 bin lira olması bekleniyor. Mercedes-Benz’in A serisi giriş fiyatı yaklaşık yüzde 45 ÖTV ile 114 bin lira. Aracın çıplak fiyatı yaklaşık 66 bin lira. Yeni yüzde 50’lik oran ile aracın yaklaşık fiyatı dünden itibaren 117 bin lira oldu.
C180 modelinin ise 1.6 litrelik benzinli otomatik fiyatı başlangıç fiyatı ortalama 139 bin 500 lira. Bu aracın matrahsız fiyatı ise yaklaşık 80 bin lira. Yüzde 60’lık vergi dilimine giren modelin yeni fiyatının ise yaklaşık 152 bin lira olacak. Dizel seçenek olan C200d’in bir önceki fiyatı ise 157 bin 400 lira idi. Aracın matrahsız fiyatı ortalama 92 bin lira yüzde 60 ÖTV ile bu fiyat yaklaşık 174 bin liraya kadar çıkabilecek. Volvo’nun S60 modeli de şu an ortalama 123 bin lira. Aracın matrahsız fiyatı ortalama 72 bin lira. Araç yeni sistemde yüzde 60 ÖTV ile yaklaşık 136 bin liradan alıcı bulacak.
YERLİ SEDANLARDA DURUM NE?
Türkiye’de üretimi gerçekleştiren yerli sedan otomobillerinde bazı versiyonları artıştan etkilendi. Fransız üreticinin Bursa’daki tesisinde banttan indirdiği Megane Sedan’ın 1.5 litrelik dizel Joy paketli versiyonu 79 bin 950 liradan satışa sunuluyordu. Aracın matrahsız fiyatı yaklaşık 47 bin lira, yüzde 50 ÖTV ile bu modelin fiyatı yaklaşık 83 bin 500 liradan alıcı bulacak. Bir başka yerli model olan Honda ise yeni Civic modeli başlangıçtan itibaren bu değişimden etkilenecek olan modellerden. Araç yüzde 45 ÖTV ile ortalama 75 bin 500 liradan alıcı buluyordu. Ortalama çıplak fiyatı 44 bin lira olan yerli sedan, yüzde 50’lık ÖTV ile yaklaşık 78 bin liradan alıcı bulacak. Japon üretici Toyota ise Corolla ile 1.6 litrelik benzinli Touch versiyonu şu an ortalama 74 bin liradan alıcı buluyor. Aracın vergisiz fiyatı yaklaşık 43 bin lira. Yüzde 50’lik dilime dahil olan yeni modelin fiyatı ise 76 bin 200 lira olması bekleniyor. Fiat’ın Bursa’da ürettiği modeli olan Egea sedanın urban versiyonlu 1.6 litrelik dizel modeli de bu dilime girenlerden. Aracın anahtar teslim fiyatı yaklaşık 72 bin 500 lira idi. Aracın çıplak fiyatı yaklaşık 42 bin 500 lira yüzde 5 artan vergiyle yeni etiketin 75 bin liranın üzerine çıkması bekleniyor.
YAKIN VADEDE YENİ DÜZENLEME YOK
Ağbal, “Önümüzdeki süreçte, yakın vadede otomotiv sektörüyle ilgili ayrıca yeni bir düzenleme düşünmüyoruz” açıklamasında da bulundu. Fakat bu sisteme göre doların bu hareketli tavrıyla birlikte kısa vadede 40 bin liranın altında pekte otomobil kalmayacağa benziyor. Bu yeni düzenlemeyle birlikte ÖTV artışının doların belki de 4 liraları görmesiyle birlikte 40 lira sınırı kolay bir şekilde aşılacak. Bu vesile ile sadece yakın vade de A segmenti araçların fiyatlarında değişim gerçekleşmeyecek.
5.5 YILDA 374 MİLYAR TL VERGİ
ÖTV zamlarının ardından Türkiye’nin son 5.5 yılda otomotiv sektöründen kazandığı vergi dilimlerine bir göz atalım dedik. 2011 yılında ÖTV’den 8.5 milyon lira, motorlu taşıtlar vergisi 6 milyon lira, akaryakıt ÖTV’si ise 33 milyon liraydı. 2013 yılında bu rakamlar artarak devam etti ve yine araç ÖTV’sinden alınan 10.5 milyon lira, MTV 7.3 milyon lira, akaryakıt ÖTV’si ise 45.6 milyon lira olarak gerçekleşmişti. 2016’nın ilk 10 ayında ÖTV için ödenen 13.8 milyon lira, MTV için 9.1 milyon lira, akaryakıt ÖTV’si için ise 45.7 milyon lira oldu. Ara yıllarla birlikte 5.5 yılda alınan toplam vergi 374 milyar lira.
ORTA SEGMENTE GEÇİŞ OLUR
Toyota Türkiye Pazarlama ve Satış Ceo’su düzenlemeyle ilgili şöyle konuştu: “Kurlarda önemli bir artış söz konusuydu, bir miktar fiyat artışı zaten yapılacaktı. Bunun üzerine ÖTV düzenlemesi de gelince ortaya farklı bir sahne çıkmış oldu. Bu açıdan baktığımızda; “keşke bu dönem olmasaydı” dediğimiz bir gelişme. Ancak ben bu artışı yönetilebilir bir artış olarak görüyorum. Ayrıca bu düzenleme yerli modellerin korunmaya çalışıldığı bir düzenleme olarak da görülebilir. Biz de marka olarak satışlarının %72’sinin yerli olduğu bir markayız. Bu değişimle birlikte bir grup modelimizde hiç etkilenme olmadı. Bu açıdan bakınca da, satışlarımızda bu yıl için büyük bir değişiklik olmasını beklemiyorum. Yeni ÖTV oranları ve kurlardaki artış ile birlikte lüks segmentteki modellerden orta segmentlere doğru bir yönelme yaşanmasını bekliyorum. Aralık ayında toplam pazarda küçük bir düşüş de olabilir.”
