Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın, Yunanistan’a 65 yıl sonra düzenlenen en üst düzey ziyaretinde gündeme Lozan polemiği damga vurdu. Mevkidaşı Pavlopulos’un ‘anlaşmanın gözden geçirilmesine gerek yok’ sözlerine Erdoğan, “Sizin gibi hukuk profesörü değilim ama siyaset hukukunu iyi bilirim, 94 yıllık anlaşma tabii ki yenilenir” diye yanıt verdi.
HABER MERKEZİ / İSTANBUL
Cumhurbaşkanı Erdoğan, Yunanistan’a 65 yıl aradan sonra Cumhurbaşkanı düzeyinde ilk ziyareti yaptı. Tarihi ziyarete ise Lozan Anlaşması polemiği damga vurdu. Erdoğan ile mevkidaşı Prokopis Pavlopulos arasındaki görüşmesi öncesinde basın toplantısı düzenlendi. Pavlapulos, Erdoğan’ın Yunan medyasına verdiği röportajdaki ‘Lozan Anlaşması’nı güncelleyelim’ çağrısına yanıt verdi. Yunanistan ile Türkiye arasındaki sınırı çizen anlaşmanın tartışılacak bir sözleşme olmadığını söyleyen Pavlopulos, “Yeniden gözden geçirmeye gerek yok. Reform edilecek bir sözleşme olduğuna inanmıyoruz” diye konuştu.
Erdoğan da 65 yıl sonra Yunanistan’a giden ilk Cumhurbaşkanı olduğunu hatırlatarak ziyaretin önemine işaret etti. “Bazı gerçekleri ben de açık ve net ortaya koyacağım” diyen Erdoğan, Povlopulos’un açıklamalarına sert yanıtlar verdi:
* ANLAŞILMAYAN İNCELİKLER VAR: “Lozan konusunda hala anlaşılmayan bazı incelikler var. Sadece Türkiye ile Yunanistan arasında yapılan bir anlaşma değil. 11 taraf ülkesi var. Japonya bile var. 94 yıl içerisinde dünya yeniden inşa ediliyor. Türkiye ile Yunanistan arasında bu arada bir çok şey değişti.”
* AİHM’DE ‘TÜRK’ İFADESİ GEÇİYOR: “Batı Trakya’daki Müslümanların durumu oldukça kötü. Lozan’da buradaki Türklerle ilgili Müslüman azınlık ifadesinin geçtiğinden bahsediyorsunuz, doğru ama AİHM’de Türk ifadesi orada geçmektedir. Müslümanlar inançlarını yaşayabiliyorlar mı?”
* BİZ DE ATANAN DEĞİL SEÇİLEN PATRİK VAR: “Türkiye’de patrik atanan değil seçilmiş bir patriktir. Ama Batı Trakya’da hala başmüftüyü oradaki imamlar seçememiştir. Nasıl oluyor da Lozan’ın yürürlükte olduğunu söylüyoruz.”
* AYRIMCILIK YAPILIYOR: “Yunanistan’ın açıklanan kişi başına milli geliri 18 bin dolar civarında. Batı Trakya’da 2 bin 200 dolar civarında. Yatırım noktasında, atılması gereken adımlar noktasında gerekli olan destekler onlara verilmemektedir, bir ayrımcılık söz konusu. Türkiye’de Rum vatandaşlarıma yönelik böyle bir uygulama göremezsiniz. Batı Trakya’de Türk kelimesinin yazılmasını dahi hazmetmek mümkün değil. Güncellenmesi gerekir dediğim konu bunlardır.
* ENGEL OLSAK NATO’YA GİREMEZDİNİZ: “Askeri konularda sıkıntı yaşanıyor. Siz NATO’dan çıktınız, tekrar girdiniz. Eğer biz engel olsaydık siz NATO’ya giremezdiniz. Çünkü bir ülkenin muhalefeti NATO’ya girmenizi engelleyebilirdi. Ama biz öyle bakmadık. Biz komşu diye baktık. Bugün de öyle bakıyoruz.”
* PROVOKASYONLAR VAR: “65 yıl aradan sonra buraya büyük bir heyecan ile geldik. Batı Trakya’ya, soydaşlarımıza bundan önce yaptığım gibi bir ziyaret yapmayı da arzu ettim ama birileri maalesef bu ziyareti provoke ediyor. Her toplumun içinde artılar, eksiler vardır. O ayrı bir konu ama bunların 65 yıl aradan sonra buraya bir cumhurbaşkanı geliyorsa, bunun çok kontrol altında tutulması gerekir diye düşünüyorum. Türkiye Cumhuriyeti’nin Cumhurbaşkanı olarak arzum şudur. Biz bardağın boş tarafıyla uğraşmayalım, dolu tarafına bakalım ve münasebetlerimizi güçlendirelim. Bu ziyaretimizin de 65 yılı bir kenara koyup artık ileriye bakacak bir ziyaret olması temennisindeyim.”
PAVLOPULOS’A ‘HUKUK’ YANITI
Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın eleştirileri üzerine yeniden söz alan Yunan Cumhurbaşkanı “Yunanistan’da anayasa gereği Cumhurbaşkanlığı statüsü sizin sahip olduğunuz yetkilere sahip değildir” diyerek bu nedenle Kıbrıs görüşmelerine katılmadığını belirtip şunları söyledi: “Sizi ilk kez İstanbul’da tanıdığımdan beri sizin açıkça konuşacak biri olduğunuza kanaat getirdim. Bu kanaatim şimdi daha da güçlendi. Bir siyasetçi ve hukuk profesörü olarak şunu söyleyebilirim, anlaşmaların güncellenmesi mümkün değil. Varolan sözleşmeye yeni anlam ekleyen bir metin ekleyebiliriz. Ama anlaşmayı reform etme gibi bir kavramı genellikle kullanmıyoruz.”
Pavlopulos’un açıklamaları üzerine “Bunun cevabını vermem lazım” diyen Erdoğan, şöyle devam etti: “Ben tabii hukuk profesörü değilim ama siyaset hukukunu iyi bilirim. Siyaset hukukunda özelikle anlaşmaların güncellenmesi diye bir şart vardır ve biz bunu yaparız. Yeter ki ülkeler bu konuda mutabık kalsınlar. Bunun dünyada bir çok örneği var. Biz de çok skıntılar yaşadık, onun için Türkiye’de sistem değişikliğine gidiyoruz.”
TRUMP’IN ADIMI BÖLGEYİ ATEŞE VERİR
Cumhurbaşkanı Erdoğan, ABD Başkanı Donald Trump’un Kudüs’ü İsrail’in başkenti olarak tanıma ve büyükelçiliği Tel Aviv’den 1taşıma kararına sert eleştiriler de yöneltti. Atina’ya hareketinden önce Esenboğa Havalimanı’nda yaptığı açıklamada “Trump’ın neye yaranmak istediğini anlamak mümkün değil” diyen Erdoğan, Kudüs’ün, Müslümanların, Hristiyanların, kısmi olarak da Musevilerin ibadetgahı olarak görüldüğüne işaret ederek şöyle devam etti: Böyle bir adımı atmak bu bölgeyi ateş çemberinin içine atmaktır. Ey Trump, sen ne yapmak istiyorsun? Bu nasıl bir yaklaşımdır? Siyasi liderler karıştırmak için değil barıştırmak için olurlar. Şu anda Sayın Trump’ın bu açıklamaları adeta ‘mikser’ görevi görmeye yöneliktir. Bu artık sadece Müslümanların değil insanlığın görevidir.
ERDOĞAN’DAN PAPA’YA ‘KUDÜS’ TAKDİRİ
Cumhurbaşkanı Erdoğan, Trump’ın Kudüs kararı üzerine Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ve Papa Franciscus ile telefonda görüştü. Liderler, ABD’nin attığı adımın bölgedeki barış ve istikrarı olumsuz etkileyeceği görüşünde birleşti. Putin, konunun BM Güvenlik Konseyi nezdinde takipçisi olacağını söyledi. Katoliklerin ruhani lideri Papa Franciscus ise görüşmesinde ise Erdoğan, bölgenin barış ve istikrarı için 1967 sınırları dahilinde başkenti Doğu Kudüs olan bağımsız ve egemen bir Filistin Devleti’nin vücut bulmasının şart olduğuna işaret etti. Cumhurbaşkanı, Papa Franciscus’a, Kudüs’te mevcut durumun korunması yönündeki çağrısından dolayı takdirlerini iletti. Erdoğan ve Papa Franciscus, ABD yönetiminin attığı adımın yanlış olduğunu farklı platformlarda dile getireceklerini de belirtti.
ÇİPRAS’TAN SKANDAL ‘KIBRIS SORUNU İŞGALLE BAŞLADI’ CEVABI
Lozan ve Kırbıs konusu Cumhurbaşkanı Erdoğan ile Yunanistan Başbakanı Çipras’ın ortak basın toplantısının da gündemine oturdu. Erdoğan, Lozan anlaşmasının yenilenmesi çağrısını yinelerken Çipras tartışılacak cevaplar verdi. Lozan’ın yenilenmesinin sözkonusu olmayacağını söyleyen Yunan Başbakan Erdoğan’ın Batı Trakya Türk azınlığı için eleştirilerinin haklı olduğunu belirterek “Bu bizim iç meselemiz” yanıtını verdi. Yunanistan’ın ülkenin değişik yerlerinde çok sayıda caminin restore ettiğini savunan Çipras “Yunanistan sınırlarında yer alan pek çok mabedin tadilatını gerçekleştirdik. Ortadoksların dini tören düzenlemesini düşünmedik. Ama böyle bir durum son dönemde Ayasofya’da söz konusu. Karşılıklı olarak hassasiyetlere saygı göstermek zorundayız” diye konuştu. Kıbrıs konusunda da değerlendirmelerde bulunan Çipras “Ben 43 yaşındayım ve bu sorunla büyüdüm. Gerçekten buna kimin kimin haksız olduğu tartışmalarının dışına çıkarak bunu çözmeliyiz. Ancak şunu söylemeyim ki 43 yıl önce Kıbrıs’ta yasa dışı bir işgal olmuştu. Bu sorun o yüzdem ortaya çıktı” dedi.
