İsrail, Akdeniz’de bulduğu doğalgazı Türkiye üzerinden pazarlama konusundaki kararlılığını sürdürüyor. İsrail Enerji Bakanlığı Genel Direktörü Meridor, “Birkaç ay içinde anlaşmaya varmış oluruz. Ne zaman sonuçlanacağını bilemem ama bence herkes anlaşmak istiyor” dedi.
Türkiye enerji konusunda yeni bir ortaklığa daha imza atmak üzere. Geçtiğimiz günlerde sayfalarımıza yansıttığımız “İsrail gazı 2019’a Türkiye’de” haberlerimizde ilk kez Karar olarak gündeme getirmiştik. İsrail, 2019 sonunda Tamar ve Leviathan bölgesinde doğalgaz üretmeye başlayacak. Türkiye’nin yıllık ihtiyacının ortalama 50 milyar metreküp olduğu göz önüne alınınca İsrail gazı, Türkiye’nin yıllık doğalgaz ihtiyacının 19 katı. Bu miktar çok fazla olmasa da, Avrupa’nın enerji kaynaklarını çeşitlendirmek için önemli.
İsrail Enerji, Altyapı ve Su Kaynakları Bakanlığı Genel Direktörü Shaul Meridor, Türkiye ve İsrail arasında doğalgaz boru hattı kurulmasına ilişkin görüşmelerin, ticari şirketler ile hükümetler arasında iki koldan yürütüldüğünü söyledi. Meridor, şöyle konuştu: “Türkiye ile doğalgaz konusunda, önce ticari tarafın fiyatlar ve miktarlar gibi detaylar üzerinde anlaşması gerekiyor, şu anda bunun üzerinde konuşuluyor. Şirketler bunun üzerinde çalışıyorlar. Biz de bu projenin yürümesini sağlayacak hükümetler arası anlaşma için çalışıyoruz. Önümüzdeki birkaç haftada pek çok görüşme yapacağız. Birkaç ay içinde umarım sadece görüşüyor değil, anlaşmaya varmış da oluruz. Süreci ciddiye alıyoruz.
Anlaşmaya varacağımız ve önümüzdeki yıllarda İsrail gazını Türkiye’ye taşıyacağımız konusunda iyimserim.” İsrail’in her şeyi en kısa sürede yapmak için çalışacağını dile getiren Meridor, “Anlaşmaya ne zaman varılacağı noktasında bir tarih veremem, çünkü görüşmelerin tam ortasındayız ama bunun önümüzdeki aylarda gerçekleşebileceğini söyleyebilirim. Bana göre, herkes anlaşmaya varmayı ve ilerleme kaydetmeyi istiyor” ifadelerini kullandı. İsrail ile Güney Kıbrıs Rum Yönetimi (GKRY), Yunanistan ve İtalya arasında İsrail gazının Avrupa’ya taşınmasını sağlayacak EastMed doğalgaz boru hattına ilişkin varılan ön anlaşmanın hatırlatılması üzerine ise Meridor, bunun Türkiye veya Mısır ile yapılması planlanan anlaşmalara rakip olmadığını anlattı. Meridor, “Bu projeleri birbirleriyle rekabet eden projeler olarak görmüyoruz. İsrail’in doğalgazını ihraç etmek için koridorlara ihtiyacı var. Bunlardan biri Türkiye, biri EastMed boru hattı projesi ve biri de Mısır’daki sıvılaştırılmış doğalgaz (LNG) terminalleri. Bunlar İsrail’in doğalgazını ihraç etme stratejisinde önemli yer teşkil eden koridorlar. Çünkü fazlasıyla doğalgaz keşfettik ve daha da keşfetmeyi bekliyoruz. Bu anlamda, burada bir yarış yok.”
800 MİLYAR METREKÜP
Geçen yılın ikinci yarısında hızlanan Türkiye ve İsrail arasındaki normalleşme süreci çerçevesinde, iki ülke arasında yapılacak olası bir gaz anlaşmasıyla bölgedeki kaynakların uluslararası piyasalara Türkiye üzerinden aktarılması opsiyonu güçlendi. Geçen yıl ekim ayında İsrail Enerji, Altyapı ve Su Kaynakları Bakanı Yuval Steinitz’in Türkiye ziyaretinin ardından, iki ülke öngörülen doğalgaz boru hattı projesine ilişkin diyalog sürecini başlatmıştı. İsrail’in en büyük doğalgaz sahası olan Leviathan ve Tamar’da yaklaşık 800 milyar metreküp doğalgaz rezervi bulunduğu tahmin ediliyor. Bakan Steinitz da bu kaynaklara ek olarak bölgede yaklaşık 2,2 trilyon metreküp doğalgaz rezervinin daha keşfedilmeyi beklediğini açıklamıştı.
FİYAT DAHA UCUZ OLACAK
Rus gazının 2 yıl öncesine kadar çok pahalı olduğunu ifade eden Meridor, “Boru hattını inşa ettiğinizde, bu sadece bir yıl için olmayacak. Dolayısıyla, bakmanız gereken bugünün fiyatı değil, önümüzdeki 20 yılın fiyatı. Türk tarafını tanıyor ve biliyorum ve çok iyi görüşmeler yürütüyoruz. Bu yüzden eminim ki Türkiye için iyi olacak bir anlaşmaya varacağız. Tabii ki İsrail gazının fiyatı rekabetçi olacak, olmazsa zaten anlaşmaya varamayız” diye konuştu. Meridor, İsrail’den Türkiye’ye gelecek gazın miktarının yıllık 5-10 milyar metreküp arasında olabileceğine de dikkati çekti.
BİRKAÇ AYDA ANLAŞMA İMZALANIR
Shaul Meridor, Atlantik Konseyi Toplantısı için geçtiğimiz ay İstanbul’a gelmişti. Meridor, Türkiye ile İsrail arasında enerji anlaşmasının birkaç ay içinde imzalanabileceğini söyledi. Meridor, bu anlaşmanın İsrail ile Kıbrıs Cumhuriyeti arasındaki anlaşmanın alternatifi olmayacağını kaydetti. Meridor, Kıbrıs konusunun Türkler ile Rumlar arasındaki bir sorun olduğunu vurguladı. Meridor, “Kesin bir tarih veremem ama birkaç ay içinde anlaşma imzalanabilir” dedi. Meridor anlaşma ile Türkiye’ye istediği düzeyde gaz verilebileceğine kaydetti.
‘İŞ BİRLİĞİ İÇİNDEYİZ’
Meridor, doğalgaz sektöründeki ilişkiler güçlendikçe, Türkiye ile iş birliğinin, yenilenebilir ve güneş enerjisi alanlarında da gelişebileceğini söyledi. Türkiye’nin Gazze Şeridi’ne ilişkin yaşam standartlarının artırılması yönündeki çabalarına da değinen Meridor, “Türkiye’nin bu konudaki çabalarına destek oluyoruz. Gazze’deki insanların iyi bir yaşama sahip olması İsrail’in stratejisinin ana etmenlerinden birisidir. Bu anlamda, Gazze’nin elektriğe kavuşması bizim için önemli, Türkiye’yle bu konuda iyi bir iş birliği içindeyiz” ifadelerini kullandı. İsrail Enerji Bakanlğı, Tiki ülke arasında inşa edilmesi planlanan boru hattının muhtemelen üç yıl içerisinde tamamlanacağını söylemişti.
