Merkez Bankası’nın aldığı sert önlemler kurun ateşini düşürmeye yetmedi. Dolar dün 3,77 lira seviyesinde işlem gördü. Örtülü faiz ve döviz satışına rağmen yükseliş piyasada, “Merkez, bağımsız karar alamıyor, bu etkiyi sınırlandırıyor” algısı oluşturuyor.
EKONOMİ SERVİSİ
Merkez Bankası’nın aldığı sert tedbirlere rağmen dolar 3,70’lerin altına düşmüyor. 12 Ocak’ta başlatılan “örtülü faiz artırımı” uygulamasına karşın dolar 3,77 liradan işlem gördü. Merkez dün de döviz takas piyasasını bankalara açtı. Ancak yeni hamleyle geri çekilmeyen dolar 1-2 kuruş da yükseldi. Önceki gece 3,7615 liradan kapanan dolar, uygulamanın başladığı gün içerisinde 3,7615-3,7851 bandında hareket etti. Hatta gelişmekte olan piyasalara göre TL’de yüzde 0,69 değer kaybı görüldü. Merkez Bankası’nın örtülü faiz artırımı sonrasında başlattığı, örtülü döviz satışı piyasada, “Merkez Bankası, bağımsız kara alamıyor, bu da döviz kurları üzerindeki etkiyi sınırlandırıyor” algısı oluşturdu. Öte yandan dün başlayan döviz takas piyasası ile bankalar, ellerindeki TL’yi Merkez Bankasına borç verirken, Merkez Bankası’ndan döviz borç alarak, vade sonunda faizi ile birlikte geri veriyor. Paranın patronu ayrıca, doların 3,94 lirayı gördüğü geçen perşembe gününden bu yana miktar yöntemiyle repo ihalesi açmıyor. Bu, adım finans çevrelerinde “örtülü faiz artırımı” şeklinde yorumlanıyor. Böylelikle bankalar, Merkez Bankası’ndan yüzde 8 ile değil, geç likidite penceresine yönlendirilerek yüzde 10 faizle borçlanabiliyor. Bu pencereyle fonlamanın maliyeti artırılırken, bankaların borç alabilme limitleri 22 milyardan 11 milyar liraya düşürüldü. Ancak bu adımın, dövizin yükselişi üzerindeki etkisinin sınırlı olduğu görüldü.
BİR MÜDAHALE YÖNTEMİ
Uzmanlar, önde gelen gelişmekte olan Merkez Bankaları tarafından kullanılan döviz likiditesi araçlarından “döviz takası”nın bir müdahale yöntemi olduğunu değerlendiriyor. Ziraat Bankası Ekonomisti Bora Tamer Yılmaz, şu anda üç ilkeli para politikası çerçevesi uygulayan ve enflasyona karşı sıkı duruşa sahip olan Merkez Bankasının geçen hafta likidite üzerinden tedbirleri uygulamaya koyduğunu söyledi. Finansinvest Ekonomisti Burak Kanlı, TCMB’nin enstrüman oluşturma konusunda çok yaratıcı olduğunun faiz koridoru, rezerv opsiyon mekanizması gibi önceki uygulamalarından bilindiğini söyledi. Kanlı, şöyle devam etti: “TCMB, TL’nin yurt dışı kaynaklı olarak spekülatif bir biçimde yükseltildiğini düşünüyor. Merkez Bankasının son kararında, ‘Yabancılar yurt dışındaki düşük seviyelerdeki TL faizinden faydalanarak TL borçlanıp, sonra da TL’yi satarak dolar alıyor ve böylece TL’ye değer kaybettiriyor’ düşüncesi var. TCMB de bunun önüne geçmek için TL likiditesini kendi çekmek istiyor. Böylece yurt dışı TL swap maliyetleri yükselecek ve spekülatif harekete konu olacak TL miktarı da düşecek. Yani spekülatif hareket yapanların oyununu bozmak istiyor.”
ENFLASYON ÇİFT HANEYİ TEST EDEBİLİR
Gedik Yatırım Araştırma Müdürü Üzeyir Doğan, yılın ilk aylarının, TL varlıklarda volatilitenin yüksek seyretmesine neden olabileceğini belirterek, “Bu süreç hasarsız atlatılabilirse 2017’nin ikinci çeyreği ile birlikte, TL varlıkları yeniden cazibe merkezi haline gelecektir” dedi. Doğan, Gedik Yatırım’ın 2017 yılı strateji raporuna ilişkin düzenlenen toplantıda, 2016’nın son çeyreğinde kurlarda görülen artışın, enflasyon üzerindeki etkisinin bu yılın ilk çeyreğinde hissedileceğini, enflasyonun çift haneyi test edebileceğini düşündüğünü söyledi.
SES GETİRECEK ADIM ATMALI
Kapital FX Araştırma Müdür Yardımcısı Enver Erkan, Merkez Bankası’nın dünkü hamlesinden sonra dolarda bir düşüş görülmediğini söyledi. Yeni hamlelerin yükselişi önlediğini ifade eden Erkan, “Merkez, son adımla piyasalara, ‘Londra’dan alma döviz ihtiyacını ben karşılayım’ diyor. Bir anlamda dövizi kiralayarak rezervini eritmeden piyasalara bundan sonra müdahale edecek. Swap’la TL maliyetini artırıyor, efektif fonlamayı yukarı çekiyor” dedi. 24 Ocak’taki faiz toplantısında 50 baz puanlık bir artırımın söz konusu olabileceğini belirten Erkan, “Merkez Bankası’nın ses getirecek bir adım atması gerekiyor” dedi.
İŞTE MERKEZ’İN HAMLELERİ
10 Ocak: TCMB bünyesinde faaliyette bulunan Bankalararası Para Piyasasında bankaların borç alabilme limitleri 11 Ocak tarihinden itibaren toplam 22 milyar Türk lirasına düşürüldü.
10 Ocak: Yabancı para zorunlu karşılık oranları tüm vade dilimlerinde 50 baz puan indirildi. Bu değişiklik ile finansal sisteme yaklaşık 1,5 milyar dolar ilave likidite sağlanmış olacak.
12 Ocak: TCMB 1 hafta vadeli repo ihalesi açmadı.
13 Ocak: TCMB bünyesinde faaliyette bulunan Bankalararası Para Piyasasında bankaların borç alabilme limitleri 16 Ocak tarihinden itibaren toplam 11 milyar Türk lirasına düşürüldü.
13 Ocak: Gerekli görülen günlerde Borsa İstanbul bünyesindeki repo pazarlarında TCMB tarafından yapılan fonlama tutarı sınırlandırılabilecek.
16 Ocak: TCMB 1 hafta vadeli repo ihalesi açmadı.
17 Ocak: TCMB 1 hafta vadeli repo ihalesi açmadı.
17 Ocak: Türk Lirası Depoları Karşılığı Döviz Depoları piyasasının açılmasına karar verildi.
18 Ocak: TCMB 1 hafta vadeli repo ihalesi açmadı.
18 Ocak: TCMB TL depo karşılığı döviz depo ihalesi açtı
İLK İHALEDE 611 MİLYON $
Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankasının (TCMB), TL depo karşılığı döviz depo ihalesinde teklif tutarı 611 milyon dolar oldu. TCMB’nin dün açtığı 500 milyon dolarlık 1 hafta vadeli TL depo karşılığı döviz depo ihalesinde gerçekleşen tutar 500 milyon 5 bin dolar olurken, ihaleye 611 milyon dolarlık teklif geldi. İhalede faiz oranı dolar için yüzde 0,75, TL için yüzde 8 olarak ilan edilmişti.
‘TRUMP’TAN KORKTU
Donald Trump’ın ABD Başkanlığı görevini devralmasına bir gün kala, “değerli dolar” hakkında “endişe” ortaya koyduğuna ilişkin açıklamaları, doları küresel düzeyde bir miktar geriletti. Euro/dolar paritesi, küresel piyasalarda 1.04 - 1.05 düzeyinden, 1.06-1.07 aralığına yükseldi. Öte yandan küresel piyasalar, dün ve bugün ABD Merkez Bankası (Fed) Başkanı Janet Yellen’ın açıklamalarını bekliyor.
