OPEC ve OPEC dışı ülkeler, petrol üretimini kısma anlaşmasının uzatılıp uzatılmayacağına 25 Mayıs’ta karar verecek. Uzmanlar anlaşmanın uzatılması durumunda petrolün 70 dolara yükselebileceğini, aksi durumda 42 dolara düşüşün yaşanabileceğini belirtiyor.
GÜVEN ADALI
Petrol İhraç Eden Ülkeler Örgütü (OPEC) üyeleri, 25 Mayıs Perşembe günü Viyana’da gerçekleştireceği toplantı ile petrol üretimini kısma anlaşmasının süresini yıl sonuna kadar uzatıp uzatmama kararını verecek. Anlaşma kararı çıkmama ihtimali düşük olsa da, bu senaryonun gerçekleşmesi halinde petrolde sert düşüşler yaşanabileceğini belirten uzmanlar, kısa vadede 42 dolara düşüşün yaşanabileceğine değiniyor. Anlaşmanın uzatılması durumunda ise kısa vade de 60, orta vadede ise 70 doların söz konusu olabileceği iddia ediliyor.
OPEC ve OPEC dışı ülkelerin geçen yıl vardığı üretimi kısma anlaşmasının en azından 2017’nin Kasım ayına kadar uzatılmasını beklediklerini söyleyen Thomson Reuters Petrol Araştırma Departmanı Kıdemli Analisti Serkan Şahin, anlaşmanın kasım ayına kadar uzatılmasının piyasa üzerinde çok büyük bir etki yaratmayacağını ifade etti. Şahin, “Zaten piyasa, petrole olan talebin tersine dönmesi senaryosu gerçekleşmediği sürece bu anlaşmanın uzatılmasını bekliyor” diye konuştu. Asıl meselenin Çin ile Hindistan’ın başını çektiği Asya bölgesinde petrol talebinin OPEC’in beklediği gibi artıp artmayacağı olduğuna işaret eden Şahin, şöyle konuştu: “Rusya ve Suudi Arabistan geçen yıl mayıs ayında varılan üretim kısma anlaşmasına devam etmeye istekli. İki ülke de mali tablolarını dengelemek için daha yüksek petrol fiyatlarına ihtiyaç duyuyor. Ayrıca, ekonomik ve teknik zorluklardan dolayı, İran ve Kuzey Denizi petrol türevleri gibi rakiplerinin de kısıtlamaları var.
OPEC ve OPEC dışı ülkelerin üretimi azaltması ile yükselen brent petrolün varil fiyatı, cuma günü 52,49 dolardan güne başlamış ve gün içinde en yüksek 53,77 doları görmüştü. Dün sabah güne 53,80 dolardan başlayan brent petrolün varil fiyatı, yüzde 0,37 artarak 54 doları gördü. Batı Teksas (WTI) türü ham petrolün varili ise 51,08 dolardan alıcı buldu.
Üretim kısma kararını uzatma hedefinin gerçekçi ve başarıya ulaşma potansiyeli olduğuna inanıyoruz. Böyle bir anlaşmaya varılırsa, Brent petrolün varil fiyatı ortalama 56,3 dolar olabilir ve yıl sonuna doğru da 60 dolar seviyelerine yükselebilir.” İngiltere’deki Oxford Enerji Çalışmaları Enstitüsü Doğalgaz Araştırma Programı Direktörü James Henderson da üretim kısma konusunda anlaşmaya varılmasının mümkün olduğunu ancak yılın ikinci yarısında bu anlaşmanın uygulanmasının ilk yarıya göre daha zor olacağını belirtti. Rusya’nın genelde yılın ilk yarısında üretimi sabit tutma eğilimindeyken yılın ikinci yarısında arttırma eğiliminde olduğuna işaret eden Henderson, “Rus şirketler aslında üretimi arttırmaktan yanaydı ancak kısma kararına uyum gösterdiler. Bu, petrol fiyatlarının 50 dolar üzerinde tutulmasının gerekliliğini anladıkları anlamına geliyor ve ellerinden gelenin en iyisini yapmaya çalışıyorlar. Ancak yılın ikinci yarısında anlaşmaya uymak daha zor olacak. Anlaşmanın uzatılması mümkün ancak uygulanması daha fazla çaba gerektirecek” ifadelerini kullandı.
‘ANLAŞMA UZAYACAKTIR’
Citigroup emtiaya arka çıkma konusunda Goldman Sachs Group Inc.’e katılarak ham maddelere güvenme dönemi olduğunu ve petrol fiyatının yıl sonuna dek büyük bir ihtimalle 60 dolarlı seviyelere tırmanacağını belirtti. Aralarında Ed Morse ve Seth Kleinman’ın da bulunduğu Citi analistlerinin kaleme aldığı raporda, yüksek ham petrol fiyatları nedeniyle ABD kaya petrolünün güçlü bir geri dönüş yapabilecek olmasına karşın, OPEC ve grubu destekleyen diğer üreticilerin gerçekleştirdiği üretim kısıntısının bu yükselişi gelecek altı ile dokuz ay arasında dengeleyeceği belirtildi. Banka analistleri, Rusya’nın söz taahhüt ettiği petrol kısıntısının gerisinde kaldığına ilişkin endişelere yönelik olarak, üreticilerin yıl sonuna dek arz kısıntısını genişletmeye devam etmeleri gerektiğinin altını çizdi.
EPDK’DAN 8 ŞİRKETE CEZA
Enerji Piyasası Düzenleme Kurumunca (EPDK) 8 akaryakıt şirketine toplam 1 milyon 868 bin 896 lira ceza verildi. EPDK’nın konuyla ilgili ilanı, Resmi Gazete’de yayımlanan ilanına göre, dağıtıcı dışı LPG ikmali yapılması, tağşiş ve hile amacıyla akaryakıta katılabilecek ürün bulundurulması, LPG sorumlu müdür belgesinin ibraz edilmemesi, ulusal marker seviyesi geçersiz ve ilgili teknik standartlara aykırı akaryakıt ikmal ve tağşiş edilmesi, LPG yetkili personel belgesi olmayan kişi çalıştırılması ve otogaz istasyonunda LPG tüp dolumunun yapılması gibi sebeplerle 8 akaryakıt şirketine toplam 1 milyon 868 bin 896 lira ceza verildi. EPDK ayrıca, menşei belli olmayan akaryakıt bulundurma, şahsi ihtiyaç fazlası LPG tüpü bulundurma, ilan edilen LPG fiyatının pompa fiyatının altında olması gibi gerekçelerle de 10 şirketin yazılı savunması istedi.
KÂR ORANLARINDA CİDDİ AZALMA VAR
Moody’s’ten yapılan açıklamada, petrol ve doğalgaz piyasasının arama-üretim sektöründeki toplam karın 2015’te yüzde 45, 2016’da da yüzde 25 azaldığı kaydedildi. Açıklamada, ayrıca, son iki yılda arama-üretim sektöründeki harcamaların yüksek oranda kesildiği ve bunun sektörü olumsuz etkilediği bildirildi. Bu sene dünya genelinde petrol ve doğalgaz üretiminin artmaya başladığına ve emtia fiyatlarının yükseldiğine dikkat çekilen açıklamada, arama-üretim sektöründeki kar oranlarının gelecek 12 ila 18 ayda sağlıklı bir hızda büyümesinin olası görüldüğü kaydedildi. Küresel petrol ve doğalgaz piyasasında sermaye harcamalarının da bu yıl artış gösterdiğine işaret edilen açıklamada, arama-üretim sektöründeki toplam karın bu sene yüzde 20 ila 30 arasında yükselmesinin tahmin edildiği belirtildi. Moody’s’in açıklamasında, dünya genelinde petrol ve doğalgaz üretiminin de bu yıl geçen seneye oranla yaklaşık yüzde 5 artmasının beklendiği bildirildi.
‘DRAMATİK BİR ARTIŞ YAŞANMAZ’
İngiltere’deki Oxford Enerji Çalışmaları Enstitüsü Doğalgaz Araştırma Programı Direktörü James Henderson, OPEC’in alacağı muhtemel bir uzatma kararının petrol fiyatlarını 50 doların üzerinde tutacağın, ancak dramatik bir yükselmenin de beklenmemesi gerektiğini vurguladı. Petrol stoklarının azalıp azalmayacağı konusunun önemli konulardan biri olduğunun altını çizen Henderson, “Genel olarak, petrol fiyatlarında dramatik bir artış yerine fiyatı 50 ile 60 dolar arası bir seviyede tutma eğilimi var. Yıl sonuna doğru eğer kısma kararı başarılı bir şekilde uygulanırsa, o zaman fiyatların 50-55 dolar arasındaki seyrinden, 55, 60 dolar arası bir seviyeye yükselmesini bekleyebiliriz” değerlendirmesinde bulundu. OPEC ve 11 bağımsız petrol üreticisi ülke, geçen yıl günlük petrol üretiminin yaklaşık 1,2 milyon varil azaltılması yönünde karar almıştı.
