Referandum sürecini belirsizlik olarak gören iş dünyası yeni yönetim sistemiyle ekonominin adeta şaha kalkacağını söylüyordu. Seçim sürecinin bitmesi ve iş dünyasının beklediği kararın çıkmasıyla ekonomide hızlı bir büyüme döneminin yaşanması bekleniyor.
EKONOMİ SERVİSİ
Türkiye, Yeni Anayasa referandum sürecini geride bırakırken, 16 Nisan öncesi açıklamalarda bulunan iş dünyası temsilcileri, sandıktan çıkacak ‘evet’ ile belirsizliklerin ortadan kalkacağı değerlendirmesinde bulundu. Yeni dönemde üretim, ihracat ve istihdamın artacağını dile getiren iş dünyası, “Siyasal sistemde başlayacak revizyonun ekonomiye çok olumlu sonuçları olacağına inanıyoruz. Çünkü devlet refleksi hızlanacak. Yetki karmaşasının sebep olduğu zaman kaybı son bulacak” yorumunu yapmıştı. İşte reel sektör temsilcilerinin, 16 Nisan 2017 tarihi öncesinde yaptığı açıklamalar: Müstakil Sanayici ve İşadamları Derneği (MÜSİAD) Genel Başkanı Nail Olpak, referandum sonrası iç piyasaların rahatlayacağını söyledi. 11 Ocak 2017 tarihinde düzenlenen MÜSİAD Manisa Şubesi’nin 3’üncü olağan genel kurulunda konuşan Olpak, şunları söylemişti: “Referandum sürecinin salimen milletimizin hayrına tamamlanmasını, Türkiye’nin önündeki gelişmeye engel olan unsurların aşılarak bizim de işadamları olarak daha fazla çözüm odaklı işlere odaklanmamız gerektiğini düşünüyorum.”
BAŞARI HİKAYESİ YAZILIR
Bursa Ticaret ve Sanayi Odası (BTSO) Yönetim Kurulu Başkanı İbrahim Burkay, 31 Mart’ta yaptığı açıklamada, şu açıklamalarda bulunmuştu: “Türkiye, yeni bir başarı hikayesi yazmaya başlayacak. Belirsizliklerin ortadan kalkmasıyla birlikte Türkiye, çok daha yüksek bir büyüme performansı yakalayacaktır. Ekonomimiz için gerekli olan yatırım ortamının iyileştirilmesi, tüketimi ve ihracatı olumlu yönde etkileyecek yapısal reformların hızlı bir biçimde hayata geçirilmesinden geçmektedir. Bu kapsamda, 16 Nisan’daki referandum büyük önem taşımaktadır. 17 Nisan’dan itibaren ülkemiz, istikrarlı bir siyasi iktidar, güçlü demokrasi ve sarsılmaz ekonomisiyle geleceğini daha net bir şekilde tayin etme imkanına sahip olacaktır.”
ÜLKEMİZ ÇİFT BAŞLILIKTAN ÇEKTİ
İş Dünyası Konfederasyonu (BİRKONFED) Genel Başkanı Osman Ünsal, son 15 yılda Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın liderliğindeki kadroların gayretleriyle ekonomik kalkınmanın hızlandığını, bu ivmenin Cumhurbaşkanlığı hükümet sistemiyle artacağına inandığını ifade etti. Türkiye’nin çift başlılıktan çok çektiğini belirten Ünsal, “Cumhurbaşkanlığı sistemini destekliyoruz. Çünkü sorunların çok rahat çözüleceğini, hızlı bir bürokratik sistemin egemen olacağını düşünüyoruz. Bu süreç milletin birbiriyle olan bağını kuvvetlendirecek. Bu sistemin arkasında sonuna kadar durmalıyız. Ülkeyi darbeye, kaosa sürükleyen hantal Anayasayı ve bunun kalıntılarını tamamen tarihin kirli sayfalarına gömmeliyiz. Referandum sonrası piyasalar daha da hareketlenecek” dedi.
DURMAK YOK YOLA DEVAM
Akfen Holding Yönetim Kurulu Başkanı Hamdi Akın, 30 Mart 2017’de yaptığı açıklamada, “Hükümetimiz 2019 yılı seçim zamanına kadar tamamen ekonomiye odaklanacak ve ekonomik yönden Türkiye’yi yeniden layık olduğu yerlere getirecektir” dedi. Akın, şirket olarak bu yıl oldukça ciddi yatırımlar yapacaklarını, “durmak yok, yola devam” prensibiyle yatırımları sürdürdüklerini belirtti. Akın, şöyle devam etti: “Yurt dışında siyasiler, Türkiye’nin aleyhinde birtakım davranış biçimlerinde bulunuyorlar. Ama finans çevreleri ya da orada yaşayanlar, Türkiye ekonomisinin referandumdan sonra daha iyi olacağı kanaatindeler. Bu şekilde düşündüklerini ve yatırımlarını yapacaklarını düşünüyorum. Referandum sonrası Türkiye’nin ciddi bir çıkışının olacağını hepsi söylüyorlar.”
TÜRKİYE’NİN ÖNÜ AÇILIR
Amerikan Türk İş Geliştirme Konseyi (ATBD Council) Başkanı Uğur Terzioğlu, referandum öncesi yaptığı açıklamada, Türkiye’nin önünün tamamen açılacağını söyledi. Referandum sonrası ekonomide daha da toparlanma olacağını söyleyen Terzioğlu, “Aksi halde birçok şey yoluna girmez. O bakımdan ‘Evet’ dendiği zaman ekonomiye büyük faydası olur. Yatırım, huzur gelirse gelir, bu referandumda ‘Evet’ çıkınca memlekete huzur gelecek. Hayır çıkarsa ne olur? Belirsizlik olur. Bununla birlikte nasıl yürürüz onu zaman gösterir. Laf olsun diye gen soru soruluyor, sözlü sorular veriliyor. Maksat ne? Meclis çalışmasın. Kanunlar dursun, iktidar tökezlesin. Hayır çıkarsa, ekonomi bir duraklamaya girer ve o zaman da dolar yükselişe geçebilir” değerlendirmesinde bulundu.
İSTİKRAR VE GÜVEN KATAR
TİM Başkanı Mehmet Büyükekşi, halkın kendi anayasası hakkında bir karar vereceğini ve bu karara saygı duyulması gerektiğini anımsatarak şunları kaydetti: “Paketin Türkiye’ye katacağı en önemli değerlerden birisi belirsizliklerin sona erecek olmasıdır. Ülkemiz 1990–2002 yılları arasında koalisyon hükümetleri yönetiminde yüzde 3.6 büyürken, 2005–2015 yılları arasında, 2009 krizine rağmen ortalama yüzde 5.6 büyüme kaydetti. Getirilen değişikliğin ülkemize istikrar katacağını ve ülkemizin geleceğine güvenle bakacağını umuyoruz. Türkiye dünyanın güçlü ülkelerinden birisi olarak, bu gücü daha da geliştirmek ve potansiyelini açığa çıkarmak için 2023 hedeflerini kendisine bir yol haritası olarak belirledi. Bu doğrultuda atılacak adımlar ve yapılacak reformlarda hız, reformun kendisi kadar önemli.”
HANTAL DEVLET YAPISI BİTER
TÜMSİAD Genel Başkanı Yaşar Doğan, anayasa değişikliğini desteklediklerini ve yatırımların devamını istediklerini belirtti. Doğan, referandum öncesinde ekonomik istikrar, büyük yatırımların devamı, Türkiye üzerinde oynanan oyunların bozulması, koalisyonlara mahkûm olmamak, hantal devlet yapısından, bürokrasisinden kurtulmak için “EVET” açıklaması yaptı. Ayrıca, Cumhurbaşkanlığı Başdanışmanı-Kültür ve Turizm Eski Bakanı Yalçın Topçu, Ankara-Sincan OSB’de esnaf ve işçilere anayasa değişikliklerini anlattığı sırada, “Güçlü liderlerin olduğu ülkelerde ekonomik göstergeler yükselir, o ülke yatırımlar için cazip hale gelir” dedi.
MİLLETİN DESTEĞİNİ GÖSTERİR
Anadolu Aslanları İşadamları Derneği (ASKON) Başkanı Mustafa Koca, 14 Nisan’da yaptığı açıklamada, “Evet” sonucunun, mevcut siyasal iktidarın devamının ve daha da güçlenmesinin millet tarafından onaylanması anlamına geleceğini söyledi. Koca, şöyle devam etti: “Evet, İktidara güven anlamına gelecek. Siyasal anlamda güven ve istikrara ortamı da yeniden ekonomik faaliyetin artmasına, yabancı sermayenin ülkemize yönelmesine ve yatırımların artmasına sebep olacak. Ülkenin büyümesine yönelik konulan hedeflerin, millet tarafından desteklenmiş olduğunu gösterecek. Bu çok önemli bir motivasyondur. Belirsizlikler ise yatırımları, olumlu akışları durdurur. Bu açılardan bakınca ‘Evet’ sonucunun ülkemiz için doğru sonuç olacağı aşikardır.”
YENİ SİSTEMLE DEVLET REFLEKSİ HIZLANIR
‘Evet’ ülkeye umut aşıladı
İstanbul Ticaret Odası (İTO) Başkanı İbrahim Çağlar, Ticari Faaliyet Beklenti Endeksinin son 3 yılın en yüksek değerine ulaşmasına ilişkin olarak, “Bunlar iş dünyasının 16 Nisan’da ‘evet’ sonucu çıkacağı yönündeki eğilimini ortaya koyuyor. Sandıktan çıkacak ‘evet’, şimdiden reel sektöre ihtiyaç duyduğu güven ve umudu aşılamayı başardı” ifadelerini kullandı. Çağlar, 2 Nisan 2017’de yaptığı açıklamada ise yeni anayasa değişikliğine “evet” diyeceğini belirterek, sandıktan çıkacak olası “evet” sonucunun karar alma süreçlerini hızlandıracağını söyledi. Yeni dönemle halkın demokratik ve siyasi kazanımları arttıkça ekonomik kazanımların da artacağını ifade eden Çağlar, “Siyasal sistemde başlayacak revizyonun ekonomiye çok olumlu sonuçları olacağına inanıyoruz. Çünkü devlet refleksi hızlanacak. Yetki karmaşasının sebep olduğu zaman kaybı son bulacak” demişti.
Verimlilik temel alınmalı
Ankara Sanayi Odası (ASO) Başkanı Nurettin Özdebir, 29 Mart’da yaptığı açıklamada şunları söyledi: “İçinde bulunduğumuz referandum belirsizliği, yatırım ve tüketim harcamalarında ertelemelere yol açarak işsizlikte artışa neden olmaktadır. Beklentimiz, referandum sonuçlarının belli olmasıyla belirsizlik ortamının kalkması ve hızla işsizlikte normal koşullara dönülmesidir.” Türkiye’yi zor bir yılın beklediğini öne süren Özdebir, iç pazardaki zayıflıklara, ödemelerdeki aksamalara karşı devletin tedbir almasının sıkıntıları biraz hafiflettiğini kaydetti. Özdebir, Türkiye’nin büyüme hikayesinin temelinde verimliliğin yer alması gerektiğini belirterek, “İşgücü, sermaye ve toplam faktör verimliliğini artıramayan bir Türkiye’nin sürdürülebilir bir büyümeyi yakalaması oldukça zor görünmektedir” dedi. Düşük yatırım düzeyinin, son dönemde küresel ekonomideki en temel sorunlardan biri olduğunun altını çizen Özdebir, Türkiye’nin de yatırım sorunu bulunduğunu ve özel sektörde görülen yavaşlamanın sermaye stokunu etkilediğini kaydetti.
