Kudüs'te Filistinlilerin mülklerine el koyup Yahudilere veren İsrail, Mescid-i Aksa'nın çevresindeki iş yerlerini de yüksek bedellerle satın almaya çalışıyor. Yahudilerin kutsal olarak gördüğü 'Ağlama Duvarı'nın (Burak Duvarı) Mescid-i Aksa'ya çıkış noktasında bulunan Burak Restoran da stratejik önemi nedeniyle İsrail yönetiminin hedefinde. Dükkanı işleten Filistinli aile, İsrail'in 100 milyon dolarlık teklifini geri çevirip dükkanı Mescid-i Aksa'yı yöneten vakfa bağışlamış.
FUAT ATİK / KUDÜS
Kudüs'te Filistinlilerin mülklerine el koyup Yahudilere veren İsrail, Mescid-i Aksa'nın çevresindeki iş yerlerini de yüksek bedellerle satın almaya çalışıyor. Yahudilerin kutsal olarak gördüğü 'Ağlama Duvarı'nın Mescid-i Aksa'ya çıkış noktasında bulunan Burak Restoran da stratejik önemi nedeniyle İsrail yönetiminin hedefinde. Dükkanı işleten Filistinli ailenin son kuşak temsilcisi Uday, İsrail'in babasına dükkanı satması için 100 milyon dolar önerdiğini söyledi. Uday "Baskı ve yıldırmalara dayanamadık. Dükkanı Mescid-i Aksa'yı yöneten vakfa bağışladık" dedi.
Kudüs'ün en değerli restoranını işleten Uday, ekonomik zorluklara rağmen Filistinlilerin mülklerini terketmediğini söyledi. Uday, "Filistin'e verilecek en büyük destek sık sık buraya gelmektir" dedi.
'HARAP' DEYİP EL KOYUYORLAR
İsrail, işgal ettiği Kudüs'ün stratejik mahalleri ve hak iddia ettiği Mescid-i Aksa'nın çevresini Yahudileştirmek için Kayıp Mülkler Kanu'nunu dayanak olarak gösteriyor. Kanuna göre, Filistinliler 'harap' durumdaki işyeri ve evlerini restore etmek zorunda. Aksi durumda ise İsrail kamulaştırıyor. Elkoymak için kapı ya da penceresinin kırık olması bile yeterli sayılıyor. Restorasyan edilmediği için el konulan mülkler Yahudi ailelere veriliyor. Kanun kapsamına alınamayan ancak Yahudiler için önemli olan işyeri ya da evler ise Filistinliler'den yüksek bedellerle satın alınıyor.
İsrail’in el koyarak Yahudi bir aileye verdiği caminin kapısı. Caminin kitabesi hala üzerinde.
ÖNCE BASKI, SONRA TEKLİF
İsrail yönetimi, Ağlama Duvarı'nın (Burak Duvarı) bitişiğinde, Mescid-i Aksa'nın altına sonradan açılan sinegogla yan yayana olan Burak Restoran'a da el koyamayınca çözümü önce yıldırma ve baskı sonra da satın almakta bulmuş. 200 yıldır ailesine ait olan restoranı işleten Uday "Babam çok baskı gördü. Sürekli İsrail polisi tarafından taciz edildik. En ufak bir eksiklikte ağır cezalar kestiler. İşe yaramayınca satmamız için para teklif ettiler. En son 100 milyon dolar önerdiler. Babam Mescid-i Aksa'ya ihanet etmemek için reddetti. Hayatından endişe ettiği için de dükkanı Mescid-i Aksa'yı yöneten vakfa bağışladı" dedi.
Uday, İsrail'in Müslüman esnafla karşı tutumunun Filistinlileri bezdirme politikasının bir uzantısı olduğunu belirterek çarpıcı bir örnek verdi: "İsrail'e günde bin Şekeli (bin Türk Lirası) ödüyoruz vergi olarak. Karşımızdaki dükkan için Yahudi bir aile ise günlük 50 Şekeli ödüyor. Aradaki fark ortada. Bizi eziyorlar. Yahudileri teşvik ediyorlar"
MÜSLÜMANLARA FAZLA VERGİ
Uday'ın anlattıkları olağandışı gibi gözükse özellikle eski Kudüs'te mülkü olan tüm Filistinliler benzer yıldırma ve baskı politikası altında. Filistinlilerden gasp ettikleri mülklere maaş, vergi indirimi, çocuk yardımı gibi teşviklerle Yahudi aileleri yerleştiren İsrail, Müslümanlardan ise yüksek vergi alıyor. Müslüman nüfusun yoğunlukta olduğu mahallelere belediye hizmeti götürmüyor, Filistinlilerin kendi aralarındaki ticareti ya da alım satım işlemlerini zorlaştırıyor.
Kudus’ü Haçlılardan alan Selahattin Eyyubi’nin kaldığı ev gibi yüzlerce bireysel mülk Mirasimiz Derneği tarafından restore edilerek sahiplerine verildi. Yafa’da 2. Abdülhamit tarafından yaptırılan saat de dernek tarafından onarıldı.
TÜRKİYE RESTORE EDİYOR
Sadece bireysel mülkler değil. İsrail bir çoğu Osmanlı'dan kalma camiler, çeşmeler, külliyeler ve diğer tarihi yapılara restore edilmediği için 'kayıp mülk' sayıp el koymuş. Gazze'ye uygulanan ambargonun bir benzerini yaşayan Kudüs'teki Filistinliler ekonomik koşulları nedeniyle mülklerini restore ettiremediği gibi, tarihi yapıları onarmak için kaynak bulamıyor. El koyma ya da satma seçeneği ile karşı karşıya kalan Müslümanların imdadına Türkiye'deki STK'lar ve TİKA gibi kuruluşlar yetişiyor. Bu alandaki çalışmalarıyla öne çıkan Mirasımız Derneği, Kudüs'te tespit edilmiş 4 bin tarihi ev ve yüzlerce mescitten 116'sını restore ettirerek Filistinliler'in kullanımına sundu. Akka Küçük Cami, Mevleviye Mescidi, El Hamule Camisi, Hasan Paşa Camisi, Hayfa Ulu Cami, Bahar (Deniz) Cami, Biir Eyüp Camisi, Kudüs Fatihi Selahattin Eyyubi'nin torunlarına ait Selahattin Eyyubi Evi onlardan sadece birkaçı.
