‘Çocuklar baharın gelişine değil telefona kitleniyor’

IŞIL ÇALIŞKAN

Çocuk edebiyatının usta kalemlerinden Nur İçözü, minik okurlarına bu kez kuşların diliyle sesleniyor. ‘Sen Kuş Dili Bilir Misin?’ adlı şiir kitabında İçözü martıdan arıkuşuna, sakadan ağaçkakana kadar birçok kuşu en belirgin özellikleriyle tanıtıyor. Yazar, özellikle kentte büyüyen çocukların tıpkı eski zamandaki gibi doğayla iç içe büyümenin hazzını fark etmelerini amaçlamış. Küçükleri doğaya çağırırken yetişkinlere de mutluluğun çocuk ruhunda saklı olduğunu hatırlatan İçözü ile kitabını konuştuk.

Çocuklara kuşları tanıtma fikri nasıl ortaya çıktı?

Günümüz çocukları yazık ki doğadan çok uzak. Okullardaki söyleşilerde çocukların neredeyse kargadan başka kuş tanımadıklarını fark ettim. Aynı şekilde meyveyi dalında gören de neredeyse yok gibiydi. Elbette kentli çocuklardan söz ediyorum. Onlar kırsaldaki yaşıtlarına göre bu anlamda şanssız büyüyor. Kuş deyince kafes, meyve-sebze deyincemanav akıllarına geliyor. Yaşamımızı renklendiren, cıvıltılarıyla neşelendiren bu dostlarımızın en azından doğada karşılaşabilecekleri birkaçını tanımaları iyi olur diye düşündüm.

Kuşları anlatırken en çok nelere dikkat ettiniz?

Dış görünüşleriyle olduğu kadar davranış biçimleriyle de dizelere yansımasına özen gösterdim. Örneğin hindinin ağırbaşlı duruşu, uçamayışı, tavus kuşunun renkli görünümü bu özellikleriyle yansıdı dizelere. Tıpkı, yelkovan kuşlarının suyun üstünde dansa benzeyen uçuşları gibi.

Kitabın ismi de çok dikkat çekici. Neden tercih ettiniz?

Öncelikle ilginç ve akılda kalabilecek bir isim olmasını tercih ettim. Doğrusu okul ve fuar etkinliklerinde ne kadar da isabetli bir seçim yaptığımı gördüm. Çünkü neredeyse çocukların hiçbiri çeşitli lehçeleri olan bu neşeli dili bilmiyorlardı. Bırakın çocukları, söyleşiye katılan yetişkinlerin birçoğu bile kuş dilini duymamıştı.

Çocukların günümüz dünyasında teknolojiyle iç içe büyümesi onları doğadan ve doğallıktan uzaklaştırıyor. Bir çocuk yazarı olarak bunun etkilerinden bahseder misiniz?

Tabii ki burada yine kentli çocuktan söz ediyoruz. Kırsalda böyle bir sorun pek yok. Teknolojik zenginlik çocukları önemli bir oranda doğadan ve doğallıktan uzaklaştırıyor. Ya büyüklere ne demeli? Aile içi iletişim neredeyse yok gibi. Bir yandan televizyon bir yandan sosyal iletişim ağlarıyla cep telefonları insanları neredeyse esir almış durumda… İnanır mısınız ilkbaharla birlikte leyleklerin geldiğini gören, hatta onlar geldiği için sevinen pek az çocuk gördüm. Çünkü gözleri gökyüzüne değil, ellerindeki telefona kilitliydi. Bu arada bilim insanları, göçmen kuşların hızlı ve dikey kentleşme nedeniyle yollarını, yıllarca yerleşmeye alıştıkları yuvalarını bulamadıklarını açıkladı. ‘Sen Kuş Dili Bilir Misin?’ neşeli bir ortamda, çocuklarla doğayı, şiiri, estetik değerleri buluşturuyor diyebilirim.

Sen Kuş Dulu Bilir Misin?
Nur İçözü
Altın Kitaplar
88 sayfa / 20 TL

ÇOCUK KİTAPLIĞI

1-Tuvalette ‘gizem’ var

‘Tuvalette Kim Var?’, hayvanlarla dolu eğlenceli bir hikâye sunuyor. 150’den fazla resimli kitapta romanı ve şiiri bulunan ödüllü yazar Jeanne Willis’in kaleme aldığı bu hikâyede iki küçük çocuk tuvaletin önündeki uzun kuyruğun nedenini arıyor. Acaba tuvalette kim var? Bir fil mi? Balina, kaplan ya da penguen mi? Kitabın sürprizli sonu güldürüyor.

Tuvalette Kim Var?
Jeanne Willis
Mikado Yayınları
24 sayfa / 17.50 TL

2-365 günlük oyun haritası

Şermin Yaşar “Neden çocuklar içinde takvim olmasın?” düşüncesinden yola çıkarak onlar için bir oyun takvimi çıkarmış. Her gün için bir kısa mutluluk anı var bu takvimde. Önerilerin altında iki küçük kutucuk yer alıyor, oynanınca işaretlemek için. Böylece yıllık bir performans değerlendirmesi yapılabiliyor. Diğer kutu ise 5 üzerinden puanlanabiliyor. Bu oyunları daha keyifli kılıyor.

Oyun Takvimi 2018: Her Güne Bir Oyun
Şermin Yaşar
Elma Yayınevi
28 sayfa/ 26 TL

3-Dişe diş düşün

David McKee’nin birlikte yaşamanın incelikleri ve sürdürülebilir barış üzerine yazıp resimlediği Dişe Diş, farklılıkların zenginliği ve tolerans üzerine kült bir eser. Kitaptaki öyküde dünya üzerinde hiç siyah ya da beyaz fil kalmadığında, barış yanlısı fillerin torunları ormanın derinliklerinden çıkagelir. Şaşırtıcı biçimde bu filler gridir... 

Dişe Diş
David McKee
Uçanbalık Yayınları
38 sayfa / 28 TL

4-Minikler uzayla tanışıyor

Teleskop Popüler Bilim, çocukları ‘Çocuklar İçin-Uzay’ isimli kitapla bilimle tanıştırıyor. Yazar Emmanuelle Lepettit’in kaleminden çıkan bu seri, çocukların küçük yaşlardan itibaren bazı sorularını yanıtlamak için hazırlandı. Seride ayrıca hayvanlar, vücudumuz, dünya gibi öğretici başka konular da var. Ayrıca çocukların daha iyi anlaması için çizimler ve fotoğraflarla desteklenmiş.

Çocuklar İçin- Uzay
Emmanuelle Lepettit
Teleskop Popüler Bilim
45 sayfa / 17.42 TL