ABD ile yaşanan vize krizi sonrası çalkalanan piyasalar dün gelen ılımlı açıklamaların etkisiyle sakinleşti. Dolar ve euro gerilerken borsa haftanın ilk iş gününde oluşan kayıpların bir kısmını telafi etti. Uzmanların ortak görüşü ise gelecek açıklamaların piyasaya yön vereceği yönünde.
Türkiye ile ABD arasındaki vize krizi sonrası ilk gününde piyasalar çalkalandı. Geçtiğimiz gün dolar 3,79’u görürken euro 4,40 ulaşarak tüm zamanların en yüksek seviyesini gördü. Sepet kur ise yaşanan bu dalga ile 4,06’ya ulaşarak rekor kırdı. Dövizde yaşanan sert yükselişler BIST 100 endeksine ise düşüş yönünde yansıdı. Güne 99 bin 200 puan seviyelerinden başlayan BIST 100 endeksi günün ilerleyen saatlerinde kayıplarının bir kısmını telafi etse de yüzde 2,73 kayıpla 101 bin 298 puandan kapattı. Gerginliğin ardından dün ise piyasalar daha sakin bir görüntü çizerken iki ülke arasındaki ilişkilerde gelecek olumlu açıklamaların piyasadaki kara bulutları dağıtacağına da işaret etti. ABD’nin Ankara Büyükelçisi John Bass’ın, “Bu kolay aldığımız bir karar değildir, büyük üzüntüyle aldığımız bir karardır. Vize hizmetlerinin askıya alınmasının insanlara rahatsızlık vereceğinin farkındayız. Uzun sürmeyeceğini umuyoruz, ancak bu konunun çözülmesinin ne kadar süreceğini kestiremiyoruz” açıklamaları piyasaya pozitif yansıdı. ABD Büyükelçisi’nin ılımlı açıklamaları sonrası BIST 100 endeksi güne yükselişle başladı. Açılışı yüzde 1,28’lik artışla 102 bin 590 puandan yapan BIST 100 endeksi, günü ise yüzde 2,07 yükselişle 103.394 puandan kapattı. Borsada haftanın ilk iş günü yaşanan şokun ardından gerçekleşen iyimser hava döviz piyasasına da yansıdı. Dolar 3,67’ye gerilerken geçtiğimiz gün rekor kıran euro 3,34’e geriledi. Yaşanan gelişmeler sonrası sepet kur ise 4,01’e geriledi. ABD’nin vize politikasına yönelik diplomatik girişimlerin ivedilikle olumlu sonuç vermesi halinde kurdaki bu hızlı tırmanışın yerini kısa vadede durağanlığa bırakmasının beklenebileceğini belirten Özyeğin Üniversitesi İşletme Fakültesi Ekonomi Bölümü Öğretim Üyesi Yrd. Doç. Dr. S. Nuray Akın, “Orta ve uzun vadede ise makroekonomik istikrarın devamlılığı ve güçlü dış ticaret ilişkilerimizin bulunduğu ülkelerle yaşanan politik belirsizliklerin asgariye indirilmesi etkili olacaktır” dedi. “Özellikle, Türkiye ekonomisinden yılın ikinci çeyreğinde olduğu gibi, üçüncü ve dördüncü çeyreklerde de gelebilecek yüzde 5’in üzerindeki sağlam büyüme rakamları ve enflasyonun kontrol altında tutulması, kurda aşağı yönlü bir hareketi yaratmada etkili olacaktır” değerlendirmesini yapan Akın, sözlerine şöyle devam etti: “Fakat, ABD Merkez Bankası FED’in faiz artırımı beklentisinin dolara olan talebi dünya çapında güçlendirmekte olduğu hesaba katıldığında, uluslararası fon akışının yüksek risk ihtiva eden ülkelerden ABD’ye yönelmesi, TL’deki değer kaybının devam etmesi olasılığını da beraberinde getirmektedir.”
DİYALOG ENDİŞELERİ AZALTIR
Dış Ekonomik İlişkiler Kurulu (DEİK) Başkanı Nail Olpak, ABD’nin Türkiye’den yapılan vize başvurularını durdurmasının siyasi bir hamle olarak algılanması ve bunun ekonomik boyuta taşınmaması için ekonomik aktörlerin yoğun çaba göstermesi gerektiğini belirterek, “ABD ile geniş bir perspektifte diyalog sürdürüldükçe endişelerin boyutu azalacaktır” ifadesini kullandı Olpak, yazılı açıklamasında şunları kaydetti: “Türk iş dünyası olarak, ekonomik bir kırılganlık beklentisi oluşturmadan, hükumetimizin izlemekte olduğu siyasi ve ekonomik politikalara güvenmemiz ve çıpa olarak alınan ekonomik kararlara uygun bir tavır izlememiz gerekmektedir. Türkiye’nin her türlü gelişmeyi diplomatik diyalog ile çözümleyeceğine inancımız tamdır. ABD ile geniş bir perspektifte diyalog sürdürüldükçe endişelerin boyutu azalacaktır.”
KURDA HENÜZ DENGE YOK
Döviz cephesindeki geri çekilmeye dair İntegral Yatırım Araştırma Direktörü Tuncay Turşucu, şu açıklamayı yaptı: “Kur henüz dengeye oturmadığı için bu aralıkta bir destek direnç vermek doğru değil. 3.6750 altı seyirler kurdaki tansiyonun geçiyor olduğunu göstermesi bakımından önemli olabilir.” Şeker Yatırım analistleri yayımladıkları notta, Türk Lirası’nın dalgalanmasının, Türkiye ile ABD arasındaki siyasi gerginliğin etkisiyle yükseldiğini belirterek “Yaklaşık iki haftadır zaten negatif ayrışan Türk Lirası’na bağlı olarak Dolar/TL kuru dünkü işlemlerde 3.76 seviyesine ulaştı. Yeni güne 3.6980 seviyesinden başlayan kurun 3.6860 aşağısında tutunması halinde 3.62-3.66 bandı önem kazanabilir. Kurun tekrar 3.70 üzerine çıkması durumunda 3.76 direnci hedeflenebilir” yazdı.
MEHMET ŞİMŞEK ABD'YE GİTTİ
Ekonomiden sorumlu Başbakan Yardımcısı Mehmet Şimşek, 11-15 Ekim’de ABD’de düzenlenecek Uluslararası Para Fonu/Dünya Bankası Yıllık Toplantıları’nda, Türkiye’yi temsil etmek üzere Washington’a hareket etti. Şimşek, söz konusu toplantılar kapsamında, 12-13 Ekim’de gerçekleştirilecek G20 Maliye Bakanları Toplantısına da iştirak edecek. ABD temasları süresince uluslararası kuruluşların başkanları, bakanlar ve merkez bankası başkanları ile ikili görüşmeler yapacak olan Şimşek, iş dünyası temsilcileriyle bir araya gelecek. Şimşek, sosyal medyadan yaptığı paylaşımda ise IMF/Dünya Bankası toplantılarına katılmak üzere birazdan Washington’a uçuyoruz. ABD ile sorunlarımızı diyalog ile çözeceğiz” dedi.
