AK Parti ve MHP’nin, siyasi partilerin seçim ittifakına ilişkin düzenlemeyi içeren ortak kanun teklifi TBMM Başkanlığı’na sunuldu. Yeni teklif 2019’da yapılacak iki kritik seçimde önemli değişiklikleri getiriyor. İttifak yapan partilerin geçerli oylarının yüzde 10’u geçmesi halinde, partilerin her biri barajı geçmiş olacak. Oy pusulasında protokolle belirlenecek ittifak unvanı yazılacak.
HABER MERKEZİ/İSTANBUL
Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın “Cumhur İttifakı” olarak adlandırdığı bu işbirliğinin hayata geçirilebilmesi ve seçimlerde farklı partilerin ittifak yapabilmesi için gereken yasal düzenleme iki partinin imzasıyla TBMM’ye sunuldu. Teklifte AK Parti adına Başbakan Binali Yıldırım’ın MHP adına da Genel Başkan Devlet Bahçeli’nin imzaları yer alıyor. Teklifi TBMM Başkanlığı’na sunan AK Partili Musafta Şentop ile MHP’li Mustafa Kalaycı. teklif metnini de tanıttı. İki parti arasında yürütülen görüşmelerin ardından hazırlanan kanun teklifi, 26 maddede oluşuyor ve bu teklifle Seçimlerin Temel Hükümleri ve Seçmen Kütükleri Hakkında Kanun, Siyasi Partile Kanunu, Mahalli İdareler Kanunu, Milletvekilliği Kanunu olmak üzere dört yasada değişiklik yapılması öngörülüyor. Ortak toplantıda ilk söz alan AK Partili Şentop, 16 Nisan ile yeni bir yönetim sistemine geçildiğini hatırlatarak “Benzer şekilde yine Yenikapı’da ortaya konan milli mutabakatı somutlaştırmak üzere, Türkiye’nin önündeki seçimlerde kanunlara temel kazandırmak üzere çalışmalara başlamıştık. Bu metnin hepsi seçim ittifakıyla ilgili düzenlemeler değil. Bir kısmı anayasa değişikliğinin zorunluğu kıldığı düzenlemeler, bir kısmı seçim güvenliğiyle ilgili düzenlemeler” dedi. MHP’li Kalaycı daamaçlarının Türkiye’nin birliğini korumak olduğunu belirterek teklif maddelerini şöyle açıkladı:
İttifakı yasaklayan hükümet kaldırılmakta, siyasi partilerin ittifak yaparak seçime katılabilmelerinin yasal altyapısı oluşturulmaktadır. İttifak yaparak seçime katılma kararı alan partilerin, seçim takvimi başlamasından itibaren 7 gün içerisinde ittifak protokolü ile YSK’ya başvurmaları gerekmektedir.
Siyasi partiler kuraya ittifak olarak girecek, oy pusulasında yan yana yer alacaktır. İttifak içindeki sıraları da kurayla belirlenecektir. Seçim barajı ve milletvekili sayılarında doğal olarak aldıkları geçerli oyların toplamı dikkate alınacaktır. Milletvekili sayısı aldıkları geçerli oy sayısıyla dağıtılacaktır.
Seçilme yaşı 18’e inmektedir.
Yatağa bağlı vatandaşlar için seyyar sandık kurulu oluşturulmaktadır.
Sandık kurulu başkanları kamu görevlileri arasından kura ile belirlenecek. Asil ve yedek üyesi kamu görevlileri arasından kurayla belirlenecektir.
Seçmenlerce başka seçim türüne ait oy pusulalarının sehven farklı zarfa konulması veya zarfın atılacağı sandığın karıştırılması gibi nedenler oyların geçersiz olmasına neden olduğundan, sorunların önüne geçilmesi amacıyla oy pusulalarının tamamının aynı zarfa konulmasına yönelik düzenleme yapılmaktadır.
Aynı şekilde cumhurbaşkanlığı milletvekilliği seçimlerinde oy pusulalarının aynı zarfa konulması ön görülmektedir.”
26 maddelik teklifle düzenlenen seçim sistemi ve sandık kurallarının ayrıntıları iseşöyle oldu:
ORTAK OY NASIL PAYLAŞTIRILACAK
İttifak yapan siyasi partilerin geçerli oyu, ittifakı oluşturan siyasi partilerin her birinin tek başına aldıkları oy sayısına ittifakın ortak oylarından gelen payın ilave edilmesiyle elde edilecek. İttifakın ortak oylarından gelen pay ise ittifak yapan siyasi partilerin tek başına aldıkları oyun bu partilerin toplam oyuna bölünmesiyle elde edilen kat sayının ittifakın ortak oyu ile çarpımı sonucunda elde edilecek.
BARAJ NASIL UYGULANACAK
İttifak yapan siyasi partilerin aldıkları geçerli oyların toplamının yüzde 10’u geçmesi halinde, bu siyasi partilerin her biri barajı geçmiş olacak.
VEKİL DAĞILIMI NASIL OLACAK
İttifak yapan siyasi partilerin milletvekili sayısının hesaplanmasında; ittifakın toplam oyu esas alınacak. Bu oy miktarına göre önce ittifakın elde ettiği toplam milletvekili sayısı belirlenecek, bu sayı ittifakı yapan siyasi partiler arasında aldıkları geçerli oy sayısı esas alınarak paylaştırılacak.
Oy pusulasında siyasi partilerin ittifak protokolünde belirledikleri ittifak unvanı yazılacak. İttifakın unvanı belirlenmemiş ise oy pusulasına yalnızca “İttifak” ibaresi yazılacak, unvanı olmayan ittifakın birden fazla olması halinde bunlar başvuru sırasına göre numaralandırılacak.
MÜHÜRSÜZ ZARFLAR GEÇERLİ
Oy zarfları üzerinde “Türkiye Cumhuriyeti Yüksek Seçim Kurulu” amblemi yer alacak şekilde filigranlı kağıtlar hazırlanacak. Üzerinde sandık kurulu mührü bulunmamasına rağmen söz konusu filigran, amblem ve ilçe seçim kurulu mührü bulunan zarflar geçerli sayılacak.
SEÇİME GİRMEYEN PARTİ ADAYI
Seçimlere katılma yeterliliği taşıyan siyasi partinin seçime katılmaması halinde bu partinin üyesi, kendisinin ve partisinin yazılı muvafakati alınarak başka bir siyasi partiden aday gösterilebilir.
