Tüm dünyanın ‘Sonu felaket olur’ uyarılarına kulak tıkayan Moskova dün İdlib operasyonunu başlattı. Rus jetleri muhaliflerin elindeki son kaleyi vurdu. Putin 4 milyon sivili bombaların hedefi haline getiren kanlı harekatla bölgeyi ateşe attı. Suriye savaşının düğüm noktası haline gelen İdlib’e operasyon için günlerdir yığınak yapan Rusya’ya “Kriz diyalogla aşılmalı” çağrıları yağdı. En sert tepki “Sonu insani felaketle biter” uyarısında bulunan Türkiye ve AB’den geldi. Putin’in kanlı planı, Trump’ı da sağduyu korosuna katılmaya itti. ABD Başkanı “İdlib’e düşünmeden saldırmak hata olur. Yüzbinlerce insanın ölmesine izin vermeyin” dedi. Ancak Moskova, 22 gündür benzin taşıdığı ateşi yaktı... Hmeymim’den kalkan jetler İdlib’de sivil yerleşimleri ve muhaliflerin cephe hatlarını bombaladı. Uçak gözlemevi, üç uçağın 20 saldırı düzenlediğini bildirdi. Kremlin “İdlib teröristlerin yuvası haline geldi. Teröristler barış sürecini engelliyor” açıklaması yaptı. Öte yandan Şam’la anlaşan terör örgütü YPG’nin de harekata katılacağı öne sürüldü.
Şam güçlerinin İdlib’e yönelik günlerdir süren yığınağının ardından Rusya Ortadoğu’da kaosun kapılarını aralayan ilk saldırısını yaptı. Rus jetleri dünyanın bütün uyarılarına karşı 3 milyonu aşkın sivilin yaşadığı bölgede 20’den fazla noktayı bombaladı. Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın, Rusya lideri Putin ve iran Cumhurbaşkanı Ruhani ile yapacağı Tahran’daki kritik zirve öncesindeki bu saldırı, Moskova’nın mesajı olarak yorumlandı.
Dünyanın bütün kaos ve insani felaket olur uyarılarına kulaklarını tıkayan Rusya İdlib’te günlerdir beklenen saldırı dalgasının ilkini yaptı. ilinde Rus savaş uçakları çok sayıda sivil yerleşim yerini ve muhaliflerin cephe hatlarını vurdu. Yerel kaynaklardan aldığı bilgiye göre, savaş uçakları, öğle saatlerinde İdlib’in batısı ve Hama ilinin kuzeyine saldırı düzenledi. Kaynaklar, saldırılarda Rus savaş uçaklarının, İdlib’in batısındaki Cisir eş Suğur, Bisenkul, Gani, İnneb, Sırmaniyye ve Hama’nın kuzeyindeki Zeyzun bölgelerinde sivil yerleşim yerleşimlerini ve muhaliflerin cephe hatlarını vurduğunu aktardı. Muhaliflere ait uçak gözlemevi de sosyal medya üzerinden yaptığı açıklamada, “Hımeymim askeri üssünden kalkan 3 Rus savaş uçağı şu ana kadar 20 saldırı düzenledi” ifadesini kullandı. Savaş uçaklarının saldırıları devam ederken ölü ve yaralı sayısı hakkında henüz bilgi yok.
İngiltere merkezli Suriye İnsan Hakları Gözlemevi, 22 günlük bir aranın ardından Rus savaş uçaklarının İdlib bölgesine yeniden saldırı düzenlediğini iddia etti. Muhaliflere ait gözlemevi de sosyal medya üzerinden yaptığı açıklamada, “Hımeymim askeri üssünden kalkan 3 Rus savaş uçağı şu ana kadar 20 saldırı düzenledi” ifadesini kullandı.
Suriye’deki yerel kaynaklar, Rus savaş uçaklarının Hama ilinin kuzeyini de vurmaya başladığını ileri sürdü. Suriye ordusu da İdlib’i zaman zaman havadan vuruyor. Esad rejimine bağlı Suriye ordusu aralıklarla İdlib’i topçu ateşiyle de hedef alıyor.
Saldırıların ardından Moskova’dan ilk açıklama da geldi. 7 Eylül’de Tahran’da yapılacak Türkiye, İran ve Rusya’nın Suriye’ye ilişkin zirvesinden iki gün önce konuşan Kremlin Sözcüsü Peskov, “İdlib’deki durum, Moskova, Şam, Ankara ve Tahran için özel bir kaygı konusu olmaya devam ediyor” dedi. Peskov, “Suriye silahlı kuvvetlerinin bu sorunu çözmeye hazırlandığını biliyoruz” diye ekledi. “Yeni bir terörizm düğümü orada oluştu ve bu durumu genel istikrarsızlaşmaya götürüyor” diyen Peskov, “siyasi-diplomatik bir çözümü hedefleyen” çabaların da bu “düğüm” tarafından sabote edildiğini söyledi. Rusya Dışişleri Bakanlığı sözcüsü, “Burada temel olan, askeri üslerimiz için önemli bir tehdit oluşturduğudur” ifadelerini kullandı. Moskova’ya göre İdlib’e komşu Lazkiye vilayetinde bulunan Hmeimim Rus hava üssüne yönelik dronlarla onlarca saldırı gerçekleşti. Peskov, “Bu sorunu çözmek gerektiği konusunda hiç şüphe yok” diye konuştu. Sözcü Peskov “Tüm Suriye’deki durum için negatif ve tehlikeli potansiyel hesaba katmadan yapılan uyarılar, bütünlüklü bir yaklaşım örneği gösterilmediği anlamına geliyor” diye konuştu.
Şam’ın bir diğer müttefiği İran’dan da harekata destek açıklamaları sürüyor.
İran Dışişleri Bakanı Muhammed Cevad Zarif, ülkesinin İdlib’deki militanları en az sivil zayiatla temizlemeye çalışacağını söyledi. Suriye’de muhaliflerin elinde kalan son yerleşim birimi olan İdlib’de Suriye yönetimini destekleyen İran, militanların en az sivil zayiatla bölgeden temizlenmesi için çalışacaklarını açıkladı. Devlet televizyonuna konuşan Zarif “İdlib’deki durum hassas. Bizim çabamız, teröristlerin İdlib’den çıkarılmasının en az sivil zayiatla gerçekleşmesini sağlamak yönünde” dedi. -
DÜNYADA BÜYÜK GÖÇ KORKUSU
Rusya ve İran destekli İdlip harekatına başta AB ve BM olmak üzere bütün dünyadan günlerdir uyarılar yağdı. BM geçtiğimiz haffa yaptığı açıklamada bölgedeki 3,5milyon sivilin kaçacak yeri olmadığana ve insani koridorların açık bırıkalmasına vurgu yaparak bölgeye yapılacak bir saldırının insani bir felakate yol açabileceği konusunda uyarıda bulunmuştu. AB’den de benzer uyarılar gelmişti. Son olarak AB Güvenlik ve Dış Politika Temsilcisi Frederica Mogherini’de saldırıların büyük bir göçü tetikleyebileceğini ortaya benzeri görüymemiş bir insani felaketin çıkabileceği uyarısında bulunmuştu.
Trump’tan İdlip uyarısı
ABD Başkanı Donald Trump yaptığı açıklamada, “Suriye Başkanı Beşar Esad Suriye’nin İdlib şehrine düşünmeden saldırmamalı. Ruslar ve İranlılar bu muhtemel insanlık trajedisinde yer alarak derin bir insani hata yaparlar. Yüz binlerce insan ölebilir” dedi. Sosyal medha hesabından İdlip konusundaki görüşlerini açıklayan ABD Başkanı Trump sosyal Esad konusunda uyarıda bulundu. Trump yaptığı açıklamada, “Suriye Başkanı Beşar Esad Suriye’nin İdlib şehrine düşünmeden saldırmamalı. Ruslar ve İranlılar bu muhtemel insanlık trajedisinde yer alarak derin bir insani hata yaparlar. Yüz binlerce insan ölebilir. Olmasına müsaade etmeyin” uyarısında bulundu. ABD Dışişleri Bakanı Mike Pompeo Cuma günü yaptığı açıklamada, Washington’un Suriye savaşının tırmandırılması konusunda İdlib’e yapılacak herhangi bir hükümet saldırısını gördüğünü ve Şam’ın herhangi bir kimyasal saldırı yapması durumunda Washington’un anında tepki vereceği konusunda tarafların uyarıldığını söyledi. ABD’nin Birleşmiş Milletler Büyükelçisi Nikki Haley, Pazartesi günü geç saatlerde Twitter’dan yaptığı açıklamada, “Tüm gözler, İdlib’de Esad, Rusya ve İran’ın eylemleri üzerine” şeklinde paylaşımda bulundu.
Almanya da kaygılı
Alman hükümeti İdlib’e yönelik olası bir askeri hareketi kaygıyla karşılıyor. Türkiye’nin güney sınırında yer alan İdlib’e olası bir operasyonun insani felakete yol açabileceğine ilişkin uyarıda bulunan Almanya Dışişleri Bakanı Heiko Maas, konuyu bu Çarşamba ve Perşembe günü Türkiye’deki temaslarında da gündeme getireceğini söyledi. Sosyal Demokrat Partili (SPD) Bakan Maas, Pazartesi günü Berlin’de yaptığı açıklamada, “İdlib’de insani bir felaketin önlenmesi için her türlü çabayı göstereceğiz” dedi. Maas, sözlerine “geçmişte Esad rejiminin nasıl bir vahşet uyguladığının” görüldüğünü de ekledi. Bakan Maas, Suriye’nin kuzeybatısında yer alan İdlib bölgesinde yaklaşık 3 milyon insanın bulunduğu gerçeği göz önünde bulundurulduğunda, “çok, çok ciddi bir durumla” karşılaşıldığının altını çizdi.
ASTANA ÖNCESİ OLDUBİTTİ
Kremlin’in günlerdir sinyalini verdiği operasyonunun zamanlaması dikkat çekti. Uçaklar, Türkiye, Rusya ve İran arasında düzenlenecek kritik Suriye zirvesine üç gün kala havalandı.
Sınıra dev sevkiyat
Türk Silahlı Kuvvetleri, İdlib’e yönelik müdahaleye karşı sınır hattındaki güvenlik önlemlerini arttırıyor. Teyakkuz haline geçen TSK, İblib’e komşu Hatay’ın sınır hattına birçok bölgeden askeri araç ve personel takviyesi yapıyor. Sınır hattında gönderilen zırhlı paletli silahlar arasında modernize edilen M-60 tankları da yer alıyor. Özel klimayla donatılan ve bölge koşullarına uygun M-60 tanklarında, göç durumunu gözetleyebilen yakın mesafe gözetleme sistemi de yer alıyor. Füzelere karşı lazer uyarı sistemi, 12.7 milimetre SARP uzaktan kumanda edilen silah sistemi, ASELSAN sürücü görüş sistemi ve zırhı güçlendiren koruma astarına da sahip olan tanklar, sınır hattında etkin görev yapıyor. İdlib’e müdahale sonrası Türkiye’ye gelebilecek göç dalgası için de Suriye topraklarında kurulan Atme kampı hazır hale getirildi. TSK’nın İdlib’i çevreleyen 12 gözlem noktası da beton bariyerler ve ateş destek vasıtalarıyla güçlendirildi.
ABD’NİN ÖZEL TEMSİLCİSİNE EN NET PKK MESAJI
Milli Savunma Bakanı Hulusi Akar, ABD Suriye Özel Temsilcisi James Jeffrey’i kabul etti. Akar, Jeffrey ile Milli Savunma Bakanlığı’ndaki makamında görüştü. Bakan Akar’ın kabulü basına kapalı gerçekleşti. Görüşmede, Suriye’de son dönemdeki gelişmeler ele alınırken, terör örgütü PKK/PYD/YPG’nin bölgedeki varlığından duyulan rahatsızlık, Türkiye’nin hak ve menfaatlerinin korunması ve güvenliğinin sağlanması için her türlü tedbirin alınmaya devam edileceği ve bölücü terör örgütünün bölgeyi tamamen terk etmesinin gerekliliği ifade edildi.
AJANSLAR
