Sürücüsüz otomobiller sadece otomotiv sektörünü değil, hayatlarımızı değiştirecek. Oyunun kuralları değişmek üzere. Otomobili insanın kullanacağı düşüncesine göre tasarlanmış olan kanunlar, sigorta sektörü, sürücü kursları ve toplum bu değişime ne kadar hazırlanıyor?
[Karar]
HÜSEYİN GÖNÜLLÜ
Otomobilinizin tam otomatik çalıştığını hayal edin. Sabah işe giderken yola bakmanız, direksiyonu tutmanız gerekmiyor… Böylece siz gazetenizi okudunuz, telefonunuzdan e-postalarınızı incelediniz ya da Facebook’ta arkadaşlarınızın paylaşımlarını incelediniz. Şirketinize geldiğinizde arabanızdan indiniz, aracınız otoparka kendisi gitti. İki saat sonra eşinizin takvimine göre arabaya onun ihtiyacı olduğu için aracınız boş olarak kendisi gidip eşinizi alıp, onu randevusuna bıraktı. Sonra belki çocukları da okuldan alıp, eve bıraktı. Sonrasında sizi almak için tekrar ofisinize geldi. Bu senaryo hayal değil, gerçek olmasına 3-5 sene kaldı. Otomobillerin tamamen otonom hale gelmesi ve yaygınlaşması sadece sürücüsüz araç sahiplerini değil, herkesin hayatını değiştirecek bir etkiye sahip olacak. Peki, insanlar ve kurumlar bunlara hazırlıklı mı?
KURSA GEREK KALMAYACAK
Araçlar otomatik pilotta hareket edebildiğinde, ehliyet zorunluluğu da ortadan kalkmış olacak. Otonom araçların yaygınlaşması ve taksi hizmetini ucuzlaması halinde, otomobile sahip olmak yerine hizmet olarak almak daha makul hale gelecek. Mobil operatörlerin uyguladığı, 2 yıl taahhüt verene, cep telefonunu ücretsiz verme modelinin sürücüsüz otomobil üreticileri tarafından da uygulanması bekleniyor. Aidat ödeyerek, belirli kilometre veya saat aracı kullanma hakkı sunabilecekler.
Mercedes F015 sürücüsüz konsept otomobilini “hareket eden lüks” olarak tanımlıyor. Araç, sürüsüz modda seyahat ederken, ön koltuklar geriye dönerek bir toplantı mekanına dönüşebiliyor. LED farları araç manuel kontrol edildiğinde beyaz, otomatik pilotta mavi yanıyor.
17 MİLYON ELEKTRİKLİ OTO
Sürücüsüz otomobilin yaygınlaşmasına giden yolda elektrikli araçların artışı da önem taşıyor. Elektrikli araç ve benzin motorunun yanında batarya veya elektrik motoru da içeren hibrit araçların satışı, dünya genelinde 2020 yılına kadar toplam 17 milyonu bulacak. Juniper Research araştırma şirketinin raporuna göre, elektrikli araç üreticilerinin araçların menziline odaklanması, bu tip araçların satışını ve kullanılmasını olumlu yönde etkileyecek. Satış rakamları ve rakiplerine göre üstün gidiş mesafesine göre yapılan sıralamada ilk sırada ABD’li Tesla şirketi yer alırken, Alman BMW ve Japon markası Nissan onu izledi. ABD’li Chevrolet ve Ford da ilk beş üretici arasında yer alıyor.
BÜTÜN MARKALAR ÜRETECEK
Tüm bilindik markalar sürücüsüz otomobil üretiyor ve günümüzde testlerini yapıyorlar. Tesla 2018 yılına kadar, diğerleri 2020 yılına kadar sürücüsüz modellerini pazara sunmayı hedeflediklerini açıkladılar. Bu markalar arasında Google, Apple, Tesla, VW & Audi, Baidu & BMW, Delphi, Ford, General Motors, Honda, Toyota, Volvo, Nissan yer alıyor. Bunlara ek olarak Mobileye ve Nvidia gibi çip üreticileri, Uber gibi hizmet firmaları da bu alana yatırım yapıyor.
ARAÇ HIRSIZLIĞI TARİH OLACAK
Aracınız tamamen otomatik olarak hareket edebileceği için, çalınması halinde sizi bilgilendirebilecek ve eve geri dönebilecek. Polisin araç çekmesine gerek kalmayacak. Arabalar yasak yere kendileri zaten park etmiyor olacak. Sahibinin işi bitene kadar, kendisi uygun bir park yeri bulup orada bekleyebilecek.
Sürücüsüz araçlar çalışması halinde sahibini ve güvenlik birimlerini bilgilendirebilecek hatta fırsatını bulursa hırsızdan kaçıp eve dönebilecekler.
SÜRÜCÜSÜZ TAKSİ HİZMETİ
Japonya’da Robot Taxi şirketi, sürücüsüz taksi hizmetini test ediyor. Şirket, 2020 yılında Japonya’da hizmet vermeye başlayacak.
Bir otomobil evin tüm fertlerinin ihtiyacını karşılayabildiğinde, acil durumlar hariç taksiye ihtiyaç kalmayacak. Uber, moto taksi ve K1 belgeli taksi gibi yeni yöntemlerden etkilenmeye başlayan taksicilik mesleği, sürücüsüz otomobiller pazara girdiğinde çok daha büyük bir dönüşüm etkisi ile karşılaşacak. Şoförsüz taksi testlerini yapmakta olan Japon Robot Taxi şirketi 2020 yılında hizmet vereceğini duyurdu. Aracının otoparkta boş durmasını istemeyen araç sahipleri, otomobillerini taksi şirketlerine saatlik kiralayabilecekler. Taksi şirketine aracınızı kullanabilmesi için yetki verebileceksiniz. Aracınıza yakın noktada müşteri olduğunda, aracınız yolcuyu istediği noktaya bırakıp dönecek. Otoparkta bekleyeceğine para kazanmış olacak.
‘TIR’LAR MUAVİNLERE EMANET
Otobüs, kamyon ve TIR’lar da sürüsüz olacak. Böylece şehirlerarası otobüs firmalarında sadece muavinlerin çalışması yeterli olacak. Kamyon ve TIR’lar da yük taşıma hizmetini şoförsüz olarak yapabilecekler. Volvo, Mercedes, Freightliner gibi birçok üretici sürücüsüz TIR için çalışıyor. Mayıs ayının 16’sında Las Vegas’ta bir de fuarları olacak.
SİGORTA KANUNU DEĞİŞECEK
2014 yılında Türkiye’de 1 milyon 199 bin 10 trafik kazası meydana geldi. Bu kazalarda 3.524 kişi hayatını kaybederken 285 bin 59 kişi yaralandı. Bu kazalar milyonlarca aileyi etkilerken, sigortacılık sektörü için de riskin gerçekleşmesi ve ödemenin yapılmasını anlamına geliyor. Otonom araçlar trafik kurallarına uyuyorlar. Hız yapmıyorlar. Bu sebeple otonom araçların yaygınlaşması, trafik kazalarını azaltacak. Bu da sigortacılık sektörünün maliyetlerini minimize etmiş olacak. otonom araçların sigorta primlerinin azalması bekleniyor.
MEVZUAT DÜZENLEMESİ İHTİYACI
Otonom araçların ilk öncüleri şu anda yollara çıkmış durumda. Elektrikli otomobil Tesla S, otobanda kendisi otomatik pilotta yol alabiliyor, şerit değiştirebiliyor ve trafiğin akış hızına uygun olarak kendi süratini ayarlayabiliyor. Tesla’nın sahibi Elon Musk, arabalarının 2018 yılına kadar tamamen sürücüsüz olacağını açıkladı. Bu konuda ABD öncü durumda. 2011 yılından itibaren sürücüsüz araçlar resmi olarak trafiğe çıkabiliyor. Sürücüsüz araçlara ehliyet veriliyor. Washington DC, Nevada, Florida, California ve Michigan olmak üzere 5 eyalet yasal düzenleme yapmış durumda. İngiltere ve Singapur da şehir trafiğinde sürücüsüz araç testlerinin yapılmasına izin verdiler. Türkiye’nin de acil olarak bu konuda gerekli düzenlemeleri hazırlamaya başlaması gerekiyor.
Elektrikli otomobil üreticisi Tesla’nın sahibi Elon Musk, 2018 yılına kadar araçlarının tamamen sürücüsüz olacağını söylüyor.
