2020 ABD Başkanlık seçimlerine saatler kala adaylar seçim çalışmalarına hız verirken, konuştuğumuz seçmenlerin büyük çoğunluğu Beyaz Saray'da değişim ve vaatleriyle öne çıkan değil, sözüne güvenilen bir başkan görmek istiyor.
SELÇUK ACAR / NEW YORK
Cumhuriyetçi Parti’nin adayı ABD Başkanı Donald Trump, anketlerin önde gösterdiği Demokratların adayı Joe Biden’a karşı seçim zaferi kazanmasının yolunun öncelikle kendi ‘tabanını canlı tutma’ inancıyla kritik eyaletlerin zaten önde olduğu bölgelerinde koronavirüs tedbirlerinin uygulanmadığı görkemli seçim mitingleriyle 4 yıl daha Beyaz Saray’da kalma planları yapıyor. Demokrat Parti adayı Biden ise 3 defa girip kaybettiği ve ilk defa bu kadar yaklaştığı ABD Başkanlığı hedefine, Beyaz Saray’da 8 yıl yardımcılığını yaptığı eski Başkan Barack Obama’nın miting desteğiyle bu defa ulaşmak istiyor.
SEÇİMLERE SAATLER KALDI
59. Başkanlık seçimlerine bir hafta kala seçim mitinglerine hız veren Başkan Trump, 2016’da Demokratik adayı Hillary Clinton’a kazandığı gibi Biden’a karşı da kazanıp, 4 yıl daha görevde kalmak için rakibi Biden’a nistpet yaparcasına, daha fazla seçim bölgesine giderek, daha fazla miting düzenliyor. Trump, mitinglerini genellikle hava limanlarında, “Air Force One” başkanlık uçağının da bulunduğu alanlarda, büyük bir coşkuyla daha aktif ve yoğun bir seçim trafiği sürdürüyor. Trump mesafelerin uzun olduğu ABD’de, son bir haftadaki yoğun seçim trafiğinde Pennsylvania eyaletinde Newtown, Reading, Butler ve Montoursville kentlerinde aynı gün içinde seçim mitingleri düzenledi. Trump daha sonra Florida, Michigan, Wisconsin ve Kuzey Carolina’da taraftarlarıyla buluştu.
Bu arada mitinglerinde koronavirüs tedbirleri uygulamayan Trump, rakibi Biden’e göre çok daha büyük kalabalıklara hitap ediyor. Biden’ın seçilmesi halinde ülkeye “sosyalimz getireceği” ve “ekonomik olarak ülkeyi batıracağı” iddialarında bulunan Trump’ın, karalama niteliğindeki iddialarıyla büyük bir korku ve endişe siyaseti yürüttüğü ve bu şekilde seçmenlerini daha diri tutma yoluna gittiği dikkat çekiyor.
Biden’a Obama’dan miting desteğiAnketlerin büyük bir çoğunluğunun önde göstertidiği Demokratların adayı Joe Biden da koronavirüs tedbilerinin alındığı sınırlı sayıda katılımın olduğu mitinglerle Trump’a göre daha heyecansız bir seçim maratonu devam ettiriyor. Biden 8 yıl Başkan Yardımcısı olarak birlikte görev yaptığı eski Başkan Barack Obama ile birlikte Michigan’nın Detroit kentinde seçim mitingi düzenledi.
ENTELLEKTÜEL ÇEVRELER BIDEN’I DESTEKLİYOR
Sanat, spor, müzik ve film çevreleri başta olmak üzere entellektüellerin desteğini alan Biden, önceki günkü mitinginde Stevie Wonder bir performans sergilerken, Pennsylvania’da yapacağı son seçim mitingine Lady Gaga ve John Legend de katılacak.
Önceki seçimde de yine Demokratların adayı Hillary Clinton, son günkü mitinglerinden birini Pennsylania’da düzenlerken, benim de katıldığım mitingine Bon Jovi ve Burce Springsteen performanslarıyla destek Demokrat adaya destek vermişlerdi. Mitinge Bill Clinton ve dönemin Başkanı Obama ve Michelle Obama da Clinton’un yanında yer almışlardı.
BIDEN, TRUMP TARAFTARLARI YÜZÜNDEN SEÇİM ETKİNLİĞİNİ İPTAL ETTİ
Teksas eyaletinde, Trump destekçilerinin kamyonetleriyle Biden’ın seçim kampanya otobüsünü engelleyerek, yoldan çıkarmaya çalışmalarının ardından Biden kampanyası bölgedeki etkinliği iptal etmek zorunda kaldı. Ardından Başkan Trump’ın “Teksas’ı seviyorum” mesajla tweetiyle eylemi desteklediği görüldü.
KİM DAHA ŞANSLI?
Birçok farklı kesimi hedef alan toplumu bölen söylemleri dışında, yönetimi altında 233 bin civarında kişinin koronavirüsünden hayatını kaybetmesiyle ve virüse karşı tutumuyla olumsuz puan toplayan Trump, uzun müzakereler sonucunda yapılan birçok anlaşmadan ABD’nin imzasını çekerek ülkenin yumuşak diplomatik gücüne de darbe vuran lider olarak kitlelere heyecan veren güçlü söylemleri olmayan Biden’ın seçimlerdeki elini güçlendiriyor.
Pennsylvania ve Florida’yı kaybetseler de kritik eyaletlerden Arizona’yı, Wisconsin, Minnesota, Michigan’ı ve Kuzey Carolina’da oyların çoğunluğunu almaları durumunda Biden’ın kazanma şansı yüksek olacaktır.
Bizim hesaplamalarımıza göre Başkan Trump, Pennslvania’yı kaybetmesi halinde en fazla 260 civarında seçici kurul delegesi çıkararak Amerikalılardan 4 yıl daha Beyaz Saray’da kalma vizesi alamıyor.
Bu arada, ilk defa oy verecek olan ve sosyal adalet, ırk ayrımcılığı gibi toplumsal eylemlerle organize oldukları dikkat çeken Hispanik kökenliler ve diğer etnik gruplarla birlikte Obama’nın seçim meydanlarına çıkarak Biden için miting düzenlemesinin de etkisiyle, siyahilerin seçime katılımının artmasının, seçimlerde Biden’a büyük katkı sağlaması ve hatta seçim sonuçlarında belirleyici olması bekleniyor.
Bunlardan da önemlisi, Başkan Trump’ın koronavirüsle mücadeledeki başarısızlığı, milyarder olduğunun belirtilmesine rağmen bir yılda sadece 750 dolar vergi ödemesinin ortaya çıkması ve çekinmeden kolay bir şekilde gerçeği yansıtmayan tutarsız açıklamaları ve üslubuna Amerikan halkının çoğunluğunun tahammül etmesi ve bunu sandığa yansıtmaması imkansız görünüyor.
Sonuçta bu kez “değişim ve vaatler” değil, “güven kazanacak. Çünkü konuştuğum seçmenlerin büyük çoğunluğu, Beyaz Saray’da güvenilir bir başkan görmek istiyor. İki aday arasında Biden bu talebe en uygun isim olarak öne çıkıyor.
ANKETLER DE BIDEN DİYOR
Başkanlık seçimlerine 2 gün kala anketler 2016’da Demokratların adayı Hillary Clinton’u önde gösterdikleri gibi yine Demokratların adayı olan Biden’ı da önde gösteriyorlar. Başta Pennysilvania, Florida, Arizona, Georgia başta olmak üzere birçok kritik eyalette kıran kırana mücadele bekleniyor.
HARRIS’IN YILDIZININ DAHA DA PARLAMASI BEKLENİYOR
Biden’ın kazanması halinde, big data lobisi ile birlikte, Clintonlar başta parti ileri gelenlerinin desteklediği Hindistan ve Jamaica kökenli siyahi Amerikalı Kamala Harris, ABD’nin ilk kadın Başkan Yardımcısı olurken, Biden’ın yaşı yüzünden başkanlıktan çekilmesi durumunda ülkenin ilk kadın başkanlığı unvanını kazanma şansı da bulunuyor.
Kamala Harris
KADINLAR BIDEN’I DESTEKLİYOR
Son NBC/WSJ anketi de Biden’ı önde gösterirken, Erkekler Trump’ı bir puan farkla, % 48-47’yle, kadınlar da açık ara Biden’ı 20 puan farkla, % 57-37 ile destekliyor.
Anketlere göre, Demokratların, çok yüksek bir ihtimal olmasa da Teksas’ı uzun yıllar sonra belli ölçüde de olsa kazanma şansı ortaya çıktığı görülüyor. Demokratların önceden Cumhuriyetçi eyalet olan Arizona’da Teksas’a göre daha yüksek bir ihtimalle kazanma şansları bulunuyor. Türk aday Ajlan Kurdoğlu’nun eyalet senatörü olmak için yarıştığı daha önceki seçimlerde Cumhuriyetçilerin kazandığı ve Trump’ı cenazesine katılmasını istemeyen eski senatörlerden John McCain’in seçim bölgesi Arizona, kıran kırana bir mücadelenin beklendiği bölgelerden.
Bu yıl rekor katılım bekleniyor250 milyon seçmenin bulunduğu ABD’de, 2016’da 138 milyon 847 bin kişi oy kullanırken, katılım oranı yüzde 55,5 olmuştu.
Koronavirüs salgını nedeniyle postayla oy verenlerin sayısının rekor düzeyde olduğu bu seçimde, katılımın 150 milyonu bulacağı tahmin ediliyor. Teksas’taki erken oy verme sürecinde şu ana kadar oy kullananların sayısı, 2016’daki tüm oy verenlerin sayısını geçti.
Bugüne kadar oyunu posta yoluyla veya bazı eyaletlerde kurulan seçim merkezlerinde kurulan sandıklarda erken oy kullananların sayısı 95 milyona yaklaştı.Bu arada seçimleri izlemek için dünyanın dört bir yanından gözlemciler görev yapacak. 2016 seçimlerinde Avrupa Güvenlik ve İşbirliği Teşkilatı (AGİT) seçimleri izlemek üzere 600 gözlemci görevlendirmişti.
HEDEF 538 SEÇİCİ DELEGENİN 270’İNİ KAZANMAK
Tüm eyaletlerde nüfuslarına göre farklı sayıda 538 kişiden oluşan seçmenler kurulunun (electoral college) yarısından (269) bir fazlası olan 270 seçici delege sayısına ulaşan aday seçimin galibi olacak. Daha sonra kurul kazanan adayı resmi olarak Başkan seçecek.
Demokratların kalesi olarak bilinen California 50 delege sayısıyla ilk sırada bulunurken, 1996’dan bu yana tüm seçimlerde Cumhuriyetçilerin kazandığı Teksas da 38 delege sayısıyla ikinci sırada, kararsız seçmenlerin çoğunlukta olduğu ancak geçen seçimde Cumhuriyetçi aday Trump’ın kazandığı Florida ve Demokratların hakim olduğu New York’un 29 delegesi bulunuyor.
SEÇİMDE HALKIN ÖNCELİKLERİ
ABD’de yapılan araştırmalara göre, ülkede seçmelerin oy verirken en fazla önemsedikleri konu ekonomi olarak öne çıkıyor.
Pew Araştırma Merkezi’nin 27 Temmuz-2 Ağustos 2020 arasında yaptığı araştırmada da halkın önceliğinin ekonomi olduğu ortaya çıkarken, daha sonra sırasıyla şöyle devam ediyor; “sağlık hizmetleri, Yüksek Mahkeme atması, koronavirüs salgınının seyri, şiddet içeren suçlar, dış politika, silah politikaları, ırksal ve etnik eşitsizlik, göçmenlik, ekonomik eşitsizlik, iklim değişimi ve kürtaj” Ttüketici ve pazar verileri firması Statista’nın bir araştırmasında ise halkın önceliği olan ekonomide en fazla Trump’ın daha iyi mücadele edeceği sonucu çıkarken, şiddet içeren suçlarla mücadelede de Trump’ın Biden’a göre daha iyi mücadele edeceği ifade ediliyor. Biden’ın ise halkın önceliği olmayan iklim değişimi ile birlikte, halkın ekonomiden sonra gelen önceliklerinden, sağlık hizmetleri, koronavirüs salgının seyri, ırksal ve etnik eşitsizlikle mücadelede Trump’a göre açık ara daha iyi mücadele edeceği belirtiliyor.
SEÇİM YARIŞINDAKİ TÜRKLER
Başkan Barack Obama ve Joe Biden’ın da desteğini açıkladığı Arizona’nın Chandler kentinde yaşayan küçük işletme sahibi Türk iş adamı Ajlan Kurdoğlu, Demokrat Parti’den Arizona Eyalet Senatosu’na seçilmek için yarışıyor. Kurdoğlu yarışta başarılı olması halinde, Demokrat Parti’den Arizona Eyalet senatörlüğüne seçilmiş olurken, ABD’de bugüne kadar siyasi olarak en üst düzeyde bir makama seçilen ilk Türk-Amerikalı unvanını da kazanmış olacak.
Türk iş adamı Ajlan Kurdoğlu
Bu arada ABD’de seçim yarışına giren ancak ön seçimlerde başarısız olan bir çok Türk bulunurken, nisan ayında Wisconsin eyaletinin Milwaukee kentinde yapılan seçimlerde Ayça Sirvancı Sawa, kentin maliye müdürlüğü görevine seçildi. Sirvancı, bu göreve seçilen ilk Türk-Amerikalı olmakla birlikte, Milwaukee’de kent yönetiminde bu göreve seçilen ikinci kadın unvanının da sahibi oldu.
