Asgari ücret ile ortalama ücret arasındaki makasın daraldığı Türkiye’de çalışanların yarısına yakını 2 bin 324 lirayla ay sonunu görmeye çalışıyor. Sendikalar ve muhalefet bu rakamın yaşanabilir seviyeye çekilmesi çağrısı yaptı.
Yanlış ekonomi politikalarının ardından salgının da etkisiyle cüzdanı eriyen vatandaş, gözünü asgari ücret görüşmelerine çevirdi. 2014’ten bu yana açıklanmayan verilere göre Türkiye’de kayıtlı işçilerin yüzde 40’tan fazlası 2 bin 342 lira ile geçiniyor.
Türkiye, bu oranla Avrupa’da ilk sırada yer alıyor. 2 bin 516 lira olan açlık sınırının altındaki ücretin, makul bir seviyeye çekilmesi çağrıları yapılıyor.
İSRAFI KES, 3 BİN 300 TL’YE ÇIKAR
Gelecek Partisi Genel Başkanı Davutoğlu, asgari ücretin 3 bin 300 TL olması gerektiğini söyledi. “Sağa sola, yandaş müteahhide, israf yatırımlarına, çarçur ettiğiniz kaynaklarımıza dağıttığınız rakamlara göre bu devede kulaktır” dedi.
CHP lideri Kılıçdaroğlu da en az 3 bin 100 TL olması ve vergiden muaf tutulması gerektiğini belirtti.
DİSK’in asgari ücret talebi ise net 3 bin 800 lira oldu.
ASGARİ ÜCRET TALEPLERİ
- DİSK: 3.800
- GELECEK: 3.300
- CHP: 3.100
- İYİ PARTİ: 3.000
ASGARİ DEĞİL ORTALAMA ÜCRET
Türkiye’de asgari ücretli çalışan sayısı gün geçtikçe artmaya başladı. En son açıklanan 2014 verilerine göre, asgari ücretli çalışan sayısı çalışan nüfusun yarısını oluşturuyordu.
DİSK ise 2018 yılın asgari ücretli çalışan sayısının ise 10 milyon kişi olduğunu açıklamıştı. Türkiye’de asgari ücret artık belirleyici haline geldi. Bu yüzden birçok işveren de asgari ücrete göre çalışanlarına ücret ödüyor.
Türkiye’de çalışan nüfusu yakından ilgilendiren asgari ücret görüşmeleri devam ediyor. Geçen yıl 2 bin liranın üzerine çıkan asgari ücretin bu yıl en az 3 bin lira olması bekleniyor. Hem siyasiler hem de STK’lar geçim maliyetlerini göz önünde bulundurarak yükseltilmesini talep ediyor.
Türkiye’de çalışan nüfusun neredeyse yüzde 50’sinden fazlası asgari ücretli. Avrupa’ya göre Türkiye asgari ücretli çalışmada lider ülke olarak dikkat çekerken, hükümetin bu rakamı açıklamadığı aktarılıyor. Asgari ücretli sayısı verileri en son 2014 yılına dayanıyor. 2014 Temmuz ayında asgari ücretli çalışan sayısı yaklaşık 5 milyon olarak açıklanmıştı.
O dönemde çalışan işçi sayısının ise 12.2 milyon kişi olduğu paylaşılmıştı. Verilere bakıldığında o dönemde sadece kayıtlı çalışan işçilerinin yüzde 40’ının asgari ücretli olduğu verilere yansıdı.
Euronews’in aktardığına göre, Türkiye asgari ücrette zirvede yer alıyor. Yüzde 43 ile başı çeken Türkiye’ye en yakın ülke yüzde 19,2 ile Slovenya. Onu ise yüzde 16,8 ile Portekiz takipte. Belçika’da asgari ücret sembolik olarak belli oluyor. Ülkede asgari ücretli sayısı yüzde 1 bile değil.
Gelecek Parti Genel Başkanı Ahmet Davutoğlu, 2021 yılı asgari ücret görüşmelerinin sürerken partisinin görüş ve önerilerini açıkladı.
“Bütün bu kararların nihai yetkilisi ve süreçlerin nihai sorumlusu” olarak seslendiği Cumhurbaşkanı ve AK Parti Genel Başkanı Recep Tayyip Erdoğan’a, “Siyasete başlarken ve makam basamaklarında birer birer yükselirken savunduğunuz bütün değerleri birer birer unuttunuz” eleştirisinde bulunan Davutoğlu, asgari ücretin net 3 bin 300 lira olması gerektiğini ifade etti.
Davutoğlu şöyle devam etti: “Kendinizi saraylara, gözlerinizi gerçeklere kapattınız. Şimdi gelin, halka acı reçete vermeden önce sorumlusu olduğunuz acı gerçekleri bir görün. Asgari ücretle ilgili kararı bu acı gerçekleri görerek alın. Topu hiç komisyona falan atmayın; nihai kararın size ait olduğunu herkes biliyor.”
Gelecek Partisi olarak vatandaşların zam yağmuru altında biraz daha korunaklı hale gelebilmeleri için Asgari Ücret çalışması yaptıklarını belirterek şu öneride bulundu:
“Toplumun geniş kesimlerini daha yakından ilgilendiren gıda enflasyonunun son 1 yıllık artışı yüzde 21’yi geçip, üretici enflasyonu yüzde 23’e ulaşıp yeni fiyat artışları yaratmaya gebe iken, asgari ücret tartışmalarını resmi yüzde 14’lük TÜİK enflasyon verisi üzerinden tartışmak fakirin azalan ekmeğinden yapılacak hırsızlıktır.
Gelecek Partisi olarak önerimiz; öncelikle bütün çalışanlara yönelik olarak, asgari ücret tutarı için tüm vergi, prim ve diğer yükler devlet tarafından yüklenilmesidir. Bundan sonra vatandaşın cebine doğrudan girmesi gereken Asgari ücret ‘net 3 bin 300 TL’ olarak belirlenmelidir.
Böylece işveren üzerindeki yükü fazla arttırmadan devletin karşılayacağı vergi sayesinde Asgari ücretle çalışanlar en azından açlık sınırının üzerinde belirlenen bir ücret ile 2021’e başlama fırsatına sahip olabileceklerdir. Buna ek olarak işveren tarafından yüklenilen sosyal güvenlik sigortası primi 4,5 puan indirilmeli, istihdamın üzerindeki yükler azaltılarak işsizliği azaltıcı tedbirlere öncelik verilmelidir.”
'MECLİS ARAŞTIRSIN AÇLIK SINIR ALTINA İNDİ'
İYİ Parti Isparta Milletvekili Aylin Cesur, son zamlar ve artan hayat pahalılığı sebebi ile asgari ücretin iyileştirilmesi için Meclis’e araştırma önergesi verdi. Asgari ücretin 3 bin TL’ye çıkarılması gerektiğini belirten Cesur “2324 TL olan net asgari ücret, vatandaşlarımızın hayatlarını minimum standartlarda dahi devam ettirmesini mümkünsüz kılmaktadır” dedi.
Asgari ücretin açlık sınırının altına indiğini belirten Cesur “Ülkemizdeki asgari ücretlerin ve bu ücretlerin satın alma gücünün pek çok Avrupa ülkesinin gerisinde kalmasıyla, hükümet vatandaşlarımıza hak ettiği minimum asgari yaşam standardını sağlayamamaktadır” dedi.
2018 YILINDA 10 MİLYON KİŞİYİ AŞTI
Sonradan yapılan asgari ücret zammı ve krizle artan işsizlik Türkiye’de asgari ücretle çalışan sayısının yüzde 50’yi aştığı yönünde değerlendiriliyor. Asgari ücrete bağımlılığın bir başka ölçüsü ile ortalama ücret ile asgari ücret farkıdır.
DİSK 2018 yılında asgari ücret ve asgari ücrete çok yakın çalışan sayısının 10 milyonu aştığını tahmin ediyordu. Sosyal Güvenlik verilerine göre 2009 yılında asgari ücret ile ortalama ücret farkı yüzde 44 seviyesindeyken, bu oran 2019 yılında yüzde 40’ın altına düştü.
OECD verilerine göre ortanca ücret ile asgari ücret farkı en az olan ikinci ülkeyiz. Yani Türkiye’de asgari ücret belirleyici ücret haline geldi. O nedenle herkes asgari ücrete bakıyor ve ona bağlı halde yaşıyor.
‘AÇLIK SINIRININ ALTINDA OLMASI KABUL EDİLEMEZ’
CHP Genel Başkanı Kemal Kılıçdaroğlu ise “Asgari ücretin açlık sınırının altında olması kabul edilemez” diyerek en az 3 bin 100 TL olması ve vergiden muaf tutulması gerektiğini söyledi.
CHP kurumsal hesabından yapılan paylaşımla, Parti Sözcüsü Faik Öztrak’ın “İşçinin, memurun, emeklinin aylığı, gerçek enflasyona göre belirlenmeli. Asgari ücret müzakereleri de en az aylık 3 bin 100 liradan başlamalı” sözlerine yer verildi.
Öztrak’ın CHP Genel Merkezi’nde düzenlediği basın toplantısındaki, enflasyon ve asgari ücret konularındaki bölümü, video olarak paylaşıldı.
Videoda Öztrak’ın şu ifadelerine yer verildi: “Tıpkı vaka sayıları gibi enflasyon rakamları da geriye doğru güncellenmeli. Kasım ayında aylık enflasyon rekor kırdı. 12 aylık enflasyon yüzde 14’ü aştı.
Enflasyondaki rakiplerimiz: Nijerya, Liberya, Zambiya... Ama herkes biliyor ki vaka sayıları gibi, bu enflasyon rakamları da gerçek değil. Bağımsız araştırmacıların rakamları TÜİK’in enflasyonunun çok üstünde. TÜİK’e göre son 3 ayda gerçekleşen enflasyon yüzde 5,5.
Ama akademisyenlerden oluşan ‘Enflasyon Araştırma Grubu’na göre aynı dönemde gerçekleşen enflasyon yüzde 9,9. TÜİK’in açıkladığının iki katı.
Şu anda asgari ücret görüşmeleri sürüyor. Yarın öbür gün memurun, emeklinin maaş zamları da belirlenecek. Tüm bu ücret ve maaş görüşmelerinde en önemli gösterge enflasyon.”
‘BU HALK YOKSULLUĞA MÜSTEHAK DEĞİL’
DEVA Partisi Genel Başkanı Ali Babacan “Bu halk bu yoksulluğa müstahak değil, bu yapılanlar bu halka reva değil. Fakat bu iktidar artık esnafı görmüyor, esnafı duymuyor, esnafın durumunu kavrayamıyor, anlamıyor. Bir de geçen gün bir açıklama yapmışlar. ‘Salgın nedeniyle sıkıntı yaşayan bazı ülkelere bütçe desteği vermeye çalışıyoruz’ demişler. Anlıyoruz ki artık ne yaptıklarının farkında değiller.
Ekonomi çökmüş, vatandaş aç biilaç yaşıyor. Madem başka ülkelere destek verebilecek kadar paranız var, neden vatandaşlarımıza doğrudan nakit destek vermiyorsunuz, neden yardımcı olmuyorsunuz? Neden ‘vergi vergi’ diye yakasına yapışıyorsunuz?” dedi.
Babacan konuşmasını şöyle sürdürdü: “Çiftçi hasat zamanı geldiğinde bir de bakıyor ki, açıklanan taban fiyat üretim maliyetini bile karşılamıyor. Çünkü döviz kuru almış başını gitmiş. Mazot, ilaç, gübre fiyatları almış başını gitmiş.
Çiftçiye önerilen taban fiyatları ise resmi enflasyon oranlarına göre hesaplanmış, hatta o enflasyon oranını bile karşılamıyor. Gençler tarıma ilgi duymuyorlar. Tarımda çalışmak istemiyorlar. Sadece onlar değil, çiftçi ailelerimiz de çocuklarının geleceğini tarımda görmüyorlar. Neden? Çünkü yıllardır ne denli sahipsiz ve desteksiz olduklarını çiftçilerimiz çok iyi biliyorlar.
Çiftçi denince akla çalışkanlık, verim, refah gelmesi gerekirken, bu kötü yönetim yüzünden maalesef yoksulluk, çaresizlik, yoksunluk geliyor. Hükûmet yaptığı hataların bedelini çiftçilerimize ödetiyor.”
DİSK: EN AZ 3 BİN 800 LİRA OLMALI
DİSK Başkanı Arzu Çerkezoğlu “2021 yılı asgari ücreti net 3 bin 800 lira olmalıdır” dedi. TMMOB Mimarlar Odası İstanbul Büyükkent Şubesi’ndeki basın toplantısında Çerkezoğlu, “Kriz ve salgın emekçi sınıflarını yoksullaştırdı. Asgari Ücret tespit süreci bildiğiniz gibi Türkiye’nin en büyük ücret pazarlığıdır. Asgari ücret birçok Avrupa ülkesinde sembolik bir ücrettir ama Türkiye’de milyonların meselesidir. 10 milyon işçi asgari ücretin altında ve asgari ücrete yakın çalışmaktadır” dedi.
Çerkezoğlu “Asgari ücret birçok parametreyi de belirlemektedir. Asgari ücret giderek ortalama ücret haline gelmiştir. Asgari ücret tümüyle vergi dışında bırakılmalı. 2021 yılı asgari ücreti net 3 bin 800 lira olmalıdır” açıklamasını yaptı.
CHP’Lİ BELEDİYE 4 BİN 500 LİRAYA ÇIKARDI
Konya Tuzlukçu Belediyesinde asgari ücret 4500 TL oldu. Tuzlukçu Belediye Başkanı CHP’li Nurettin Akbuğa, sosyal demokrat bir belediyecilik anlayışıyla ücreti belirlediklerini ifade ederek, “CHP, işçinin partisidir” dedi. Akbuğa, belediyedeki kadrolu, sözleşmeli, taşeron işçiler arasında maaş eşitsizliklerini dengelemek adına agsari ücreti 4500 TL olarak belirlediklerini söyledi.
İşçilerin DİSK Genel İş üyesi olduklarını ifade eden Akbuğa, “Asgari ücret ve zam belirleme toplantısına işçi temsilcileri, DİSK Genel-İş Sendikası Konya Temsilcisi Mustafa Tamer’in katılımıyla gerçekleştirdik. İşçiler, 300 TL zam istediler. 1000 TL artış oldu. İşçilerin çalışma süreleri aynı fakat maaşları farklı. Bu eşitsizliği dengelemek adına asgari ücreti 4 bin 500 TL olarak belirledik” diye konuştu.
Manisa’nın Akhisar Belediye Başkanı Besim Dutlu, önümüzdeki yıl belediyede çalışan işçilerin asgari ücretinin 3 bin 100 liradan az olmayacağını duyurdu. CHP’li Kırşehir Belediyesi’nde en düşük maaş 3 bin liraya yükseltildi.
Belediyeyi 462 milyon lira borçla devraldıklarını hatırlatan Kırşehir Belediye Bakanı Selahattin Ekicioğlu, uyguladıkları tasarruflarla her ay 3 milyon lira zarar eden belediyeyi, her ay 2 milyon lira kâra geçirdiklerini söyledi.
ORTALAMA ÜCRET HALİNE GELDİ
DİSK Araştırma Merkezi (DİSK-AR) tarafından her yıl hazırlanan asgari ücret araştırması yayımlandı. Araştırmada Türkiye’de asgari ücretin ‘ortalama ücret’ haline geldiği vurgulanırken, asgari ücretin 25 Cumhuriyet altınından 10 Cumhuriyet altını değerine gerilediği belirtildi.
Kovid-19 salgınında ücretlerde önemli kayıplar yaşandı ve asgari ücret altında gelir elde edenlerin sayısı arttı. Özel sektör işçilerinin yüzde 21,7’si asgari ücrete erişemiyor. Özel sektörde asgari ücret ve altında ücretle çalışanların oranı yüzde 49 ve asgari ücret civarında çalışanların oranı yüzde 62.
