DNA, bir canlının büyümesi, yaşaması ve üremesi için gerekli olan tüm genetik kodu içeren molekülün adıdır. Peki 20. yüzyılın en büyük keşiflerinden biri olan bu önemli yapıyı gerçekten ne kadar tanıyoruz?
İşte işin uzmanı değilseniz daha önce hiç duymadığınız 18 ilginç bilgi...
1. DNA, yaşayan tüm organizmalarda bulunur ve açılımı "deoksiribonükleik asit"tir.
2. DNA testinin çocuk ve potansiyel ebeveyni arasındaki ilişkiyi ortaya çıkardığını duymuşuzdur. Fakat DNA testi aynı zamanda havyar gibi ürünlerin gerçekliğini ve değerini belirlemek için de kullanılmaktadır.
3. DNA aynı zamanda, yapılan doğa araştırmalarında nesli tükenmekte olan hayvanları belirlemek için kullanılır.
4. DNA, adli tıpta 13 farklı özelliği bakımından incelenmektedir. İki farklı insanın bu 13 kriter kapsamında aynı DNA profiline sahip olma ihtimali ise milyarda birdir.
5. Bir insanın DNA bilgisi pek çok farklı numuneden sağlanabilir. Kan, tükürük, idrar, sperm bunlardan birkaçıdır.
6. Bir insanın DNA yapısı incelendiğinde, hangi hastalıklar için risk altında olduğu anlaşılabilir. Örneğin DNA mutasyonu, meme kanserinin de aralarında bulunduğu pek çok hastalık için risk oluşturur.
7. DNA, canlının yaşadığı ortamdan etkilenen bir moleküldür. Çevresel faktörler, genler üzerinde değişiklik yaratabilir. Bu durum neden bazı insanların daha koyu tene ya da daha fazla kıla sahip olduğunu açıklar niteliktedir.
8. Bilimkurgu yapıtlarında sıklıkla rastladığımız "mutasyon" terimi, gen diziliminde meydana gelen değişikliklere verilen isimdir.
9. Güneşten gelen morötesi ışınlar ve uyuşturucu kullanımı, genlerde mutasyona sebep olabilen en önemli etmenlerdir.
10. Eğer vücudumuzdaki tüm DNA molekülleri uç uca eklenseydi, 600 kez Güneş'e kadar gidip geri dönebilirdi.
11. Eğer tüm hücrelerimizde bulunan DNA sarmallarını açıp uç uca ekleseydik, Ay'a 6000 kez gidip dönebilirlerdi.
12. A.B.D. ve İngiltere'nin de aralarında bulunduğu pek çok ülke bugün, mahkum edilmiş suçluların DNA bilgilerini içeren veritabanları bulundurmaktadır.
13. Mitokondriyal DNA (mtDNA), mitokondride bulunan ve çocuğa yalnızca anneden aktarılan bir moleküldür. Bunun sebebi yumurta hücrelerinin mitokondriye sahip olması, sperm hücrelerinin olmamasıdır.
14. Kırmızı kan hücreleri dışında vücudumuzdaki her hücre DNA'ya sahiptir.
15. Her insanın DNA yapısının %99'u birbiriyle aynıdır. Bir baba/anne ve çocuğunun DNA yapısının ise %99.5'i birbiriyle aynıdır.
16. Tüm organizmanın bilgisini içinde bulunduran bu karmaşık yapı, temelde yalnızca dört bileşenden oluşur. Bunlar adenin, guanin, timin ve sitozin isimli nükleotidlerdir.
17. Her insanın DNA'sı tamamen kendine özgüdür. Tek bir istisna dışında: Tek yumurta ikizlerinin DNA'ları birbirinin tamamen aynısıdır.
18. Bilinenin aksine, DNA'yı James Watson ve Francis Crick keşfetmemiştir. Bu keşfin arkasındaki esas isim, 1869 yılında beyaz kan hücrelerinin çekirdeğinde bu moleküle rastlayan İsviçreli biyokimyager Friedrich Miescher'dir.
