Brezilya’da bir sene önce iktidara gelen yeni Devlet Başkanı Lula da Silva, protestolar ve siyasi gerilimlerle geçen ayların ardından kontrolü sağlayıp güçlü bir iktidar tesis etmeyi başardı.
DIŞ HABERLER
Brezilya’da bir sene önce yapılan seçimleri Lula da Silva kazandı ancak selefi Jair Bolsanaro’nun taraftarları Cumhurbaşkanlığı binasına saldırarak kısmen harabeye çevirdi. İktidarı kaybetmeyi hazmedemeyen Bolsanaro yandaşları aylarca gösteriler yaptı hatta orduya darbe çağrısında bulundu. Seçimlerden bir yıl geçmesinin üzerinden Lula ülkedeki hakimiyeti tam olarak ele geçirmeyi başardı.
Lula da Silva seçimlerden bir yıl sonrasında Brezilyalıların yüzde 50 üzerinde onayını kazandı ve devlet başkanlığı koltuğunda güvenle oturuyor. Bolsanaro taraftarlarının yaptığı darbe çağrılarına ses çıkarmayan ordu da kışlasına çekilmiş durumda. Geçtiğimiz günlerde düzenlenen Brezilya Demokrasi Gününde Lula’nın yüksek hakimler, valiler, milletvekilleri ve generallerle verdiği resim de yeni başkanın sahip olduğu güçlü siyasi iradenin sembolü olarak görülüyor.
Siyasi gözlemciler Brezilya’daki siyasi durumu sakin hatta “şüpheli derecede sakin’’ olarak nitelendiriyor. Lula’nın sükûneti tesis etmek için ödediği bedel ise yüksek oldu. Yeni başkan bunun için kongredeki bir çok küçük partilere bakanlık, ve yüksek bürokratik makamlar verdi. Bu partilerin seçim bölgelerindeki projeler için yüksek miktarlarda bütçeler ayırarak uzlaşma sağlayabildi. Orduya bile yeni silahlar alındı.
RAKİPLERİNİ İTİBARSIZLAŞTIRDI
Lula’nın en başarılı siyasi hamlesi 8 Ocak 2023 yılında seçilmesinden sonra ülkede yaşanan protestoları siyasi olarak kendi lehine çevirmesi oldu. Lula Brezilyalıların yüzde 90’nının karşı olduğu protestolar sayesinde sadece Bolsonaro taraftarlarını değil, ılımlı sağ partileri bile itibarsızlaştırmayı ve susturmayı başardı. Gerçi ülkede 60 milyon kişi Bosonaro’yu seçmişti ancak bu seçmenlerin çoğunun seçimlerin iptal edilmesi gibi bir talebi yoktu. Bolsonaro taraftarları ülkede sadece sol bir iktidar istemiyordu.
Lula bir yıl içinde devletin ve büyük oranda siyasetin kontrolünü ele geçirmeyi başardı ve artık ülkenin kanaat önderi konumuna geldi. Demokrasi gününde yaptığı konuşmana Bolsonaro’nun adını anmadan kendisini ”darbeci eski başkan’’ olarak nitelendirdi ve darbe girişimini destekleyen herkesin ibret için cezalandırılmasını talep etti. Lula ‘’Bu kişileri cezalandırmamak yeni terörist faaliyetlere izin vermek anlamına gelir’’ dedi.
LULA DA YOLSUZLUKTAN HAPİSTE YATMIŞTI
Brezilya’da bu sözler herkese Lula’nın da seçilmeden önce yolsuzluk iddiaları nedeniyle hapiste yattığını hatırlattı. Anaya Mahkemesi yargılanmasında usul hatası kararı vermesiyle Lula özgürlüğüne kavuştu ve yeniden aday oldu. Brezilyalılar bu kararı “af’’ olarak görüyor ve Lula’ya verilmiş izin olarak değerlendiriyor.
Yeni Başkanın en büyük avantajı Anayasa Mahkemesi’nin yüzde yüzlük desteğine sahip olması. Anayasa Mahkemesi geçtiğimiz yıllarda Lula lehine adeta aktivist gibi kararlar almış ve bu nedenle siyasi bağımlılık suçlamalarına maruz kalmıştı. Birçok Brezilyalı Lula’nın yeniden iktidara gelmesini Anayasa Mahkemesi aracılığıyla yapılmış bir komplo olarak değerlendiriyor.
Bolsonaro da 8 Ocak2023’ten sonra yapılan protestoların bir komplo olduğunu iddia ediyor. Bolsonaro yayınladığı bir video mesajında olayların kendisine ve taraftarlarına karşı bir cadı avı başlatmak amacıyla solcular tarafından hazırlanmış bir tuzak olduğunu söyledi.
Bu siyasi polemikler Lula’yı muhtemelen fazla ilgilendirmiyor. Brezilya ekonomisi bu yıl sürpriz bir şekilde yüzde 3’lük bir büyüme kaydetti. İşsizlik de son üç yılın en düşük seviyesine düştü. Bu ekonomik koşullarda kimse, büyük bir yolsuzluk skandalı çıkmazsa, siyasi ya da askeri kalkışma beklemiyor. Ama Brezilyalıların çoğu için yeni bir yolsuzluk skandalı çıkması an meselesi.
