Çin Devlet Başkanı Şi Cinping ile Ukraynalı mevkidaşı Zelenskiy, Rusya’nın Ukrayna’yı işgalinden bu yana ilk kez telefonda görüştü. Çin Dışişleri Bakanlığından yapılan açıklamaya göre Şi, görüşmede, diyalog ve müzakerelerin sorunun çözümü için tek geçerli yol olduğunu vurgulayarak “Akılcı fikirler ve sesler yükselişteyken fırsatı değerlendirmek ve krizin siyasi çözümü için elverişli koşulları oluşturmak önem taşıyor” dedi.
Çin’in Ukrayna krizinde daima barışın yanında olduğunu, temel tutum olarak barış görüşmelerini teşvik ettiğini söyleyen Şi, Çin’in, krizin siyasi çözümü için görüşmeler yürütmek üzere, Avrasya İşlerinden Sorumlu Özel Temsilcisi Li Hui’yi Ukrayna ve diğer ülkelere göndereceğini belirtti.
Şi, özel temsilci ve heyetinin, “tüm taraflarla derin iletişimde bulunacağını” kaydetti. Çin lideri, Rusya-Ukrayna Savaşı’nın başlamasından bu yana Zelenskiy ile ilk kez görüşürken arabuluculuk önerisi, Pekin’in Ukrayna krizinin siyasi çözümü için daha etkin rol oynayabileceğine dair işaretleri ilk kez somutlaştırdı.
Şi, Ukrayna krizini Çin’in çıkarmadığını, çatışmanın tarafı da olmadığını vurgulayarak Birleşmiş Milletler (BM) Güvenlik Konseyinin daimi üyesi ve sorumluluk sahibi bir büyük ülke olarak yangına körükle gitmeyeceğini, durumu kendi çıkarına kullanmaya çalışmayacağını ancak seyirci de kalamayacağını dile getirdi.
ABD VE AVRUPA OLUMLU AMA TEMKİNLİ
Çin, Rusya-Ukrayna Savaşı’nın başlamasının ardından “savaş” ve “işgal” sözcüklerini kullanmaktan kaçınmış, Birleşmiş Milletler Genel Kurulu’ndaki oylamalarda çekimser kalarak Moskova’yı kınamayan az sayıda ülke arasında yer almıştı. Pekin yönetiminin tutumu, Batı’da Rusya’yı “diplomatik ve söylem düzeyinde” desteklediği eleştirilerine sebep olmuştu.
Şi, savaş sonrasında Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ile çok kez görüşmesine ve hatta Moskova’yı ziyaret etmesine rağmen Zelenskiy ile hiç temasta bulunmamıştı. Arabuluculuk girişimi, ABD ve Avrupa’da olumlu ama temkinli karşılanırken Moskova ve Kiev yönetimleri, müzakereler konusunda mevcut pozisyonlarını ve şartlarını yineledi.
Beyaz Saray Ulusal Güvenlik Konseyi Stratejik İletişim Koordinatörü John Kirby, Şi-Zelenskiy görüşmesini memnuniyetle karşıladıklarını ifade ederken savaşı bitirecek muhtemel bir barış teklifini, Ukrayna halkı onay verdiği ve adil olduğu sürece destekleyeceklerinin altını çizdi. Avrupa Birliği (AB) Komisyonu Başkanı Ursula vonder Leyen’in Sözcüsü Eric Mamer de yaptığı açıklamada, telefon görüşmesini, “uzun süredir geciken önemli bir ilk adım” olarak niteleyerek Çin’in BM Güvenlik Konseyi daimi üyesi olarak krizin çözümü için ağırlığını koyması gerektiğini vurguladı.
