Rusya ile savaşında birinci yılına giren Kiev yönetimi, AB temsilcileriyle ‘tanksavar sirenlerinin’ gölgesinde tarihi bir zirveye ev sahipliği yapıyor. Avrupa Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen, AB Konsey Başkanı Charles Michel ve AB Komisyonu üyeleri, Kiev’de Zelenskiy ve hükümet üyeleriyle 24’üncü AB-Ukrayna zirvesi için bir araya geldi.
Avrupa Birliği (AB) yönetimi dün Ukrayna hükümetiyle savaş ve Ukrayna’ya destek konularını görüştükten sonra, bugün de 24’üncü AB-Ukrayna zirvesinde Ukrayna’nın AB üyeliğini konuşmak üzere Kiev’de toplandı. VOA Türkçe’den Arzu Çakır’ın haberine göre AB Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen, AB Konsey Başkanı Charles Michel, Avrupa diplomasi şefi Josep Borrell ve yaklaşık 15 AB komiseri Ukrayna ile üyelik müzakerelerinin başlaması konusunu görüşmek üzere toplandı.
ZİRVE BAŞLARKEN UÇAKSAVAR SİRENLERİ ÇALDI
Savaş devam ederken AB yönetiminin Kiev’de toplanması Moskova başta olmak üzere tüm dünya başkentlerine “AB, güçlü bir şekilde Ukrayna’nın yanındadır” mesajını göndermeyi hedefliyor. Tehlike göze alınarak Kiev’de yapılan zirve sırasında, tüm kentte uçaksavar sirenleri duyuldu. Daha sonra sirenlerin tüm ülkeye yayılması kısa süreli korku yarattı.
Ukrayna Başbakanı Denis Şimigal toplantı öncesi “Bu zirvenin Kiev'de yapılıyor olması, hem ortaklarımıza hem de düşmanlarımıza gönderilmiş güçlü bir sinyaldir" dedi. Başbakan Şimigal, zirvenin "Avrupa'nın Ukrayna'nın zaferine inanması" ve "AB üyeliği yolundaki hızlı ilerleyişini desteklemesi" açısından son derece önemli olduğunu söyledi.
‘ZELENSKİY ÜYELİK MÜZAKERELERİ İÇİN BASTIRIYOR’
Savaş nedeniyle Haziran 2022’de, AB’ye aday ülke statüsü almak için yaptığı başvuru “sıra dışı bir prosedür ve görülmedik bir hızla” onaylanan Cumhurbaşkanı Volodimir Zelenskiy, ülkesinin “AB'ye katılım müzakerelerine 2023 gibi erken bir tarihte, yani bu yıl başlamayı hak ettiğine inandığını” dile getirdi. Böyle bir adımın Rusya üzerindeki uluslararası baskıyı daha da artıracağını belirten Zelenskiy, “Böyle bir karar Ukrayna halkı için de bir ilham kaynağı olacaktır” dedi.
‘KOMİSYON BAŞKANI KİEV’İ AB’DE GÖRMEK İSTİYOR’
Komisyon Başkanı Ursula von der Leyen, Rusya’nın Ukrayna’yı işgaliyle başlayan savaş boyunca Ukrayna’nın AB’ye katılmasının AB içindeki en büyük savunucusu. Avrupa içinde pek çok başkent, Ukrayna’nın Avrupa standartlarından uzak olduğunu ve katılımının Birlik inşasının çehresini değiştireceği için “hızlı katılım fikrine” karşı çıkıyor. Ancak Von der Leyen her platformda Kiev ile üyelik sürecinin hızlandırılmasını savunuyor.
Kiev’e savaşın başından bu yana dört kez gelen Von der Leyen, Cumhurbaşkanı Zelenskiy ile dün düzenlediği ortak basın toplantısında, "Kıtamızın geleceği burada, Ukrayna'da yazılıyor" diyerek, tarihin Ukrayna’yı Avrupa ailesine yaklaştırdığını söyledi. Cuma günkü zirveye katılmak üzere Kiev’e gelen AB Konseyi Başkanı Charles Michel da, “Ukrayna’nın AB üyeliğini destekleme” sözü verdi.
ZİRVEYE YOLSUZLUK GÖLGESİ DE DÜŞTÜ
Zirvede, Kiev'in hızlandırmayı planladığı ve zorlu bir süreç olan AB'ye katılım adımları ele alınacak. Ancak savaş sürerken Ukrayna ordu mensuplarının da adının karışıtğı büyük bir yolsuzluk skandalı, Cumhurbaşkanı Zelenskiy’nin elini zayıflattı. Zirveden yalnızca 2 gün önce, adları skandala karışan hükümet üyeleri ve bürokratların evine baskın düzenleyen polis, arama ve tutuklamaları arttırdı.
Ortak basın toplantısında bu soru gündeme geldiğinde Von der Leyen, “Zelenskiy ve hükümetine, yolsuzluklarla mücadele konusunda güveniyorum. Son derece hızlı bir şekilde bu yolsuzluklara karşı harekete geçmesi güven verici” diyerek, soru işadetlerini gidermeye çalışsa da Avrupa başkentlerinde bu konudaki tereddüt sürüyor.
Yolsuzlukla mücadele örgütü Transparency International’in 2021'de hazırladığı "yolsuzluk algısı endeksinde" Ukrayna, 180 ülke arasında 122’inci sırada yer alıyor.
ZELENSKİY ÜYELİK 27 ÜLKE ORTAKLIĞI SAVUNUYOR
Ukraynalılar Avrupa Birliği'ne katılım sürecinin hızlandırılmasını umuyorlar, ancak bu aşamada 27 ülke daha çok “ayrıcalıklı ortaklık” formülünü savunuyor. Ancak Kiev yönetimi, 10 yıldır Avrupa Birliği'nin bekleme odasında sıkışıp kalan Karadağ veya Arnavutluk gibi Balkan ülkelerine gösterilen muamelenin kendilerine de gösterilmesinden endişe ediyor.
Rekor sürede “aday ülke statüsünü” almayı başarınca umudu artan Zelenskiy, Balkan ülkeleri gibi beklemek yerine, bir an evvel savaş koşullarının da yardımıyla üyelik müzakerelerine başlamak için bastırıyor.
Ancak bu konuda Avrupa ikiye bölünmüş durumda. Polonya, Slovakya veya Baltık ülkeleri hızlandırılmış bir entegrasyon isterken, Hollanda, Fransa veya Almanya gibi ülkeler ise üyelik sürecinin “aşamalar atlanmadan” ilerlemesini istiyor.
Ukrayna'dan büyük baskı gelse de AB şimdilik, Kiev’in adalet, yolsuzlukla mücadele, medya özgürlüğü gibi alanlarda reforma gitmesini istiyor.
