EYT sürecindeki katkılarıyla tanınan Sosyal Güvenlik Uzmanı Özgür Erdursun, tüm çalışanların bilmesi gereken kritik bilgileri tek tek sıraladı. E-Devlet'ten maaşınızı nasıl hesaplarsınız, eksik günlerinizi nasıl tamamlarsınız? İşte haklarınız...
Milyonlarca çalışanın yakından takip ettiği Sosyal Güvenlik Uzmanı Özgür Erdursun, sosyal medya hesabından yaptığı paylaşımla yine gündem yarattı. Çalışanların emeklilik, prim günleri, borçlanma ve kıdem tazminatı gibi hayati konularda haklarını bilmesi gerektiğini vurgulayan Erdursun, adeta bir "Sosyal Güvenlik Hakları Rehberi" niteliğinde önemli bilgiler paylaştı.
EMEKLİ MAAŞINIZI ŞİMDİDEN ÖĞRENİN, PRİMLERİNİZİ TAKİP EDİN!
Erdursun'un listesinin başında, çalışanların en çok merak ettiği konulardan biri yer alıyor: Emekli olunca ne kadar maaş alınacağı. Uzman isim, e-Devlet arama çubuğuna "4/A Emekli Aylık Bilgisi Hesaplama" yazılarak bu bilgiye kolayca ulaşılabileceğini belirtti. Ayrıca, işveren tarafından SGK'ya bildirilen Prime Esas Kazançların emekli aylığına etkisinin de her ay e-Devlet üzerinden kontrol edilmesinin önemine dikkat çekti.
EMEKLİLİK STATÜNÜZÜ VE EYT DURUMUNUZU KONTROL EDİN
Hangi şartlarda emekli olacağınızı belirleyen en önemli faktörlerden biri, son ödenen 2520 gün (7 yıl) içindeki primlerinizin hangi statüde (SSK, Bağ-Kur, Emekli Sandığı) yoğunlaştığı. Erdursun, e-Devlet hizmet dökümünden bu kontrolün yapılabileceğini hatırlattı.
EYT (Emeklilikte Yaşa Takılanlar) kapsamında olanlar için ise kritik tarih 8 Eylül 1999. Bu tarihten önce sigorta başlangıcı olanlar, ilk işe giriş tarihlerine göre 5000 ile 5975 gün arası primle yaş şartı olmadan emekli olabiliyor. Prim günü yetmeyenler için ise 3600 günle kadınların 58, erkeklerin 60 yaşında emekli olma hakkı bulunuyor.
EKSİK GÜNLERİNİZ VARSA BORÇLANMA HAKLARINIZI KULLANIN
Prim günü eksiği olan çalışanlar için doğum, askerlik, yurtdışı borçlanması gibi haklar mevcut. 5510 sayılı yasanın 41. maddesine göre bu borçlanmalarla eksik günler tamamlanabiliyor. Erdursun, borçlanma maliyetlerine de değindi:
Günlük en az borçlanma tutarı: 277,39 TL
Yurtdışı borçlanması (günlük): 390,08 TL
Silinen Bağ-Kur günlerini ihya (günlük): 299,06 TL (1/5/2021 öncesi için)
Bu tutarlar 7,5 kata kadar artırılarak borçlanma yapılabiliyor, bu da ileride alınacak emekli maaşını yükseltebiliyor.
KIDEM TAZMİNATI HAKKINIZI NE ZAMAN ALABİLİRSİNİZ?
Çalışanların merak ettiği bir diğer konu da kıdem tazminatı. Erdursun, şartları şu şekilde özetledi:
8 Eylül 1999 öncesi sigortalı olanlar: 3600 gün primle kıdem tazminatını alıp işten ayrılabilir.
9 Eylül 1999 - 30 Nisan 2008 arası sigortalı olanlar: 4500 gün prim ve 25 yıl sigortalılık süresiyle VEYA 7000 gün primle (süre şartı olmadan) kıdem tazminatını alıp işten ayrılabilir.
DİKKAT EDİLMESİ GEREKEN DİĞER HUSUSLAR
Şirket Ortaklığı: Ortak olunan şirkette SSK'lı görünme durumu, özellikle 1 Ekim 2008 sonrası işlemler için risk taşıyor ve SSK günleri silinebiliyor (2019/9 sayılı genelge). Anonim şirket ortakları yönetim kurulunda değilse SSK'lı olabilir.
Hizmet Dökümü Harfleri: Hizmet dökümünüzdeki K (Kontrollü), Ş (Şüpheli), İ (İptal) harfleri, o günlerin silinebileceği veya silindiği anlamına gelir, dikkatli olunmalı.
İsteğe Bağlı Sigorta: Eksik günleri tamamlama yollarından biri olsa da (aylık en az 8.321 TL), son 2520 günde isteğe bağlı primler fazla olursa SSK yerine Bağ-Kur şartlarına tabi olunabilir.
Özgür Erdursun'un bu kapsamlı hatırlatmaları, tüm çalışanların kendi sosyal güvenlik durumlarını e-Devlet üzerinden düzenli olarak kontrol etmelerinin ve haklarını bilmelerinin ne kadar kritik olduğunu bir kez daha gösteriyor.
