Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın seçimlerden önce “2023'ün birinci çeyreğinde ilk fazda üretilecek günlük 10 milyon metreküp doğal gazı milli iletim sistemimize aktarmış olacağız” müjdesini vermişti. Ancak sadece Karadeniz’de üretimin aylık 300 milyon metreküp üretim olması gerekirken Türkiye'nin aylık doğal gaz üretimi 40 milyon metreküpü aşmadığı ortaya çıktı.
Türkiye’de yapılan genel seçim öncesi doğal gaz ve petrol bulunduğuna yönelik çok sayıda duyuru yapıldı.
Yetkililer tarih ve miktar belirterek özellikle yerli üretim doğal gazın kullanıma sunulacağını vaat etti. Peki, bu müjdeler hayata geçiyor mu yoksa seçim dönemi vaatleri olarak mı kalıyor? Bu konuda resmi veriler ne diyor?
ERDOĞAN ‘GÜNLÜK 10 MİLYON METREKÜP ÜRETİM’ DEMİŞTİ
Euro News’in haberine göre, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, 30 Kasım 2021 Sakarya için müjdeyi açıkladı: “Sakarya Gaz Sahası'nda ilk fazda 10 kuyudan günlük 10 milyon metreküp üretim yapmayı planlıyoruz, ikinci fazın tamamlanmasıyla bu rakam 40 milyona çıkacak.” dedi. Dönemin Enerji Bakanı Fatih Dönmez bahis konusu Sakarya’daki bu üretimin başlangıcı olarak 2023 yılını hedef göstermişti.
Cumhurbaşkanı Erdoğan 13 Haziran 2022'de ise bu kez Karadeniz gaz bulunduğu müjdesini verdi: “(Karadeniz doğal gazı) 2023'ün birinci çeyreğinde ilk fazda üretilecek günlük 10 milyon metreküp doğal gazı milli iletim sistemimize aktarmış olacağız.”
Erdoğan bu açıklamasını sosyal medya hesaplarından da duyurdu.
Bugün, ülkemizin şu ana kadarki en büyük doğal gaz keşfi olan Karadeniz gazında kritik bir safhaya daha ulaşmanın heyecanını yaşıyoruz.
— Recep Tayyip Erdoğan (@RTErdogan) June 13, 2022
İnşallah 2023’ün ilk çeyreğinde, ilk fazda üretilecek günlük 10 milyon metreküp doğal gazı millî iletim sistemimize aktarmış olacağız. pic.twitter.com/PqZnuLCStl
ERDOĞAN: KARADENİZ DOĞAL GAZINI DEVREYE ALDIK
Tarih 20 Nisan 2023. Kritik 14 Mayıs cumhurbaşkanı seçimlerinden hemen önce. Erdoğan #MüjdelerOlsun etiketiyle yaptığı sosyal medya paylaşımında “Karadeniz doğal gazını devreye aldık” ifadesini kullanıyor.
1 yıl boyunca evlerimizdeki mutfak ve sıcak su tüketimi için gereken doğal gaz ücretsiz olacaktır.
— Recep Tayyip Erdoğan (@RTErdogan) April 20, 2023
Ayrıca önümüzdeki 1 ay boyunca konutlarımızda ısınma dâhil tüm doğal gaz tüketiminden de ücret almayacağız.#MüjdelerOlsun, hayırlı olsun. ???????? pic.twitter.com/dfrke8AFxY
Bakan Dönmez, Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın bu paylaşımından üç gün önce NTV’ye verdiği mülakatta “Dün gece itibarıyla kuyulardan vanaları açarak deniz altındaki ana iletim hattına gazı basmaya başladık" ifadesini kullanmıştı. Fatih Dönmez gazı sisteme verdikten sonra vatandaşların faydayı fiilen yaşayarak göreceklerini söylemişti.
EPDK VERİLERİ NE DİYOR?
Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu (EPDK) her ay açıkladığı raporda doğal gaza ilişkin üretim, tüketim, ithalat, ihracat ve stok verileri duyuruyor. EPDK’nın internet sitesinden bu verilere herkes ulaşabilir.
EPDK verilerine göre Haziran 2023’te Türkiye’de üretilen toplam doğal gazın miktarı 39,6 milyon standart metreküp (Sm3).
Son iki yılın aylık üretim verileri 40 milyon metreküpü aşmadı. Bu süreçte ciddi bir artış da söz konusu değil. Ocak 2014’te aylık üretim 48,1 milyon metreküp olmuştu.
KARADENİZ DOĞAL GAZI HENÜZ VERİLERDE YOK
Karadeniz doğal gazı üretim verilerine henüz yansımış değil. Günlük 10 milyon metreküp üretim olsa aylık 300 milyon metreküp üretim olması gerekiyor. Ancak Temmuz 2021-Haziran 2023 arasındaki iki yıl boyunca aylık üretim 40 milyon metreküpü bile aşmadı.
Karadeniz'de bulunduğu açıklanan gaz rezervinin 2023 hedefleri çerçevesinde kısa süre içerisinde kullanılıp kullanılamayacağı konusunda bazı uzmanlar bunun mümkün olduğunu bazıları ise gerçekçi olmadığını ileri sürüyor.
AYLIK 39,6 MİLYON METREKÜP DOĞAL GAZ ÜRETİLDİ
Mevsime göre aylar arasında fark olacağından doğal gaz piyasası genel görünümü için yıllık değişimlere bakmak daha sağlıklı. Ancak üretim miktarı incelediğimizden son açıklanan Haziran 2023 verilerine bakıyoruz.
Buna göre Türkiye’de Haziran 2023’te üretilen aylık doğal gaz miktarı 39,6 milyon metreküp. İhracat da 17,3 milyon metreküp. Tüketim ise 2 bin 572 milyon metreküp. Bunun 2 bin 332 milyon metreküpü ise ithalatla karşılanmış. Haziran ayındaki üretimin yüzde 53’ü Tekirdağ’da gerçekleşti. Düzce’nin payı ise yüzde 22.
