Türkiye'nin global markası THY'yi borç içinde bırakıp şirketteki yönetim kurulu başkanlığı görevinden istifa etmek zorunda kalan İlker Aycı'nın bağlı kuruluşlar ve iştirakleri de zarara uğrattığı ortaya çıktı.
Türk Hava Yolları’ndan tartışmalı şekilde ayrılmak zorunda kaldıktan sonra Hindistan havayolu şirketi Air İndia’dan da kısa sürede istifa eden İlker Aycı hakkındaki iddiaların arkası kesilmiyor. Aycı ve ekibinin sadece THY’de değil, bağlı kuruluşlar ve iştirakleri de zarara uğrattığı iddia edildi. 6 yıllık görev süresi boyunca SunExpress başta olmak üzere, Çıldır’daki uçuş okulu, DoCo sözleşmesi ve kuruma ait otel inşaatı sürecindeki hataların THY’na ağır zarara mal olduğu ortaya çıktı.
UÇUŞ OKULU KADERİNE TERKEDİLDİ
THY tarafından 2014 yılında uçuş okulu amacıyla kiralanan Aydın Çıldır Havalimanı’ın pistleri 30 milyon TL civarı yatırımla onarıldı ve havalimanı uçuşlara uygun hale getirildi. ABD’de bir üniversiteyle işbirliği yapılarak uçuş okulu standartları oluşturulup THY’ye devredilmesi planlanıyordu. İlker Aycı yönetime geldikten sonra üniversiteyle işbirliğini bitirdi ve THY’nin harcamaları geri alınmadı. Uçuş okulu yönetimine likayakatsiz bir kadro getirildi ve eğitimi standartları düştü. THY’nin ihtiyacı olan pilotları yetiştirecek bu okul yerine yurt dışından okullar tercih edildi. Yurt dışından getirilen pilotlar için de aracılara para aktarıldı. Proje geçersiz hale getirilerek THY’nin yatırımı boşa giderken kurumun kaliteli pilot ihtiyacı da karşılanamadı.
DOCO CATERİNG’E İNANILMAZ İMTİYAZ
THY’nin 2006 yılında, Sunexpress’ten sonra %50 ortaklıkla DoCo Avusturya ile kurduğu ilk iştirak şirketi olan DoCO Catering dosyası da tartışmalarla dolu. THY’nin büyük katkısıyla ve iş garantisiyle, THY’nin yükselme döneminde DoCo dünya çapında bir şirket haline gelirken THY’nin müşteri memnuniyetine de katkı sağladı. Aycı ve ekibi göreve geldikten sonra THY DoCo’nun hizmet kalitesi çok geriledi ancak yönetimden herhangi bir müdahale gelmedi. Kalitesiz hizmet düzeltilmek bir yana 2021 yılında THY Doco’ya THY A.O. tarafından tüm Türkiye meydanlarında 15 yıllık münhasırlık (tekel) catering kontratı verildi. THY’nin 15 yıllık kesintisiz bir kontratta ne çıkarı olacağı tartışma konusu oldu. Mevcut kalitede catering hizmetini çok daha düşük maliyetle başka aday ortaklarla yapabilecekken ihalesiz şekilde yüksek maliyetli hizmet alımı için 15 sene garanti verilmesi ticari açıdan tartışma konusu oldu.
SUNEXPRESS ALMANYA’YA 100 MİLYON EURO AKTARILDI
Türk Hava Yolları ve Lufthansa ortaklığıyla kurulan Sun Express şirketinde de Aycı döneminde ilginç gelişmeler yaşandı. Aycı, aylık 6 bin Euro huzur hakkı alırken şirketin tarihinde ilk defa bir başkan kardan pay almaya başladı ve bazı yıllarda 250 bin Euro bonus/prim aldı. 2015-2022 arası huzur hakkına ilaveten kar paylarını almaya devam etti. Aycı’nın aldığı toplam bonusun miktarı kamuoyuna açıklanmadığı için hala bilinmiyor. SunExpress’ in Alman tarafını temsil eden yönetim kurulu üyeleri aldıkları bonusları Lufthansa’ya iade ederken, Aycı ve ekibi huzur haklarının yanında ek primlerini almaya devam etti.
Öte yandan Lufthansa, Orta Amerika turistik taşımacılığından uğradığı zararı Sun Express şirketine yükledi. Sun Express Türkiye, THY operasyonlarında maliyet artı kar sistemiyle çalışırken Almanya’da zarar ortak şirkete yazıldı. Ayrıca, pandemi sürecinde Almanya’daki ortak şirketin zararının kapatmak için de usulsüz şekilde 100 milyon Euro para aktarıldı. Bu karara itiraz edip, onaylamak istemeyen şirketin yönetim kurulunun Türk üyesi görevden alındı. İşlem sonra gerçekleştirildi. Bu işlemin yasal olarak suç olduğu ve karar imza atan yöneticilerin yargılanabileceği belirtiliyor.
Ancak, SunExpress’teki kusurlu işler burada da kalmadı. Lufthansa, 2020 pandemi krizinde SunExpress Almanya’yı tasarruf amaçlı kapattı. THY, elde kalan 9 uçağı dünyada hemen hemen tüm uçaklar atıl haldeyken, defter değerinden satın aldı. Aycı yönetiminin o dönemde işe yaramayacağı ve atıl kalacağı belli olan uçakları neden fahiş fiyattan aldığı açıklanmadı. Bu süreçte yine, şirket yönetiminde havacılık tecrübesine sahip isimlerin bulunmaması dikkat çekti.
Aycı, Yönetim Kurulu Başkanlığı döneminde THY’nin nispeten küçük sermaye ve cirolu 11 iştirakinden 9 tanesinin sermayesini küçülttüğü ve sürekli zarar ettiği belirtiliyor. Bu kuruluşların kapatılması gerekirken eş dost ve tanıdık atamaları için açık tutulduğu iddia ediliyor.
ORTAKÖY’DEKİ OTEL İNŞAATI DA FİYASKOYLA BİTTİ
Ortaköy Fehime Sultan ve Hatice Sultan yalılarının otele dönüştürülmesi projesi de bir başka zarar eden girişim olarak dikkat çekti. 2015 yılının sonunda açılması planlanan otel bugüne kadar faaliyete geçmedi. Otel inşaatıyla ilgilenmeyen THY yönetiminin ilgisizliği nedeniyle DoCo şirketinin sahibi Atilla Doğudan bu gelişme üzerine hisselerini THY’den devrederek zarardan kurtuldu. İstanbul Büyükşehir Belediyesi’nin mülkü olan otel yeri için hiçbir gecikmeye dayalı olarak hiçbir önleyici müracaatta bulunulmadığı için inşaatı ortada kaldı. Sözleşme şartları gereği tamamlama süresi geçirildiği için İBB 2022 Şubat ayın içinde sözleşmeyi iptal etti. İlgisizlik nedeniyle, daha önce onarılan bölümler de çürümeye terkedilmişti. Bu projede THY’nin, İlker Aycı tarafından 150 milyon Dolar zarara uğratıldığı tahmin ediliyor.
EKİBİ HALA GÖREVDE
İlker Aycı’nın istifa ederek ayrılmasının ardından gözler yeniden THY’ye çevrildi. Tartışmalı işlemler ve kurumu zarara uğratan kararlara rağmen Aycı döneminde kritik yerlere atanan kadroların hala görevde olduğu belirtiliyor. Aycı döneminde daha çok kişiye görev verebilmek için kurumun geleneklerine aykırı olarak yeni başkanlıklar ihdas edildiği de biliniyor.
