Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) Başkanı Fatih Karahan, 2025 yılının son Enflasyon Raporu’nun tanıtımı için düzenlenen bilgilendirme toplantısında yaptığı konuşmada, sıkı para politikasının sonuçlarının kademeli şekilde alınmaya devam ettiğini belirterek, “Fiyat istikrarının sağlanması amacı doğrultusunda aldığımız mesafeyi önemsiyoruz. Önümüzdeki dönemde de tüm para politikası araçlarını kararlılıkla kullanmaya devam edeceğiz” dedi.
Karahan, 2024 yılı Haziran ayından itibaren başlayan dezenflasyon sürecinin son dönemde yavaşladığını ancak “atılacak adımlarla enflasyonun ara hedeflerle uyumlu şekilde seyretmesini sağlayacaklarını” ifade etti.
DIŞ TALEPTE SINIRLI TOPARLANMA ÖNGÖRÜLÜYOR
Konuşmasına küresel ekonomik gelişmelerle başlayan Karahan, dış ticarette korumacılığın arttığını, küresel belirsizliğin ise yüksek seviyesini koruduğunu söyledi. “Küresel iktisadi faaliyet yılbaşından bu yana görece dirençli bir seyir izledi” diyen Karahan, üretim ve ticaretin öne çekilmesi gibi geçici unsurların bu görünümde etkili olduğunu belirtti.
TCMB’nin tahminlerine göre, Türkiye’nin önemli ticaret ortaklarının büyüme oranlarının 2026 yılında tarihsel ortalamaların altında kalması bekleniyor. Ancak Karahan, Orta Doğu ve Afrika ülkeleri kaynaklı olarak Türkiye’nin dış talep görünümünde sınırlı bir toparlanma öngörüldüğünü vurguladı.
İÇ TALEP ZAYIFLIYOR, DENGELENME SÜRÜYOR
Yurt içi makroekonomik görünüme ilişkin değerlendirmelerde bulunan Karahan, 2025’in ilk yarısında özel tüketimin büyümeye katkısının azaldığını, yatırımların katkısının ise arttığını belirtti. Sanayi üretiminde yatay seyir gözlenirken, kapasite kullanım oranı ortalaması düşük seviyede kalmaya devam etti.
İşgücü piyasasına ilişkin Karahan, “Üçüncü çeyrekte manşet işsizlik oranı yatay seyrediyor. Ancak tamamlayıcı göstergelerle birlikte işgücü piyasasının manşet verilerin ima ettiğinden daha az sıkı olduğunu değerlendiriyoruz” dedi.
Perakende satış hacmi, kart harcamaları ve iç piyasa siparişleri gibi göstergeler, yurt içi talepte ivme kaybına işaret etti. Talep koşullarının dezenflasyonist düzeyde seyrettiğini söyleyen Karahan, çıktı açığı göstergelerinin ortalamasının üçüncü çeyrekte negatif düzeye işaret ettiğini bildirdi.
GIDA FİYATLARI TAHMİN SAPMASINDA BELİRLEYİCİ OLDU
Karahan, tüketici enflasyonunun ekim ayı itibarıyla yüzde 32,9 olarak gerçekleştiğini belirterek, “Son iki ayda enflasyon tahmin aralığımızın üzerinde gerçekleşti” dedi. Bu sapmanın nedeninin gıda fiyatlarındaki yükseliş olduğunu vurgulayan Karahan, olumsuz hava koşullarına bağlı arz şoklarının etkili olduğunu ve bitkisel üretim tahminlerinin mayıs ayına kıyasla aşağı yönlü güncellendiğini söyledi.
Karahan, hizmet ve temel mal gruplarında öngörülen iyileşmenin sınırlı kaldığını, enerji fiyatlarında ise küresel düşüşün olumlu yansıdığını aktardı.
HİZMET ENFLASYONU YÜKSEK, KİRA VE EĞİTİM BAŞI ÇEKİYOR
Karahan, “Eğitim hizmetleri enflasyonu, bir önceki yıla kıyasla gerilese de yüksek seyretmekte” diyerek, üniversite ücretlerinin 2019 sonuna göre yaklaşık 15 kat arttığını ifade etti. Ayrıca kira enflasyonunun da yüzde 51 düzeyindeki eğilimle hâlen yüksek olduğunu, ancak son aylarda bu kalemde sınırlı bir yavaşlama gözlendiğini belirtti.
BEKLENTİLER VE ANA EĞİLİMDE İYİLEŞME SINIRLI
Enflasyon beklentilerinde iyileşme eğiliminin kesintiye uğradığını belirten Karahan, “12 ay sonrası beklentilerdeki düzelme yavaşladı. Beklentiler hâlâ enflasyon tahminlerimizin üzerinde” dedi. Bu durumun da dikkate alınarak son Para Politikası Kurulu kararında politika faiz artışının 1 puana çıkarıldığını hatırlattı.
Ana eğilim göstergelerinin ortalamasının yüzde 28, medyan enflasyonun ise yüzde 27 civarında seyrettiğini belirten Karahan, “Sıkı duruşumuzla ana eğilimdeki düşüşün devamını sağlamakta kararlıyız” diye konuştu.
FAİZLER, KREDİLER VE REZERVLERDE SON DURUM
Ekim ayında politika faizinin yüzde 39,5’e yükseltildiğini hatırlatan Karahan, mevduat ve kredi faizlerinin yüzde 48–59 aralığında olduğunu, kredi büyümesinin ise yavaşlayarak yüzde 27’ye gerilediğini belirtti.
KKM hesaplarının sona erdirildiğini ifade eden Karahan, bu hesaplardan dövize dönüş oranının Eylül ve Ekim aylarında yüzde 80’in üzerine çıktığını bildirdi. Brüt rezervlerin 183,6 milyar dolara, swap hariç net rezervlerin ise 52,6 milyar dolara yükseldiğini açıkladı.
2025 ENFLASYON TAHMİNİ YUKARI YÖNLÜ GÜNCELLENDİ
Karahan, 2025 yıl sonu enflasyon tahmininin yüzde 31–33 aralığına yükseltildiğini duyurdu. 2026 tahmin aralığı ise yüzde 13–19 seviyesinde korundu. 2025, 2026 ve 2027 yılları için enflasyon ara hedeflerinin sırasıyla yüzde 24, yüzde 16 ve yüzde 9 olarak sabit tutulduğunu söyledi.
Tahmin aralığının yukarı yönlü güncellenmesinde, gıda fiyatları, ithalat fiyatlarındaki artış ve çıktı açığının öngörülerin üzerinde gerçekleşmesi etkili oldu. “Ana eğilim ve beklentilerdeki gerilemenin öngördüğümüzden sınırlı olması da 2025 enflasyon tahminimizi artırdı” dedi.
"PARA POLİTİKASI DURUŞUMUZU SIKILAŞTIRMAYA HER ZAMAN HAZIRIZ"
Konuşmasının sonunda Karahan, dezenflasyon sürecinde ara hedeflere ulaşmak için sıkı para politikası duruşunun sürdürüleceğini vurgulayarak, “Politika faizine ilişkin atılacak adımları ve bunların büyüklüğünü, enflasyon görünümüne göre ihtiyatlı ve toplantı bazlı bir yaklaşımla almayı sürdüreceğiz. Enflasyon görünümünün ara hedeflerden belirgin şekilde ayrışması durumunda para politikası duruşumuzu sıkılaştırmaya her zaman hazırız” dedi.
Fiyat istikrarının sürdürülebilir büyüme ve toplumsal refah artışı için ön koşul olduğunu vurgulayan Karahan, konuşmasını “Enflasyonu belirlediğimiz ara hedeflerle uyumlu olacak şekilde düşürmek için ne gerekiyorsa yapmaya devam edeceğiz” sözleriyle tamamladı.
