Türkiye'de yaşayan vatandaşlar aldıkları maaşın yarısından çoğunu o alana harcamak zorunda kalıyor. Öyle ki geliri en düşük olan grubun yüzde 65’i harcamalarını o alana yapıyor. TÜİK tarafından açıklanan veriler kapsamında tüketimin çoğunluğunun hangi alana yapıldığı ortaya konuldu. İşte detaylar…
Aydınlık’ta yer alan habere göre, Türkiye İstatistik Kurumu, 2023 yılına ilişkin "hane halkı tüketim harcaması" istatistiklerini yayımladı. Bu kapsamda Türkiye genelinde hane halklarının tüketim amaçlı yaptıkları harcamalara bakıldığında en yüksek harcama yüzde 23,9 ile konut ve kira harcamaları oldu. Bu veriler vatandaşların bütçelerinin dörtte birinin barınma ihtiyacını gittiğini gösteriyor. Öte yandan harcamalar arasındaki ikinci sırada ise yüzde 21,9 ile ulaştırma, yüzde 20,6 ile üçüncü sırada gıda ve alkolsüz içeceklerin harcaması yer aldı. Tüm bunların yanı sıra eğitim hizmetleri için yüzde 1 harcama yapıldığı öğrenilirken spor ve kültür için ise yüzde 1,9 harcama yapıldığı öğrenildi.
GELİRİ EN DÜŞÜK GRUBUN HARCAMASI DA BARINMA
Gelire göre sıralı yüzde 20'lik gruplar itibarıyla incelendiğinde ise konut ve kira harcamaları, geliri en düşük yüzde 20’lik grubun tüketim harcamasının yüzde 29,2’sini kapsadı. En yoksul grubun harcamasında ilk sıra yüzde 36,6 ile gıda grubunun oldu. Bu grupta ulaştırma harcamalarının payı yüzde 8,8, mobilya ve ev eşyası harcamalarının payı ise yüzde 5,4’te kaldı.
Öte yandan en yüksek gelir grubu olarak nitelendirilen beşinci yüzde 20’lik grupta yer alan hane halkları yüzde 28,3 oranında ulaştırmaya, yüzde 21 oranında konut ve kiraya, yüzde 14,5 oranında gıda ve alkolsüz içeceklere, yüzde 6,9 oranında lokanta ve otele harcama yapıyor. Söz konusu bu veriler, düşük gelirli hanelerin yüksek gelirli hanelere göre gıdaya 2 kattan daha fazla harcama yaptığını gösterirken eğlence ve kültür harcamalarının içse oldukça düşük seviyelerde kaldığını gösterdi.
TÜKETİMİN YÜZDE 40’I YÜKSEK GELİR GRUBUNDA
2023’ün son çeyreğinde toplam tüketimin yalnızca yüzde 7,2’sini geliri en düşük grubun yapması dikkat çekti. Bu grubun tüketim harcamalarının yüzde 65’i ise gıda ve konuta ayrıldı. Geliri en yüksek grup ise bu dönemde toplam tüketimin yüzde 40’ını yaptı.
“BİR TARAFI DÜZELTİRKEN BİR TARAFI BOZAR”
Aydınlık’tan Sabrican Tıknazoğlu’nun haberine göre, Ankara Tüm Emlakçılar Meslek Odası (ATEM) Başkanı Hakan Akçam, hem konut ve kira harcamalarını değerlendirdi hem de yüzde 25 kira sınırının kaldırılmasına ilişkin konuştu. Akçam, şunları söyledi:
“Yüzde 25 sınırının kalkması bir tarafı düzeltirken bir tarafı da bozar. Enflasyonun altında olan kira artışı konusunda ev sahiplerinin elini rahatlatır ama 2 yıl içerisinde ev kiralayan kişileri de mağdur eder. Örneğin ben bir buçuk yıl önce 20 bin liraya daire kiraladım. Yüzde 50 enflasyon olsa kiram 30 bin liraya çıkacak. Yeni dönemde daire kiralayanlara ciddi manada sorun çıkarır. Kademeli bir artış olmalı. İki yıl içerisinde evini kiralayanlara ve daha önce kiralayanlara farklı uygulama yapılabilir. Ayrıca yüzde 25 sınırının kaldırılması, hanehalkı tüketiminden konut ve kiraya ayrılan payı daha da artırır. Enflasyon ile paralel giden bir sektör olduğu için ister istemez bu payı da artıracak.”
