Yumurta fiyatlarındaki fahiş artışa, ihracat spekülasyonları ve stokçuluk neden olmuştu. Bakanlığın ihracata yönelik fon kesintisi kararı ve piyasa denetimleriyle birlikte fiyatlar normale döndü. Uzmanlar, üretimin tüketimi karşılayacak düzeyde olduğunu belirtiyor.
Ramazan ayı ve kuş gribi kaynaklı gelişmelerin etkisiyle rekor seviyelere çıkan yumurta fiyatları, Ticaret Bakanlığı'nın aldığı önlemlerle düşüşe geçti. Bir dönem 270 lirayı aşan koli başı fiyatlar, son haftalarda yüzde 50-55 oranında gerileyerek 160-180 lira seviyelerine kadar indi.
REKOR SEVİYEDEN NORMALE DÖNÜŞ
Yumurta fiyatları, Ramazan ayındaki talep artışı ve kuş gribi nedeniyle bir dönem rekor seviyelere ulaştı. Bazı marketlerde koli başı fiyatlar 270-280 liraya kadar çıkarken, bu artışlar vatandaşların yoğun tepkisine neden oldu. Ancak Ticaret Bakanlığı’nın müdahaleleriyle birlikte fiyatlarda sert bir düşüş yaşandı. Bugün itibarıyla yumurta fiyatları 160-180 lira bandına gerileyerek dengelenmiş durumda.
YUM-BİR (Yumurta Üreticileri Merkez Birliği) Başkanı İbrahim Afyon, bu süreçte fiyat artışlarının maliyet kaynaklı olmadığını vurgulayarak, "Küçük ve orta ölçekli semt marketlerinin fırsatçı tavırları nedeniyle bu artışlar yaşandı" dedi.
SPEKÜLASYONLAR, STOKÇULUK VE YANLIŞ ALGI
İbrahim Afyon’a göre ABD'deki kuş gribi krizi sonrası "Türkiye’deki yumurtalar tamamen ihracata gidecek" yönündeki söylentiler, iç piyasada yanlış bir algı oluşturdu. Bu da bazı üreticilerin stoka yönelmesine ve zincir marketlerin ihtiyacının üzerinde ürün talep etmesine yol açtı.
Afyon, “Biz üreticiler olarak bu fiyat artışlarına karşı durduk. Ramazan ayında fiyatlar artmasın diye tavsiye kampanyaları düzenledik. Ancak buna rağmen bazı yerlerde fahiş fiyatlar gözlemledik” dedi.
İHRACATA KISITLAMA VE FON KESİNTİSİ ETKİLİ OLDU
Ticaret Bakanlığı'nın yumurta ihracatına yönelik attığı adımlar da fiyatların düşmesinde belirleyici oldu. Sofralık yumurta ihracatında uygulanan kesinti tutarının kilogram başına 0,5 dolardan 1,5 dolara çıkarılması, ihracatın cazibesini azalttı ve iç piyasaya daha fazla ürün yöneldi.
Bu gelişmelerin ardından üreticiler yeniden dengeye oturan fiyatlarla birlikte piyasada istikrarın sağlandığını belirtiyor. Afyon, “Bu yıl üretimden çıkan sürüler tekrar üretime girdi. Zaten fiyatlar balondu, şu an olması gereken seviyede. Halkımız artık daha uygun fiyatlarla yumurta tüketebilir” açıklamasında bulundu.
"KÜÇÜK YUMURTA RAFLARDA KALDI"
Türem Yumurta AŞ Yönetim Kurulu Başkanı Zafer Kaya da fiyat artışında kuş gribi vakalarının önemli bir rol oynadığını ifade etti. Ekim 2024’te başlayan kuş gribi dalgasının, zamanla fiyatlara yansıdığını belirten Kaya, “Ramazan’da artan talep de fiyatları yukarı taşıdı. Ancak ihracat kısıtlamaları sonrası çok hızlı bir düşüş yaşandı” dedi.
Kaya ayrıca, Türkiye’de küçük (small) boy yumurtaların neredeyse tamamen ihraç edildiğini, iç pazarda ise tüketici tarafından tercih edilmediğini söyledi. “Small yumurtayı yüzde 100 ihraç ediyorduk. Market raflarında alıcı bulamıyor. Halkımız büyük boy yumurtaya yöneliyor” şeklinde konuştu.
ÜRETİM YETERLİ, PİYASADA DENGE VAR
Uzmanlara göre Türkiye'de yumurta üretiminde herhangi bir arz sorunu bulunmuyor. Hem iç tüketim hem de ihracat için yeterli üretim yapılıyor. Son dokuz ayda üretimden çıkan bazı sürülerin yeniden üretime dönmesi de arzı artıran bir diğer faktör olarak öne çıkıyor.
Yetkililer, fiyatların düşmesiyle birlikte tüketicilerin artık yumurtaya daha makul fiyatlarla ulaşabildiğini ifade ediyor. Sektör temsilcileri, piyasada denge sağlandığını ve tüketiciye kaliteli ürünü uygun fiyattan sunmaya devam edeceklerini belirtiyor.
