Yumurta fiyatlarında alışılmışın dışında yaşanan fiyat artışı vatandaşın gündeminde yerini aldı. Koli yumurta fiyatı 400 TL seviyelerine yükselirken, nedeni belli oldu. ABD'de yaşanan grip sonrası talepler patladı. İşte tüm detaylar...
FİYATLAR 400 TL BANDINI AŞTI
Son dönemlerde temel gıda ürünlerinden biri olan yumurtada yaşanan fiyat artışları, tüketicinin bütçesini zorlamaya başladı. Aralık ayında 100-120 TL arasında satılan 30’lu yumurta kolisi, nisan ayı itibarıyla bazı marketlerde 250 TL'yi, hatta bazı zincirlerde 310 TL’yi geçti. "Organik" ibareli ürünlerin fiyatı ise 400 TL bandını aştı. Fiyatların bu seviyeye çıkmasının arkasında ise yalnızca iç dinamikler değil, küresel gelişmeler de yer alıyor.
İHRACATTA CİDDİ YÜKSELİŞ
Sektör kaynaklarına göre Türkiye'de üretimde büyük bir sorun yaşanmasa da, market raflarına yansıyan fiyatlarla üretici fiyatı arasındaki fark her geçen gün daha da büyüyor. Tavukların kış aylarında düşen verimi ve Ramazan ayıyla birlikte artan tüketim, fiyat artışına katkıda bulunan yerel faktörler arasında. Ancak asıl etkenin, ihracattaki ciddi yükseliş olduğu ifade ediliyor.
15 BİN TONLUK İHRACAT
ABD'de kuş gribi nedeniyle yumurta üretiminde ciddi kayıplar yaşanması, bu ülkenin dışa bağımlı hâle gelmesine neden oldu. Bunun üzerine Türkiye, ABD’ye 15 bin tonluk yumurta satış anlaşması yaptı. Bu ticaretin iç pazarda fiyatları yukarı yönlü baskıladığı belirtiliyor.
Başlangıçta bu ihracatın frenlenmesi amacıyla kesinti fonları uygulamaya alındı. İlk olarak 0,5 dolar olan fon kesintisi, zamanla 1,5 dolara çıkarıldı. Ancak ABD’nin talebinde düşüş olmaması, sevkiyatların devam etmesini sağladı. Bu durum da Türkiye’de yumurta fiyatlarının yüksek kalmasına neden oldu.
YUMURTANIN TANESİ 10 TL'Yİ AŞABİLİR
Amerika'nın, Türkiye'den ithal ettiği yumurtaya yüzde 10 oranında vergi getirmesi gündemde. Brezilya’dan alınan ürünlere sıfır vergi uygulanırken, Güney Kore’den ithal edilen yumurtada bu oran yüzde 26. Eğer Türkiye’ye de vergi gelirse, ihracat azalacağı için iç piyasada arz artabilir, ancak bazı uzmanlar bu durumun yeni fiyat dalgalanmalarını beraberinde getirebileceğini belirtiyor. Mevcut trendin devam etmesi hâlinde yumurtanın tanesi 10 TL’yi geçebilir.
ABD, TÜRKİYE'DEN ALIMLARI ARTIRACAK
Türkiye, 2024 yılı içinde ABD’ye yaklaşık 6,2 milyon düzine, yani 74,4 milyon adet yumurta gönderdi. Temmuz 2025’e kadar toplamda 15 bin tonluk yeni bir sevkiyat planlanıyor. Bu satıştan elde edilmesi beklenen gelir yaklaşık 26 milyon dolar. ABD'nin, Türkiye’den yaptığı alımları artırmak istediği de belirtiliyor.
Yıllık üretim 20 milyar adeti aşarken, kişi başına ortalama tüketim yaklaşık 220 adet seviyesinde. Türkiye’nin yumurta üretiminde öne çıkan şehirleri arasında Afyon, Konya, Balıkesir, Bolu, Adana, Gaziantep ve Manisa bulunuyor. Üretilen yumurtaların yaklaşık beşte biri yurtdışına gönderiliyor. Türkiye’nin ihracat yaptığı ülkeler arasında Irak, Katar, BAE, Umman ve Suriye yer alırken, 2025 ihracat hedefi 500 milyon dolar olarak belirlendi.
