Anayasa Mahkemesi (AYM), arabulucunun hatası nedeniyle işe iade davası usulden reddedilen bir işçinin başvurusunu karara bağladı. Yüksek Mahkeme, adil yargılanma hakkı kapsamındaki mahkemeye erişim hakkının ihlal edildiğine hükmederek, başvurucu Gönül A.’ya 10 bin TL manevi tazminat ödenmesine karar verdi. AYM’nin bu kararı, arabuluculuk sürecinde yapılan teknik hataların adil yargılama hakkı üzerindeki etkisine dair önemli bir içtihat niteliği taşıyor.
ARABULUCULUK SÜRECİNDEKİ HATA İŞÇİYE MAĞDURİYET YARATTI
Resmî Gazete’de yayımlanan karara göre, Gönül A. isimli işçi, çalıştığı iş yerinden çıkarıldıktan sonra işe iade talebiyle Ankara 2. İş Mahkemesi’ne başvurdu. Yerel mahkeme, işverenin feshin haklı ve geçerli bir nedene dayandığını ispat edememesi üzerine davayı kabul etti. Ancak, işverenin karara itirazı üzerine dosya Ankara Bölge Adliye Mahkemesi 9. Hukuk Dairesi’ne taşındı.
Bölge Adliye Mahkemesi, yerel mahkeme kararını kaldırarak, usul eksikliği gerekçesiyle davayı reddetti. Gerekçe olarak, arabuluculuk sürecine ilişkin gönderilen tebligatta toplantı tarihinin yanlış yazıldığı ve bu nedenle “usulüne uygun arabuluculuk şartının gerçekleşmediği” ifade edildi.
AYM: KUSUR ARABULUCUDA, YÜK İŞÇİYE YÜKLENDİ
Gönül A., arabuluculuk davetinde yapılan hata nedeniyle mahkemeye erişim hakkının engellendiği iddiasıyla AYM’ye bireysel başvuruda bulundu. Başvuruyu değerlendiren Anayasa Mahkemesi Birinci Bölümü, olayın detaylarını ve yaratılan mağduriyeti dikkatle inceledi.
Kararda, ilk arabuluculuk sürecindeki hatanın başvurucudan değil, tamamen arabulucunun davet yazısında yaptığı tarih hatasından kaynaklandığına işaret edildi. AYM, işçinin bu nedenle işe iade davasının usulden reddedilmesinin, bireyin adil yargılanma hakkı kapsamında mahkemeye erişim hakkını ihlal ettiğine hükmetti.
Mahkeme ayrıca, başvurucunun aynı olay için yeniden arabuluculuk sürecini başlatmak ve tekrar dava açmak zorunda kaldığını, bunun da başvurucuya “ölçüsüz ve ağır bir külfet” yüklediğini vurguladı. Bu durumun “meşru bir amaçla orantılı olmadığı” kanaatine varılarak ihlal kararı verildi.
İŞÇİ HAKKINI ARADI, İKİNCİ DAVA KABUL EDİLDİ
AYM’nin kararında dikkat çeken bir başka husus da, işçinin aynı olay nedeniyle ikinci kez arabuluculuğa başvurmak ve yeniden işe iade davası açmak zorunda kalması oldu. İkinci davada işverenle anlaşma sağlanamaması üzerine açılan işe iade davası bu kez kabul edildi.
Ayrıca, işçinin arabulucuya karşı açtığı tazminat davasının da lehine sonuçlandığı ve Bölge Adliye Mahkemesi tarafından da arabulucunun kusurlu olduğunun kabul edildiği bilgisine yer verildi. Tüm bu gelişmeler, arabulucunun yaptığı hatanın yalnızca bir “teknik hata” değil, doğrudan bireyin temel haklarını etkileyen ciddi bir usulsüzlük olduğunu ortaya koydu.
AYM: MAHKEMEYE ERİŞİM HAKKI İHLAL EDİLDİ
AYM kararında şu ifadeler yer aldı:
“Başvurucunun tekrar arabuluculuk sürecini başlatması ve bunun sonucunda tekrar işe iade davası açmak zorunda kalması arabulucunun hatasından kaynaklanmıştır. Bu süreç başvurucuya ağır bir külfet yüklemiş, adil yargılanma hakkı kapsamında mahkemeye erişim hakkının ihlal edilmesine neden olmuştur.”
Yüksek Mahkeme, bu gerekçelerle başvurucunun haklarının ihlal edildiğine karar vererek, Gönül A.’ya 10 bin lira manevi tazminat ödenmesini kararlaştırdı.
