Türkiye, barajlarındaki su oranının kritik seviyelere gerilmesiyle birlikte İstanbul başta olmak üzere birçok ilinde su sorunu yaşamaya devam ediyor. Benzer sorunla karşı karşıya olan Başkent Ankara'da da çözüm için çeşitli projeler üzerinde çalışmalar sürerken Ankara Su ve Kanalizasyon İdaresi (ASKİ) Genel Müdürü Memduh Aslan Akçay'dan bir uyarı geldi.
"Çamlıdere Barajı Yüzer Pompa Sistemi” projesine ilişkin Çamlıdere Barajı önünde gazetecilere açıklamalarda bulunan Akçay, "Sulama, araç çıkama, suyu israf etme konularında mutlaka çok dikkatli davranmamız gerekiyor. Biz su tüketimlerini normal seviyelere indirmelerini bekliyoruz" ifadelerini kullandı.
İSKİ'den su tasarrufu uyarısı: İstanbul’un barajları 10 yılın en düşük seviyesinde
ANKARA'NIN BİRİCİK KAYNAĞI ÇAMLIDERE
Çamlıdere Barajı'ndaki su seviyesini ve akışını korumaya çalıştıklarını belirten Akçay, projeyle ilgili bilgilendirmelerde bulundu:
"Burada 110 milyon metreküp civarında su var. Bu ciddi bir miktar. Yani Çamlıdere Barajı’nda yaklaşık 400-500 milyon metreküp su olduğunda, ‘çok ciddi su var’ diyoruz. Bunun yaklaşık yüzde 20’si hatta daha fazlası da bu ölü hacim dediğimiz su alma yapısının altında kalan kısım. Burada herhangi bir sorun yok. Yalnızca suyu kendi cazibesiyle kanala aktaramıyoruz. Onu aktarabilmek için bir sistem kurulması gerekiyor. Bu sistem de sol tarafımda gördüğünüz yüzer platformlar vasıtasıyla dikey milli pompalarla suyu alttan alıyoruz ve yukarıdaki su alma yapısının içine boşaltıyoruz. Oradan da tünele girip, Ankara’ya su geliyor."
BAŞKENTİ KURAKLIKTAN KORUYACAK FORMUL
"Nitekim 2007-2008 döneminde yaşanan kuraklıkta bu sistemin benzeri kurulmuş ve buradan ciddi miktarda su alınarak Ankara’nın su ihtiyacı karşılanmaya çalışılmış. Bu anlamda baktığımızda 2007-2008 yıllarında yapılan bu platform, işi bittikten sonra ne yazık ki düzgün bir şekilde bakımı yapılıp kenara konulmamış, sağa sola saçılmış. İhtiyaç duyduğumuzda bu eski altyapının çoğunu bulamadık. Orada, buradan araştırdık ve bulabildiklerimizden onarımını yapabildiğimizi getirdik. Diğerlerinin de ihale yapmak suretiyle imalatlarını tamamladık. İki gün içinde birinci platformu, bir hafta içinde de ikinci platformu devreye alacağız. Ancak aldığımız birinci platform bile şu anda Ankara’nın ihtiyacı olan suyu karşılamakta bize yeterli suyu verecek."
"KAYIP KAÇAĞI AZALTARAK SUYU KORUYORUZ"
Akçay, "Bölgelerle ilgili basınç uygulaması yapılıyor. Verim alınabildi mi" sorusuna şu yanıtı verdi:
"Alıyoruz. Basınç uygulamasını özellikle suyun en az tüketildiği saatlerde uygulamak gerekiyor. Çünkü sisteme aynı miktarda suyu veriyorsunuz. Ancak tüketim onda bire düşüyor. Bu da doğal olarak özellikle sistemdeki fiziki kayıp kaçağını ciddi anlamda artırıyor. Biz de fiziki kayıp kaçağı düşürebilmek, Ankara'daki kayıp kaçağı oranını azaltabilmek için özellikle gecede en az su tüketilen saatlerde basınç uygulaması yapmak suretiyle kayıp kaçağı azaltıyoruz. Ondan sonra sisteme tekrar aynı miktarda suyu vererek debiyi aynı yere getirerek sistemin herhangi bir şekilde gündüz vakitlerinde etkilenmemesini sağlıyoruz. Bu ne yapıyor? Yani bir anlamda kayıp kaçağı azaltarak suyu koruyoruz. Yaptığımız şey bu. Ankara genelinde bunu uyguluyoruz ve çok iyi sonuçlar alıyoruz. Mesela su gitmeyen yerlere şu anda çok daha fazla su gitmeye başladı. Çok daha az suyla çok daha geniş alanları kontrol etmeye başladık.
"CİDDİ İMALATLAR YAPILMIŞ AMA ABONE SAYISI ÇOK AZ"
Mesela bazı noktalarda şunu gördük. Çok ciddi çaplı imalatlar yapılmış ama abone sayısı çok az. Şimdi buraya siz aynı miktarda suyu verdiğiniz zaman çok fazla abonesi olan yerde, burada kayıp kaçağın artması kaçınılmaz bir şey. O yüzden burada basınç kontrolü yapmanız gerekiyor. Biz de tam anlamıyla bunu yapıyoruz. Bu arada şunu söylemekte fayda var; elimizdeki branşman vanalarının tamamını uzaktan kontrol edebilme şansımız yok. Nitekim bunların çoğu geçmiş dönemlerde kelebek vana dediğimiz elle müdahale edilen vanalarla yapılmış. Ve bunlara gece arkadaşlarımız elle müdahale ediyor. Yani yapılan işlem gece gündüz aslında Ankaralının suyunu korumak ve Ankaralının ihtiyacı olan su kadar suyu vermeye çalışmak. Yaptığımız bu."
"BURADA ÇOK CİDDİ BİR YOL ALDIK"
Su kullanımı konusunda Ankaralıları uyaran Akçay, şöyle konuştu:
"Tüm vatandaşlarımızı suyu korumaya davet ediyorum. Çünkü bu su bugün harcayacağımız su, yarın bulamayacağımız su. Yani yine kendi suyumuzu harcıyoruz. O yüzden suyumuzu ne kadar koruyabilirsek yarın o kadar suyumuz olur. Sulama, araç çıkama, suyu israf etme konularında mutlaka çok dikkatli davranmamız gerekiyor. Yani İstanbul'la aşağı yukarı kişi başına tüketimde aynı yere geldi. Bu çok sevindirici bir gelişme. Çünkü neredeyse iki katıydı. Bu çok iyi bir gelişme. Demek ki burada çok ciddi bir yol aldık.
"NORMAL SEVİYELERE İNDİRMELERİNİ BEKLİYORUZ"
Hatta şunu da söylemek istiyorum. Hep sorulan soru şu; ‘Bu kademe uygulamasından bir fayda sağlandı mı?’ Evet, sağlandı. Genel olarak yüksek fatura gelenlerin hepsinin baktığınızda tüketimi çok yüksek. Ayda 15, 30, 50 metreküpün üstünde. Vatandaş şikâyet ediyor. ‘Niye bu kadar fatura geldi’ diyor. Aslında doğru soru bu değil. ‘Niye bu kadar su tüketiyorsun?’ Asıl soru bu. Yani bu soruyu soran vatandaşlarımızdan biz su tüketimlerini normal seviyelere indirmelerini bekliyoruz. Bu olduğu zaman Ankara çok daha az suyla çok daha uzun süre dayanabilecek bir duruma gelir. Bizim gördüğümüz ve şu anda yaptığımız hesaplamalardan önümüze gelen şey de bu.
"SU MİKTARINI KONTROLLÜ OLARAK KORUMASI GEREKİYOR"
İkinci bir noktayı daha belirtmekte fayda var. Sizin de gördüğünüz gibi yani hala kurak bir dönemden geçiyoruz. Yağış yok ve sular da çekilmeye devam ediyor. Hala rezervden yiyoruz farkındaysanız. Herkesin bunun bilincinde olarak rezervden yediğimiz su miktarını azaltabilmek için kullandığı su miktarını kontrollü olarak koruması gerekiyor. Bunu yaptığımız zaman 2026 yılını da inşallah kazasız, belasız rahatlıkla geçebiliriz. Ama dediğimiz gibi su tasarrufu sadece bizim yapacağımız bir şey değil. Su tasarrufu bütün vatandaşlarımızla birlikte yapacağımız, birlikte koruyacağımız bir durum durumdur. Bunu dikkate alarak hareket etmemizde Ankara'mızın geleceği açısından, önümüzdeki yıl açısından gerçekten çok önemli."
"2007’deki sistemden farkı nedir bu sistemin" sorusunu yanıtlayan Akçay, "Burası modüler oldu. Gördüğünüz gibi bütün her şey rahatlıkla vidayla sökülüp takılabiliyor. İşimiz bitti. Diyelim ki su geldi, yükseldi. Artık buna ihtiyacımız kalmadı. Hemen rahatlıkla parça modüller olarak sökülecek. Bakımları yapıldıktan sonra da depoya kaldırılacak ve daha sonra ihtiyaç duyulduğunda da hızlı bir şekilde tekrar devreye alınabilir hale gelecek" diye konuştu.
