Dünyada yalnızca Yunanistan’ın Sakız Adası ve Türkiye’nin İzmir-Çeşme ilçesinde yetişen damla sakızı, hem ekonomik hem de ekolojik açıdan büyük öneme sahip. Gıda, kozmetik ve ilaç sektöründe yaygın olarak kullanılan bu özel ürün, Türkiye’de yeniden değer kazanmaya başladı.
SADECE İKİ COĞRAFYA DAMLA SAKIZI ÜRETEBİLİYOR
Damla sakızı, sakız ağacı (Pistacia lentiscus) adı verilen bitkiden elde ediliyor. Ancak bu ağaç dünyada sadece Sakız Adası ve Çeşme’de yetişebiliyor. Haziran sonunda başlayan “çizim” işlemleriyle ağacın gövdesinden damla damla toplanan sakız, ağustos sonuna kadar hasat ediliyor.
KİLOGRAMI 15 BİN TL’YE KADAR ALICI BULUYOR
Sakız, yüksek piyasa değeriyle dikkat çekiyor. Kilogram fiyatı 15 bin TL’ye kadar çıkabilen bu özel reçine, özellikle doğal ürünler sektöründe aranan hammaddelerden biri. Çeşme’de şu anda üretimde olan yaklaşık bin ağaçtan yılda 100 kilogram sakız elde ediliyor.
40 BİN AĞAÇ DİKİLDİ, HEDEF 5 TON ÜRETİM
Türkiye’de sakız üretimi ilk olarak 1959 yılında Çeşme’de başlasa da uzun süre ilgi görmedi. Ancak son 20 yılda yürütülen çalışmalarla üretim yeniden canlandırıldı. Bugüne kadar yaklaşık 40 bin fidan toprakla buluşturuldu. Önümüzdeki 5 yıl içinde bu fidanların verime geçmesiyle 1,5–2 ton, sonrasında ise 4–5 ton üretim hedefleniyor.
YILLIK 20 TON İTHALATI SONA ERDİRMEK İSTİYORLAR
Sakız üreticisi Hasan Ege Tütüncüoğlu, Türkiye’nin her yıl yaklaşık 20 ton damla sakızı ithal ettiğini hatırlatarak, “Amacımız ithalatı tamamen durdurmak ve yerli üretimi artırmak” dedi. Tütüncüoğlu, sakız ağacının kuraklığa dayanıklı, ilaç istemeyen ve erozyonu önleyen bir tür olduğunu vurguladı.
ÇEŞME DAMLA SAKIZI KADINLARA İSTİHDAM SAĞLIYOR
Coğrafi işaretli ürün statüsüne sahip Çeşme damla sakızı, aynı zamanda kadın istihdamı açısından da önemli. Üretici İbrahim Topal, özellikle kış aylarında ev kadınlarının sakız temizliği gibi işlemlerde görev alarak ev ekonomisine katkı sağladığını belirtti.
50 BİN FİDAN 6 AYDA DİKİLEBİLİR
Tütüncüoğlu’nun verdiği bilgiye göre, şu anda 26 bin fidan saksılarda dikim için bekliyor. Devletin uygun arazi tahsis etmesi durumunda 6 ay içinde 50 bin fidan toprakla buluşturulabilecek. Bu da Türkiye’yi, dünya pazarında damla sakızı üretiminde önemli bir aktör haline getirebilir.
HEM EKONOMİK HEM DOĞAL BİR MUCİZE
Damla sakızı sadece yüksek ekonomik getirisiyle değil, aynı zamanda çevre dostu bir tarım ürünü olmasıyla da öne çıkıyor. Kurak bölgelerde rahatlıkla yetişebilen, su istemeyen ve ilaçsız üretilebilen bu ağaç, sürdürülebilir tarım için de örnek bir model sunuyor.
