İnsan bedeni, tarih boyunca kendimizi ifade etmenin, statü belirtmenin ve aidiyet göstermenin en eski tuvali oldu. Modern popüler kültürün vazgeçilmezi olan dövmenin tarihi, sadece bir moda akımı değil, aynı zamanda antropolojik bir serüvenin kanıtıdır. Dövmenin ne zaman ve neden başladığı sorusunun cevabı, 5000 yıl önce yaşamış Ötzi adlı buzul adamının üzerinde saklıdır. İlk başta basit terapötik işaretler (muhtemelen eklem ağrılarını hafifletmek için) olarak başlayan bu uygulamanın binlerce yıl içinde nasıl bir sanata ve kimlik beyanına dönüştüğü herkesi meraklandırıyor
DÖVMENİN 5 BİN YILLIK ZAMAN YOLCULUĞU
Dövmenin kökenleri, farklı coğrafyalarda farklı anlamlar taşır. Bu kalıcı işaretler, medeniyetten medeniyete işlevi değişen bir iz bırakma sanatı olmuştur. Alpler’deki en eski kanıt olan Ötzi’nin vücudundaki kömürle yapılmış çizgiler, dövmenin ilk işlevlerinden birinin terapötik (iyileştirici) amaç taşıdığını düşündürüyor.
Antik Mısır medeniyetinde ise dövmeler, genellikle kadınların vücutlarında kozmetik amaçlı ve toplumsal statüyü gösteren bir unsur olarak kullanılıyordu. Sibirya'daki Pazyryk kültürüne ait kalıntılarda, mitolojik hayvan figürleriyle süslenmiş karmaşık dövmeler, ritüel ve manevi anlam taşıyordu. Polinezya'da ise dövme, geleneksel "tatau" ritüelleri aracılığıyla kişinin yaşam hikayesini, cesaretini ve kabiledeki yerini belirleyen, zorlu ve kutsal bir kimlik işaretiydi.
CEZADAN SANATA KÜRESEL BİR DÖNÜŞÜM
Dövmenin tarihi, her zaman olumlu çağrışımlar içermedi. Bazı büyük imparatorluklar, bu sanatı damgalama aracı olarak kullandı: Antik Çin ve Roma gibi medeniyetlerde dövme, zaman zaman suçluların işaretlenmesi veya kölelerin damgalanması gibi ceza amaçlı kullanılmıştır. Bu, dövmenin toplumsal dışlama aracı olarak da işlev gördüğü bir dönemdi.
Japonya'da ise Irezumi adı verilen dövme sanatı, ustaların elinde estetik bir zirveye ulaştı. Tüm vücudu kaplayan karmaşık motifler ve canlı renkler, dövmeyi gerçek bir sanat formu haline getirdi. Keşif Çağı'nda ise dövmeler, denizciler için bir günlük görevi görüyordu. Uzak limanların anıları ve deniz yolculuklarının sembolleri, bedenlerine kalıcı olarak işleniyordu.
MODERN ÇAĞ VE KÜRESELLEŞME
Dövme, 1891 yılında elektrikli dövme makinesinin icadı ile küreselleşti ve daha hızlı yayılmaya başladı. Bugün ise bu sanat formu, kişisel ifade, tasarımsal estetik ve kültürel onarımın kesişim noktasında yer alıyor. Mikro-realizm, ince çizgi teknikleri ve UV mürekkepler gibi yenilikler dikkat çekerken tıbbi uyarı (medical alert) dövmeleri gibi pratik ve hayat kurtarıcı kullanımlar da yaygınlaşıyor.
