Yeni yıla sayılı günler kala emekli maaşlarına gelecek zam merak ediliyor. Bununla beraber yaşanan gelişmelerden sonra emeklilerin kafasında yeni sorular oluşmaya başladı. Peki hem kök hem de en düşük maaşa zam mı geliyor? Milyonlarca emekli için 2 formüllü plan masaya yatırıldı. İşte konuya ilişkin detaylar…
Milyonlarca emekli vatandaş büyük bir merakla 2024’ün ocak ayında gelecek olan zammı bekliyor. Masaya yatırılacak olan formüller de merak edilirken şimdi gündemde hem kök maaşa hem de en düşük maaşa zam geleceği haberleri konuşuluyor. Bu formüllerden biri de bu kapsamda hem kök maaşa hem de en düşük emekli maaşı olan 7 bin 500 liraya zam gelecek şekilde masadaki yerini alacak.
KÖK AYLIKTA KADEMELİ ARTIŞ
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, emekli maaşlarına ilişkin yaptığı açıklamada milyonlarca emekliyi rahatlatacak çözümleri uygulayacaklarını söyledi. Bununla beraber 16 milyon emeklinin gözü Ocak 2024’te verilecek olan zamma dikildi.
Sputnik’ye yer alan habere göre birinci formül ile Temmuz ayında olduğu gibi refah payı ile oransal bir artışla enflasyonla birlikte emeklilere ilave zam yapılmış olacak. İkinci formüle göre kök aylıklara yapılacak seyyanen artış yapılacak. Öte yandan en düşük emekli maaşının 7 bin 500 liraya çıkarılması karşısında 6 milyona yakın emekli vatandaşı ilgilendiren kök aylığı bu rakamın altında kalmış oldu. Bu kapsamda kök aylıkta da kademeli bir artışa gidilmesi seçenekler arasında yer alıyor.
EMEKLİ KÖK AYLIĞI HESAPLAMA DETAYLARI
Emekli kök aylığı bulunurken, aylık tutar, ek ödeme tutar ile hazine desteği ve kesintiler çarpılıyor. Bunun yanı sıra kök aylığının yüksek olması için prime esas kazancın yüksek olması gerekiyor.
PRİM GÜNÜ DOLAN KİŞİ ÇALIŞIRSA KÖK AYLIĞI DÜŞER Mİ?
Eksik primi borçlanarak tamamlamak vatandaşlara avantaj sağlıyor. Öte yandan prim günü dolduktan sonra çalışmaya devam eden herkesin emekli aylığı düşmüyor. Emekli aylığının düşmesi için SGK’ya bildirilen prime esas kazancın yüksek olması gerekiyor. Primi 2002'den bu yana asgari ücretten yatıyorsa prim günü dolduktan sonra aynı tutarda prim yatırılması aylığı fazla düşürmüyor.
REFAH PAYI NE KADAR OLACAK?
Eğer ki enflasyon yüzde 68 olarak gerçekleşirse SSK, Bağ-Kur emekli maaşlarına yüzde 40.28 oranında zam gelecek. Bu zam refah payı eklenmeyen oran olarak karşımıza çıkıyor. Öte yandan memura ve memur emeklilerine de refah payı dahil edilmeden yüzde 52.19 oranında zam yapılacak.
Bu yılın ocak ayında toplu sözleşme kapsamında memur için yüzde 16.48 olması gereken zamma 13.52, işçi, esnaf, çiftçi emeklisinin yüzde 15.40 olan enflasyon zammına da 14.60 puan refah payı ilave edilmişti.
Bunun yanı sıra Temmuz ayında da, SSK, Bağ-Kur'lulara yüzde 19.77, Emekli Sandığı'nda yüzde 17.55 açıklanan zam oranı yüzde refah payı ile 25'e tamamlandı. Bu kapsamda SSK ve Bağ-Kur emeklilerine 5.23 puan refah zammı yapılırken memur emeklilerine ise 7.45 puan refah zammı yapıldı. Yüzde 25’lik zam emekli vatandaşların kök aylıklarına uygulandı. Ocak ayında refah payıyla birlikte emeklilere yapılacak zammın yüzde 52'yi geçmesi bekleniyor.
EN DÜŞÜK EMEKLİ MAAŞI NE KADAR OLACAK?
En düşük emekli maaşında değişiklik yaşanması için Meclis düzenlemesi yapılması gerekiyor. Dolayısıyla en düşük emekli maaşına kök aylık üzerinden mi yoksa kademeli olarak mı artış yapılacağı ilerleyen günlerde belli olacak. Öte yandan en düşük emekli maaşının 10 bin lirayı aşması bekleniyor.
EMEKLİ ZAMMI KÖK AYLIK ÜZERİNDEN Mİ YAPILACAK?
Emekli maaşları prime esas kazanç hesaplanmasında çalışma süresi göz önüne alınır. Bu doğrultuda gerçekleşecek artışlar 7 bin 500 lira üzerinden değil de kök aylık üzerinden gerçekleştiriliyor. Emekliye yapılacak zam için 'prim-aylık dengesizliğinin giderilmesi, 7500 lira olan en düşük emekli aylığın artırılması, seyyanen zam yapılması' formülleri masada yer alıyor. Bunların yanı sıra emekli aylıklarının artırılması için kök aylıklarda kademeli artış yapılması bekleniyor.
KÖK AYLIK HESAPLAMASI NASIL YAPILIR?
Kök aylığınıza bakmak için E-devlete giriş yaparak aram kısmına “emekli hizmet dökümü” ya da “emekli aylığı sorgulama” yazıp çıkan sonuca tıklamalısınız. Açılan sayfada emekli maaşı ya da emekli kök aylığı gibi seçeneklerin olduğu bir bölüm göreceksiniz. SSK emeklisi olan bir vatandaş bu adımlarla emekli aylığına öğrenebiliyor. Emekli aylığı hesabı yapılırken (Toplam Emekli Maaşı = (Emekli Kök Maaş + 5510 EK 19 Hazine Desteği) - Kesintiler) formülü kullanılır.
REFAH PAYI – SEYYANEN ZAM NEDİR?
Çalışan vatandaşların enflasyon karşısında ezilmemesi için, kurdaki olası dalgalanmalara karşı korumak için hayat geçirilen uygulamaya refah payı denir. Refah payı hesaplanırken işçi, memur ve emeklilerin aldığı maaşlardan enflasyon oranı çıkarılır. Seyyanen zam ise eşit oranda yapılan artıştır.
