Dünyaca ünlü Tunuslu düşünür Raşid el-Gannuşi ‘din referanslı’ otoriter yönetim anlayışlarına karşı savunduğu özgürlükçü fikirleriyle Türkiye dahil İslam coğrafyasındaki yenilikçi hareketlerin tamamına ilham kaynağı oldu. 2011’de Arap Baharı’nın ardından sürgünde olduğu Londra’dan ülkesine dönen Gannuşi Nahda Partisi’nin liderliğini üstlendi. 2023 yılında Kays Said diktatörlüğü tarafından ‘darbe’ suçlamasıyla meclis başkanlığı görevinden alınarak hapse atılan bilge siyasetçi davaların siyasi olduğunu söyleyerek duruşmalara çıkmayı reddetti.
84 YAŞINDA HAPİSTE MÜCADELEYE DEVAM
Bütün ömrünü demokrasi ve özgürlük mücadelesiyle geçiren Gannuşi, 7 Kasım 2025’te yine haksız yere hapsedilen muhalif siyasetçi Cevher Bin Mübarek’e destek amacıyla 84 yaşında cezaevi hücresinde açlık grevine başladı. Ailesi sağlığının tehlikede olduğunu bildirdi. Birkaç STK ve siyasetçi dışında uluslararası kamuoyundan ve İslami çevrelerden ciddi bir tepki gelmedi. Demokrasi, insan hakları, birlikte yaşama ve diyalog kavramlarını fikir dünyasının merkezine ve siyasi mücadelesinin temeline oturtan Gannuşi kaderiyle baş başa bırakıldı.
ÖLÜME TERK ETMEK UTANÇ OLUR
11. Cumhurbaşkanı Abdullah Gül, İslam dünyasında Gannuşi’nin hapishanede başlattığı açlık grevine ilk dikkat çeken lider oldu. Gül, “Demokrasiye inanmış bir adamı hücresinde ölüme terk etmek utanç olur” sözleriyle dünya liderlerine çağrıda bulundu. Tunus’ta demokrasiye öncülük etmiş Gannuşi’nin yalnız bırakılmaması gerektiğini vurguladı.
İSLAM DÜNYASI GANNUŞİ'Yİ UNUTTU
Fikirleriyle Türkiye dahil İslam coğrafyasındaki yenilikçi hareketlerin tamamına ilham kaynağı olan Tunuslu Nahda Hareketi’nin lideri Raşid el-Gannuşi, muhalif siyasetçi Cevher Bin Mübarek’e destek amacıyla 1 haftadır açlık grevi yapıyor. 84 yaşındaki Gannuşi’nin uğradığı zulüm karşısında devam eden suskunluk ise tepki topluyor.
1941’de o dönem Fransız sömürgesi altındaki Tunus’un yoksul bir köyünde doğan Raşid el-Gannuşi, ‘din referanslı’ otoriter yönetim anlayışlarına karşı savunduğu özgürlükçü fikirleriyle İslam coğrafyasına ilham kaynağı oldu. Yaklaşık 25 yıl boyunca İngiltere’de sürgün hayatı yaşadı. 2011’de Arap Baharı’nın ardından Londra’dan ülkesine dönen Gannuşi, Nahda Partisi’nin liderliğini üstlendi. Bu dönemde, mümkün olduğunca provokasyonlara kapılmadan, kutuplaştırıcı söylemlerden uzak duran bir siyaset tarzı geliştirdi. Buna rağmen rejim, hiçbir zaman onu kabullenmedi.
2023 yılında Kays Said diktatörlüğü tarafından ‘darbe’ suçlamasıyla meclis başkanlığı görevinden alınarak hapse atılan bilge siyasetçi, davaların siyasi olduğunu söyleyerek duruşmalara çıkmayı reddetti. Mahkeme, 8 Temmuz’da 14 yıl hapis cezası verdi.
SAĞLIĞI TEHLİKEDE
Aynı davada eski Tunus İstihbarat Başkanı Mehrez ez-Zuari, Kartaca Uluslararası Havalimanı eski Uçak Güvenliği Birimi Başkanı Abdülkerim el-Ubeydi, Nahda Hareketi yöneticilerinden Habib el-Levz ve Bin Arus vilayetinin Ez-Zehra Belediye Başkanı Rayan el-Hamzavi de 12’şer yıl hapis cezasına çarptırıldı. Ömrünü demokrasi ve özgürlük mücadelesiyle geçiren Gannuşi, 7 Kasım’da yine haksız yere hapsedilen muhalif siyasetçi Cevher Bin Mübarek’le dayanışma amacıyla 84 yaşında cezaevi hücresinde açlık grevine başladı. Ailesi sağlığının tehlikede olduğunu bildirdi. Birkaç STK ve siyasetçi dışında uluslararası kamuoyundan ve İslami çevrelerden ciddi bir tepki gelmemesi eleştiri konusu oldu.
BİR DE KIZILAY CEZASI VERDILER
Öte yandan Gannuşi dün, 2016 yılında Hindistan Jamnalal Bajaj Vakfı’ndan aldığı 14 bin dolarlık hoşgörü ödülünün bedelini ülkesindeki Kızılay’a bağışladığı gerekçesiyle iki yıl hapis cezası daha aldı. Mahkemenin kararı nihai olmayıp temyiz edilebilecek. Karara tepki gösteren avukatlar “Siyasi saikli, kötü niyetli, itibarı zedeleme hedefli” dedi.
GÜL: ÖLÜME TERK ETMEK BÜYÜK UTANÇ
11. Cumhurbaşkanı Abdullah Gül, İslam dünyasında Gannuşi’nin hapishanede başlattığı açlık grevine ilk dikkat çeken lider oldu. 8 Kasım’da X hesabından İngilizce paylaşımda bulunan Gül “Gannuşi demokrasiye inanıyordu ve iktidara geldiğinde bunu en iyi şekilde uyguladı. Böyle birini hücresinde ölüme terk etmek büyük utanç olur. Herkes onun serbest bırakılmasına yardım etmeli” ifadelerini kullandı. Öncek akşam da Tunus Büyükelçiliği önünde toplanan MAZLUMDER üyeleri, Gannuşi’nin serbest bırakılmasını istedi. MAZLUMDER Yönetim Kurulu Üyesi Ayhan Demir “Gannuşi, ömrünü adalet ve hukuk devleti mücadelesine adamış siyasetçi ve fikir insanıdır. Toplumun tüm kesimlerinin temsil edildiği bir Tunus inşası için diyalog ve barışçıl siyaset çizgisinden hayatı boyunca ayrılmadı” dedi.
KİMDİR?
1941’de doğdu. Şam, Kahire ve Paris’te felsefe eğitimi aldı. Nahda Hareketi’nin ilk tohumlarını 1970’li yıllarda attıktan sonra ülkenin kurucu lideri Habib Burgiba ve halefi Zeynel Abidin Bin Ali rejimlerinin baskısına uğradı. Gençlik yılları hapishanelerde geçti. Nahda Hareketi, 2011’deki devrim sonrasında ortaya çıkan özgürlük ortamında Tunus siyasetinde baş aktörler arasında yerini aldı. Teşkilat içinde bilge kişi anlamıyla “Şeyh” lakabını kazandı. Merhum Başbakan Necmettin Erbakan’ın yakın dostuydu.
