Son günlerde art arda yapılan vekil transferleri siyasette etik tartışması başlattı. Mensubu olduğu parti için seçmenin kapısını çalan ancak oyu aldıktan sonra tam tersi taraftaki bir başka partiye geçen vekillerin, seçmenin iradesini yok saymasına tepki yağdı. Kendisine emanet edilen ‘oy’u pazara çıkaranlara isyan eden vatandaş, parti değiştirenlerin milletvekilliğinden de istifa etmesi gerektiğini savundu.
AK Parti Kongresi’nde muhalefet partilerinden transfer edilen milletvekillerinin yönetim kademelerine girmesine tepki yağdı. Gelişmeler Süleyman Demirel hükümetinin düşürülmesi için DP’li 12 milletvekilinin bakanlık karşılığında CHP’ye geçtiği ‘Güneş Motel’ olayını hatırlatırken adres değiştirenlerin kendi seçmenine ihanet ettiği belirtildi. ‘Oy kullanan vatandaşın iradesine saygısızlık edildi’ vurgusu yapıldı.
‘GÜNEŞ MOTEL’ KARA LEKESİ
AK Parti’nin 8. Olağan Kongresi’nde muhalefet partilerinden transfer edilen milletvekillerinin yönetimde görevlendirilmesi, seçmenin namusu olan ‘oy’ a ihanet tartışmalarını alevlendirdi. Muhalif tavırları ve söylemleriyle seçmenden oy alanların, seçmene verdiği sözü unutup, kişisel ikbal kaygılarıyla hareket etmeleri akıllara Güneş Motel olayını getirdi. 1977’de Süleyman Demirel hükümetinin düşürülmesi için DP’li 12 milletvekilinin bakanlık karşılığında CHP’ye geçtiği ‘Güneş Motel’ olayı kirli pazarlık olarak tarihte yerini almıştı.
FIRILDAK KUBİ’LER HİÇ BİTMEDİ
Vekil transferlerinin en çarpıcı örneği ‘Fırıldak Kubi’ olarak bilinen Kubilay Uygun örneği oldu. 1995’te DSP’den seçilen Uygun, DYP’ye ardından DSP’ye, MHP’ye ve sonrasında DTP’ye katılarak 2 yılda 6 parti değiştirmişti. 1982 Anayasası’nda parti değiştirenlerin vekilliklerinin düşürülmesi kararı yer alırken, bu kez ‘hülle parti’lerle sorun aşılmak istendi. 1995’te yapılan Anayasa değişikliğiyle ‘vekilliğin düşürülmesi’ şartı kaldırıldı. Kamuoyu ise ahlak dışı ve demokrasiye aykırı transferlere son vermek için siyasi partiler kanunun değiştirilmesini talep ediyor.
PARTİ DEĞİŞTİREN VEKİLLERE TEPKİ YAĞDI
AK Parti’nin 8. Olağan Kongresi’nde İYİ Parti’den transfer edilen Dursun Ataş, İdris Nebi Hatipoğlu, Kürşad Zorlu, Seyithan İzsiz ve Ünal Karaman ile Gelecek Partisi’nden Nedim Yamalı ve Serap Yazıcı Özbudun, MKYK’ya girdi. Geçmişte Erdoğan’ı “Cumhurbaşkanlığı hükümet sistemi Türkiye’yi bir felakete sürüklemiştir, artık Türkiye bu uçurumdan yuvarlanmaktadır” ve “İktidar, yeraltı ve yerüstü kaynaklarımızı talan ediyor.
Getirdikleri ucube sistemin içinde bile yer almayan bir ilkesizlik. Cumhurbaşkanı’nın adaylığına da itiraz edeceğiz” sözleriyle eleştiren vekillerin parti yönetimine girmeleri de tepki çekti. Sosyal medya kullanıcıları Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın geçmişteki milletvekili transferlerine ilişkin sözlerini hatırlattı. Erdoğan, CHP’den 15 milletvekilinin İYİ Parti’ye grup kurabilmesi için geçtiği dönemde “Ey 15 milletvekili siz iradenizi nasıl oluyor da bu kadar ucuza satıyorsunuz?” diyerek tepkisini dile getirmişti.
UTANMIYORSANIZ SORUN YOK: Program başlamadan önce salona el ele tutuşup gelen Ünal Karaman, Dursun Ataş ve Salim Ensarioğlu İyi Partililerin tepkisini çekti. Gülerek poz veren eski İyi Partililere, İyi Parti Medya Tanıtım Başkanı ve Tekirdağ Milletvekili olan Selcan Taşçı, “Utanmıyorsanız sorun yok” yorumunda bulundu. Bir tepki de İyi Parti Denizli Milletvekili Yasin Öztürk’ten geldi. Ünal Karaman’a ‘dolar’ imasında bulunan Öztürk, “Güya siyaseti hiç sevemediğini söylüyordu, meğerse; profesyonel vekil olmuş” ifadelerini kullandı. Binlerce sosyal medya kullanıcısı da seçmenin oyuyla Meclis’e giren vekillerin parti değiştirmesini eleştirdi. Yapılanın sandığa gidip oy veren vatandaşa ihanet olduğunu belirten sosyal medya kullanıcıları parti değiştiren vekillerin seçmenin sandıkta kendilerine emanet ettiği iradeyi çiğnediklerini de ifade etti.
GÜNEŞ MOTEL OLAYI İLE BAŞLADI: Türk siyaset tarihinde ise ilk milletvekili transferi meşhur ‘Güneş Motel’ olayı ile olmuştu. CHP 1977’de seçimlerden yüzde 41’in üzerinde oyla galibiyetle çıkmıştı ancak, Meclis’te kazandığı 213 sandalye tek başına iktidar olmasına yetmemişti. CHP 227 evet oyu ile hükümeti kuramayınca Adalet Partisi (AP) lideri Süleyman Demirel, AP ile Milli Selamet Partisi (MSP) ve Milliyetçi Hareket Partisi’nin (MHP) katılımıyla II. Milliyetçi Cephe hükümetini kurdu. Fakat 11 Aralık 1977’de yapılan yerel seçimlerde Ecevit’in yeniden güçlü şekilde kazanmasıyla dengeler CHP lehine değişmeye başladı. Bu fırsattan yararlanmak isteyen CHP, AP’den istifa edenlerle temas kurmaya başladı.
Ecevit ile 12 eski AP’li arasındaki görüşmelerin ilki 22 Aralık tarihinde Darıca’ya bağlı Bayramoğlu’nda bir otelde gerçekleştirildi. Ancak gizli görüşme basına sızdı. Görüşmelerin devamı dönemin CHP’li İstanbul Belediye Başkanı Aytekin Kotil’in organizasyonunda belediyeye ait Florya’daki Güneş Moteller’de yapıldı. Ecevit 11 bağımsız milletvekiline, kuracağı hükümete destek karşılığında bakanlık önerdi, 10’u kabul etti.
AK PARTİ MHP İLE ÇALIŞMA YAPMIŞTI: AK Parti ve MHP ise milletvekili trasferlerinin engellenmesi için 2020 yılında bir çalışma başlatmıştı. MHP’nin önerisiyle partisinden istifa eden milletvekilinin 1 yıl süreyle bağımsız kalması ve seçimlere 1 yıl kala bir siyasi partiden diğerine milletvekili geçişinin engellenmesi önerilmişti. AK Parti’nin ise bir milletvekili partisinden istifa edip başka bir partiye geçtikten sonra partisine tekrar geri dönmemesi, 6 ay içinde başka bir partiye geçememesi, mecliste grup kuracak sayıda toplu milletvekili transferinin yasaklanması ve istifa eden milletvekillerinin dönem sonuna kadar bağımsız olarak devam etmesi yönünde görüşleri olmuştu. Ancak bu çalışmalar sadece konuşma aşamasında kalmış ve herhangi bir adım atılmamıştı.
12 EYLÜL ANAYASASI YASAKLIYORDU: 1980 öncesi sık parti değişimleri ve bu yolla sürekli değişen koalisyonlara bir çözüm bulmak için darbenin ardından yeniden oluşturulan 1982 anayasasında milletvekillerinin parti değiştirmesi yasaklanmıştı. Ancak bu karar daha sonra 1995 yılında yapılan Anayasa Değişikliği ile parti değiştirme milletvekilliği düşmesinin şartlarından biri olmaktan çıkarıldı. Anayasa’da 1995’e kadar parti değişikliği yapılmasının yasaklanması üzerine parti değiştirmek isteyenler hülle partileri kurarak bunu aşmaya çalıştılar.
