23 Nisan’da meydana gelen 6,2 büyüklüğündeki depremin biriken enerjinin yüzde 12’sini boşalttığı yönündeki değerlendirmeye Prof. Dr. Osman Bektaş’tan eleştiri geldi. Fay segmentlerindeki kilitlenme derinliği, enerji kaçağı (creep) ve parametre değişimlerinin hesaba katılmadığını belirten Bektaş, bu nedenlerle hesaplamaların sağlıklı olmadığını ifade etti. “1766’dan beri biriken depreme ait enerjinin tahmin edilenden daha az olacağı bir gerçektir” dedi.
İstanbul Teknik Üniversitesi (İTÜ) akademisyenlerince hazırlanan ön raporda, 23 Nisan’da Marmara Denizi Silivri açıklarında meydana gelen 6,2 büyüklüğündeki depremin, 1766 yılından bu yana bölgede biriken enerjinin yalnızca yüzde 12’sini boşalttığı belirtildi. Ancak söz konusu tespit, yer bilimci Prof. Dr. Osman Bektaş tarafından eleştirildi.
Bektaş, sosyal medya hesabından yaptığı değerlendirmede, boşalan değil biriken enerji miktarının sorunlu olduğunu belirterek “Fay segmentlerinin yönleri, derinlikleri boyunca hız değişimleri, kilitlenme derinlikleri ve kilitlenme dereceleri tam bilinmiyor” dedi. Ayrıca 1766’dan bu yana enerji biriktirdiği varsayılan fay segmentlerinin parametrelerinin değişmediği varsayımına dikkat çekti.
MARMARADAKİ YANLIŞ HESAP
— Prof. Dr. Osman Bektaş (@profobektas) May 15, 2025
23 Nisan M 6,2 depremiyle 1766 dan beri biriken enerjinin ancak yüzde 12'si boşalmış !
Sorun boşalan değil, biriken deprem enerji miktarında.
Neden ?
1- Fay segmentlerinin doğrultuları ve derinlikleri boyunca hız değişimleri, kilitlenme derinlikleri ve
Bektaş, bu hesaplamaların, Batı-Orta Marmara’da gözlemlenen enerji kaçağı (creep) gibi gerçekleri göz ardı ettiğini de vurguladı. Ardından yaptığı bir başka paylaşımda ise “Batı-Orta Marmara Fayı’nın creep yaptığı bilinmektedir” ifadesiyle bu durumu literatür referanslarıyla destekledi. Ayrıca, Adalar Fayı’nın sığ kilitlenmesi ve düşük sürtünme direnci nedeniyle, 1766’dan bu yana biriken enerjinin sanılandan daha az olacağının bilimsel bir gerçek olduğunu belirtti.
Bektaş, San Andreas Deprem Tahmin Çalışma Grubu'nun (UCERF3) 2013–2014 yıllarında yaptığı gibi, creep yapan faylar için deprem bütçesinin (beklenen büyüklüğün) daha düşük hesaplandığını hatırlatarak, Marmara’da yapılan hesaplarda bu tür düzeltmelerin yapılmadığını ifade etti.
ZORUNLU DÜZELTME
— Prof. Dr. Osman Bektaş (@profobektas) May 15, 2025
Batı-Orta Marmara Fayının creep yaptıgı bilinmektedir (Becker,di.,2023)
Öte yandan sürtünme direnci zayıf Adalar Fayının sığ kilitlenmesi ( Pınar,di,2016) dikkate alınırsa 1766 dan beri biriken deprem enerjisinin beklenenden daha az olacağı bir gerçektir.
Nitekim
