Kastamonu’nun sahil kesiminde, özellikle ormanlık alanlarda yetişen orman gülü (Rhododendron) bitkisinden arıların elde ettiği deli bal (grayanotoksinli bal), yüksek antioksidan içeriği, doğal vitamin ve mineralleri ile dikkat çekiyor. Ancak bu şifalı bal, yalnızca bir çay kaşığı kadar tüketilmeli; çünkü fazla tüketildiğinde kalp ritmini bozabilecek, hatta hayati risk oluşturabilecek kadar güçlü etkilere sahip.
KİLOSU 3 BİN LİRAYA KADAR ÇIKIYOR
15-20 gün gibi kısa bir süre çiçek açan orman gülü çiçeğinden elde edilen deli balın yıllık üretimi oldukça sınırlı. Bu nedenle piyasa değeri yüksek: kilogram fiyatı 2.000 TL ile 3.000 TL arasında değişiyor.
Üreticiler, Kastamonu sahil ilçelerinde kurdukları kovanlarda deli bal sağımına başladı.
SADECE ŞİFA DEĞİL, FAZLASI ZEHİR: UZMANLARDAN TÜKETİM UYARISI
Kastamonu Üniversitesi Fen Fakültesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Talip Çeter, deli balın hem “şifa hem de zehir” olabileceğini belirtiyor:
“Deli bal, tansiyonu düzenleyebilir, bağışıklığı destekler. Ama bir çay kaşığından fazla tüketildiğinde ciddi sağlık sorunlarına yol açabilir.”
Grayanotoksin maddesi içeren bu özel balın, sadece doktor kontrolünde ve sınırlı miktarda kullanılması gerektiği vurgulanıyor.
KESTANE BALIYLA KARIŞMA RİSKİ: ANALİZ ŞART
Orman gülü ve kestane ağaçlarının çiçeklenme dönemlerinin örtüşmesi, bazı üreticilerin bu iki balı ayırt etmesini zorlaştırabiliyor.
Prof. Dr. Çeter, “Polen analizleri ve içerik testleri uzman kişiler tarafından yapılmalı. Aksi takdirde deli bal, kestane balı zannedilerek fazla tüketilebilir. Bu da ciddi risk oluşturur,” dedi.
KASTAMONU ÜNİVERSİTESİ’NDEN BAL KALİTESİNE YAKIN TAKİP
Kastamonu Üniversitesi Fen Bilimleri Fakültesi, Batı Karadeniz bölgesini kapsayan geniş çaplı bir araştırma yürütüyor. Balın içeriği, polen yapısı, floral kaynakları ve meteorolojik etkiler analiz ediliyor.
Doktora öğrencisi Serhat Karabıçak, “Kalite analizleri deli balın şifalı etkilerini belgelemeye ve güvenli tüketim için veri sağlamaya yardımcı oluyor” dedi.
