Milyonlarca ev sahibini yakından ilgilendiren yeni bir gelişme yaşandı. Tapu işlemlerinde bu hileyi yapanlar yeni cezalarla karşılaşacak. İşte konuya ilişkin detaylar…
ZEYNEP ORHAN
Türkiye'de gayrimenkul alım satımlarında, tapu harcını daha az ödemek amacıyla satış bedelinin düşük gösterilmesi yaygın bir uygulama olarak biliniyor. Ancak bu "ucuz hileye" başvuran milyonlarca vatandaşı üzecek bir gelişme yaşandı. Gelir İdaresi Başkanlığı (GİB), tapu satış bedelini gerçek değerinden düşük beyan ederek devleti zarara uğratanlara yönelik kapsamlı bir inceleme başlattı ve tespit edilen kişilere tebligat göndermeye başladı. Bu durum, geçmişte bu yöntemi kullanan çok sayıda ev sahibi için "pişmanlık" kapısını aralamak anlamına geliyor.
GİB NASIL TESPİT EDİYOR? İŞTE O BELGE!
Sosyal medyada paylaşılan ve GİB tarafından bir mükellefe gönderildiği anlaşılan tebligatta, sürecin nasıl işlediği ve düşük beyanın nasıl tespit edildiği detaylarıyla anlatılıyor. Belgede, GİB'in "mükelleflerin vergiye gönüllü uyumunun sağlanması, mükellef haklarının gözetilmesi ve vergisel ödevlerle ilgili olumsuzlukların en kısa sürede önlenmesi amacıyla mükellef odaklı analiz çalışmaları yaptığı" belirtiliyor.
Paylaşılan örnek tebligatta, bir vatandaşın 12.02.2025 tarihinde sattığı bir gayrimenkul için 2.250.000 TL matrah üzerinden 45.000 TL tapu harcı ödediği, ancak GİB'in yaptığı çapraz kontroller, Defterdarlık gayrimenkul değerleme raporları, internet satış ilanları, emsal tapu satışları ve diğer veriler üzerinden yaptığı araştırmada, söz konusu gayrimenkulün satış tarihindeki gerçek değerinin 4.973.745 TL'nin altında olamayacağının tespit edildiği ifade ediliyor. Bu durumda, tapu harcı matrahının 2.723.745 TL tutarında düşük beyan edildiği ortaya çıkıyor.
15 GÜN SÜRE VAR: CEZA ALMAMAK İÇİN NE YAPILMALI?
GİB, gönderdiği tebligatta, 492 sayılı Harçlar Kanunu'nun 63. maddesine istinaden, daha sonra ortaya çıkabilecek herhangi bir cezalı tarhiyata muhatap olmamak için mükelleflere bir çıkış yolu sunuyor. Buna göre, tebligatı alan vatandaşların, yazının ekinde yer alan dilekçe örneğini doldurarak Dijital Vergi Dairesi (https://dijital.gib.gov.tr/) aracılığıyla veya bağlı bulundukları vergi dairesine (örnekte Kırkpınar Vergi Dairesi) 15 gün içerisinde müracaat etmeleri gerekiyor. Bu müracaatla aradaki matrah farkı üzerinden eksik ödenen tapu harcının tahakkuk ettirilerek ödenmesi durumunda, cezai işlem uygulanmayacağı belirtiliyor. Yapılan işlemin sonucunda ise Defterdarlık Denetim Koordinasyon Müdürlüğü'ne bilgi verilmesi isteniyor.
MİLYONLARCA KİŞİ ETKİLENEBİLİR!
Türkiye'de özellikle konut fiyatlarının yüksekliği ve tapu harcı oranlarının alıcı ve satıcıya getirdiği mali yük nedeniyle, satış bedelinin belediye rayiç bedeline yakın veya biraz üzerinde gösterilmesi sıkça başvurulan bir yöntem. Ancak GİB'in bu yeni ve kapsamlı denetim hamlesi, geçmişte bu şekilde işlem yapmış milyonlarca kişiyi potansiyel olarak risk altına sokuyor. Uzmanlar, GİB'in geriye dönük inceleme yetkisinin bulunduğunu hatırlatarak, benzer durumda olan vatandaşların tebligat beklemeden "pişmanlık" hükümlerinden yararlanarak eksik harçlarını ödemelerinin kendi lehlerine olacağını belirtiyor. Aksi takdirde, tespit durumunda eksik harcın yanı sıra vergi ziyaı cezası ve gecikme faiziyle karşı karşıya kalınabileceği uyarısı yapılıyor.
Bu şok edici gelişme, gayrimenkul sektöründe ve ev sahibi vatandaşlar arasında önümüzdeki günlerde en çok konuşulan konulardan biri olmaya aday.
