10 gündür süren yangınlarda yardım çığlıklarının dile getirildiği ‘Help Turkey’ çağrısı için Cumhurbaşkanı konuştuktan 24 saat sonra soruşturma başlatılması tepki çekti. Kamuoyunda ‘THK için de aynı adım atılsın’ çağrısı yükseldi. Üç soruya cevap bulunması gerektiği belirtildi: -Kapasite şartnamesi neden 5 bin litreye çekildi? -Bakım yerine kiralamaya niye 6 kat fazla ödendi? -Uçaklar neden hangarda çürütüldü?
Help Turkey’e yönelik ‘Devleti aciz gösteriyorlar’ suçlaması sonrası Cumhurbaşkanı destek gönderen ülkelere teşekkür etti. Çavuşoğlu da “Yardımlardan incinmeyiz. Bu gurur vesilesi yapılacak bir durum değil” dedi. Erdoğan’ın TV’deki “Hashtag açacakmış. Ne yaparsanız yapın, biz dimdik ayakta duruyoruz” sözleri sonrası Ankara Başsavcılığı ‘Help Turkey’ etiketiyle yapılan paylaşımlara ilişkin ‘devleti aşağılama’ suçlamasıyla soruşturma başlattı.
BAKIM MASRAFI NASIL BİR YIL İÇİNDE YÜZDE 2 BİN 700 ARTTI?
Cumhurbaşkanı’nın ifadelerinden sonra yargının harekete geçmesi tartışma yarattı. 128 milyardan, Peker ifşaatlarına kadar birçok iddiayla ilgili savcıların adım atmadığı hatırlatıldı. Türkiye yangın kapanındayken acil soruşturma bekleyen başlık ise THK oldu. Canadair’lerin neden hâlâ hangarda bekletildiği, geçen yıl 150 bin dolar olarak açıklanan bakım masrafının bu yıl 4 milyon dolara nasıl çıktığına kadar birçok başlığın incelenmesi gerektiği belirtildi.
TERMİK SANTRALDE FACİADAN DÖNÜLDÜ
Orman yangınlarıyla mücadelede dokuz gün geride kaldı. 38 ilde 180 orman yangını kontrol altına alındı, 5 ildeki 12 yangın ise devam ediyor. Türkiye’nin kilitlendiği Muğla’nın Milas ilçesindeki Kemerköy Termik Santrali’nde ise korkulan olmadı. Alevlerin sardığı santralde gerekli tahliye işlemleri yapıldı. Ardından santral önceki gece itibariyle yanmaya başladı. Ören mahallesinde yaklaşık 2 bin kişi deniz yoluyla tahliye edilirken 9 mahalle için de tahliye kararı alındı. Milli Savunma Bakanlığı da yangının termik santrale ulaşmasının ardından halkın gemilerle tahliye edildiğini duyurdu. Yangın ana binaya sıçramadan 11 saatte kontrol altına alındı. Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Fatih Dönmez “Santralin ana ünitelerinde ciddi bir sorun yok. Gerek tesiste yerleşik sensörlerle, gerekse Çevre ve Şehircilik Bakanlığımızın mobil istasyonları vasıtasıyla standartlara aykırı herhangi bir zararlı emisyon tespiti yapılmadı. Sahada hamdolsun herhangi bir olumsuzluk söz konusu değil” dedi. Kemerköy Termik Santrali’nden de “Patlama yaşanmadı, kömür stok sahalarında yangının herhangi bir etkisi olmadı” açıklaması yapıldı.
‘HELP’ ÇIĞLIĞINA SORUŞTURMA
İktidar, bir haftanın sonunda uluslararası yardımlar için “İncinmeyiz” dedi. Başkentlere teşekkür eden Erdoğan, BM ve AB’den yangın uçağı talep edenlerin başlattığı ‘Help Turkey’ kampanyasına ise tepki gösterdi. 2.7 milyon paylaşımın yapıldığı başlık hakkında ‘devleti aşağılamaya çalışıyorlar’ soruşturması açıldı.
Türkiye 10 gündür yanarken alevlere müdahale yetersiz kaldı. İlk günlerde sadece üç kiralık Rus uçağı sorti yaptı. İktidar, sosyal medyada başlatılan ‘Help Turkey’ çığlığına ‘devleti aciz gösteriyorlar’ suçlaması yöneltti ancak alevler kontrolden çıkınca yedinci günün sonunda AB’den yardım talep etti. İspanya, Hırvatistan, Ukrayna, Rusya, İran ve Azerbaycan uçaklarıyla yangınlara müdahale edildi.
Pazar gecesi sosyal medyada ‘Help Turkey’ (Türkiye’ye yardım edin) etiketiyle başlatılan kampanya ile BM-AB ve diğer ülkelere küresel çağrıda bulunulmuştu. Beştepe’den ‘Strong Turkey’ (Türkiye Güçlüdür) etiketi ile karşılık gelmiş, kampanyanın yurt dışı merkezli olduğu ve devleti aciz göstermek için başlatıldığı öne sürülmüştü. Bahçeli kampanyayı ‘şifreli mesaj’ olarak nitelendirdi. Erdoğan ise aynı gün yardım gönderen, destek mesajı yayımlayan 73 ülke ve 10 uluslararası kuruluşun bayraklarını paylaşarak teşekkür etti. “Yangın sürerken bu neyin gururu” eleştirileri yapılırken Çavuşoğlu “Elbette kabul ederiz. Yardımlardan incinmeyiz. Bu gurur vesilesi yapılacak bir durum değil” dedi. Ancak Erdoğan önceki gece katıldığı TV yayınında “Hashtag açacakmış. Ne yaparsanız yapın, biz dimdik ayakta duruyoruz. Demek ki bu kadar rahatsız oluyorlar o zaman güçlüyüz. Onun karşılığında Güçlü Türkiye diye hesap açtılar. Yalancının mumu yatsıya kadar bile yanmadı. Güçlü Türkiye çok daha fazlasıyla karşılık buldu” değerlendirmesinde bulundu. Erdoğan’ın sözlerinin üzerinden 24 saat geçmeden yaklaşık 2.7 milyon tweet’in atıldığı ‘Help Turkey’ etiketiyle yapılan paylaşımlar için soruşturma başlatıldı.
Ankara Cumhuriyet Başsavcılığı, sosyal medyada orman yangınlarıyla ilgili “Help Turkey” etiketiyle yapılan ve suç unsuru teşkil eden paylaşımlara ilişkin resen soruşturma başlattı. Başsavcılıktan yapılan açıklamada, bazı illerde orman yangınlarının çıktığı 28 Temmuz’dan bu yana, bir kısım haber ve sosyal medya sitesi üzerinden yapılan paylaşımlara ilişkin ilgili birimlere teknik inceleme ve araştırma yaptırıldığı belirtildi. Araştırma neticesinde, bazı kişi ve grupların gerçek veya bot hesaplar üzerinden organize bir şekilde halk arasında endişe, korku ve panik yaratmaya, Türkiye Cumhuriyeti devleti ve hükümetini aşağılamaya çalıştıklarının belirlendiği ifade edilen açıklamada, söz konusu hesaplar üzerinden yangına ilişkin bilgi kirliliğine yol açıldığı, gerçek dışı içeriklerin dolaşıma sokulduğu ve konuya hassasiyeti olan sosyal medya kullanıcılarının ise tahrik edilerek kaos ortamı yaratılmaya çalışıldığı savunuldu.
CHP Grup Başkanvekili Engin Özkoç Help Turkey etiketiyle yapılan tüm paylaşımların verisi ve ağ analizlerinin ellerinde olduğunu kaydederek “Bu cadı avında Vatansever, masum bir vatandaşımızın canı yanarsa, CHP sonuna kadar avukatıdır” ifadelerini kullandı. Erdoğan’ın sözlerinin ardından başlayan soruşturma sosyal medyada da tepkiye neden oldu. Birçok kullanıcı bir kez daha benzer mesajları paylaştı. Merkez Bankası’nın eritilen 128 milyar dolarlık rezervleri ile suç örgütü lideri Sedat Peker’in ifşaat videolarında ortaya attığı iddialara işaret edenler savcılığın bu konularda hiçbir adım atmamasını eleştirdi. Yangın felaketinin en kritik başlığı olan THK uçakları neden hangarda çürümeye terk edildi ve bu uçakların bakımları neden gerçekleştirilmedi soruları ise hâlâ yanıt arıyor.
THK KAYYUMU AŞÇI: 4 MİLYON DOLAR LAZIM, HERKES PARA VEREBİLİR
Türk Hava Kurumu Kayyum Heyeti Başkanı Cenap Aşçı, Etimesgut’taki Türkkuşu Yerleşkesi’ndeki hangarlarda bekletilen kuruma ait yangın söndürme uçaklarıyla ilgili konuştu. Yangın söndürme uçakları için “6 uçağın ayağa kalkması için gereken para 4 milyon dolar” diyen Aşçı “Bu parayı herkes verebilir. Bağış yapabilirler, hesap numaralarımıza veya SMS ile yardımda bulunabilirler. Hatta yardım kampanyası bile düzenlenebilir. Bunun için kimsenin beklemesine gerek yok” ifadesini kullandı. THK’nın, görev talimatı olmaksızın yangın söndürmesinin mümkün olmadığını söyleyen Aşçı “Bu mücadele kanunla OGM’ye verilmiş. Biz onlarla yaptığımız sözleşmelerle bu faaliyetleri yürüttük. Sözleşme karşılığında ücretimizi aldık. İhale kanununa göre bu işlemler yürütülüyor. Bu işin asıl sorumlusu OGM’dir. Onların gözetiminde biz hizmet veriyoruz” diye konuştu.
UÇAKLARI KİM NEDEN ÇÜRÜMEYE TERK ETTİ
İYİ Partili Aydın ve DEVA Partili Yeneroğlu, Pakdemirli’nin yanıtlaması istemiyle soru önergeleri verdi.
İYİ Parti Teşkilat Başkanı Koray Aydın: Bakanlığınızca ne zaman ve kaç adet yangın söndürme uçağı alınacak? Su deposu kapasiteleri ve diğer teknik özellikleri neler olacak? Son 10 yılda yangın söndürme ihalelerinde kaç firmaya, yıllar itibariyle ve toplamda kaç lira ödenmiştir? THK uçakları hangi sebepten dolayı açtığınız ihalelerine giremiyor? İhalelerde su kapasitesi için belirlenen eşik değerin çok az altında kapasiteye sahip oldukları için ihalelere giremediklerine dair iddialar doğru mu? 2019’da Teknofest’te gösteri yapan THK uçaklarının 2 yıl içinde antika olması mümkün mü? Türk Havacılık ve Uzay Sanayii mühendislerinin geliştirdiği yangın söndürme, itfaiye uçağı projesinin hükümetlerin ilgi gösterip harekete geçmemesi üzerine yapılamadığına dair haberler doğru mu?
DEVA Partisi Genel Başkan Yardımcısı Mustafa Yeneroğlu: Orman Bakanlığı’nın geçmiş verilerden hareketle bir baz senaryosu ve bu senaryoya dayalı yangın söndürme uçağı ve helikopteri ihtiyacı belirlemesi var mıdır? Orman Genel Müdürlüğü’nün 9 Mart 2021 tarihinde ilan ettiği ihalede temini düşünülen yangın söndürme uçağı kapasitesi nasıl belirlenmiştir? Türk Hava Kurumu’nun (THK) uçakları ile Orman Genel Müdürlüğü’nün ilan ettiği yangın söndürme uçağı kiralama ihalesinde kiralanan yangın söndürme uçaklarına ödenen miktar ile Türk Hava Kurumu’nun uçaklarının ülkemizdeki yangın söndürme faaliyetlerinde kullanılabilmesi için gerekli bakım maliyeti arasındaki fark ne kadardır? Hâlihazırda apronda bekleyen THK uçaklarının kullanımına bugün karar verilirse kaç günde devreye alınabilir? Bu konuda bakanlığın bir kararı var mı?
