Türkiye, uzay alanında devlet destekli projelerin yanı sıra özel sektörün attığı cesur adımlarla yepyeni uydu hizmetleriyle tanışıyor.
Bu dönüşümde, özellikle yakın dünya yörüngesi uydu operatörü Plan-S gibi şirketlerin faaliyetleri öne çıkıyor.
Plan-S Genel Müdürü Özdemir Gümüşay, 'yeni uzay' vizyonuyla hareket ettiklerini ve sektörde daha fazla risk alarak 'uzayın ticarileşmesi' odağında çevik faaliyetler yürüttüklerini belirtti.
Ülke için uzayın yeni bir kavram olmadığını ancak ticari amaçlı kullanıma özel sektör dinamikleriyle odaklanmanın yeni olduğunu ifade etti.
IoT HABERLEŞMESİ UYDU İHTİYAÇLARINA YERLİ ÇÖZÜM
Plan-S'in başlangıçta IoT haberleşmesi uydu (nesnelerin interneti) alanına odaklandığını belirten Özdemir Gümüşay, bunun yanı sıra sivil uygulamalara yönelik yeryüzü gözlem çalışmaları yaptıklarını ve askeri-sivil ihtiyaçlar için uçtan uca anahtar teslim çözümler sunduklarını kaydetti.
2021 yılında kurulan Plan-S, sadece dört yıl gibi kısa bir sürede uzaydaki uydu sayısını 17'ye ulaştırdı.
Yıl sonuna kadar fırlatılacak 4 uydu ile bu sayının 21'e çıkacağını aktaran Gümüşay, küresel ölçekte hizmet verebilmek için 4-5 yıllık dönemde 200'e yakın uyduyu kendilerinin tasarlayıp üreterek yörüngeye göndermeyi hedeflediklerini açıkladı.
Yeryüzü gözlem takım uyduları için ise 2026 itibarıyla sürecin başlayacağını ve 60 uyduluk bir takım uydunun planlandığını, bunun için önümüzdeki dört yılda 25 uydu fırlatmayı öngördüklerini dile getirdi.
Körfez bölgesi başta olmak üzere müşteri ihtiyaçlarına göre şekillenen "Çözüm olarak uzay" iş modelinde de fırsatlar üzerinde çalıştıklarını ekledi.
TÜRKİYE'NİN İLK YAKIN DÜNYA YÖRÜNGESİ UYDU OPERATÖRÜ
Şirket için önemli bir gelişme olarak, Plan-S'in yakın zamanda Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu (BTK) tarafından Türkiye yeni uydu hizmetleri kapsamında uydu haberleşme hizmetleri için yetkilendirildiğini anımsatan Özdemir Gümüşay, bu sayede ülkenin ilk yakın dünya yörüngesi uydu operatörü olduklarını vurguladı.
Bu yetkilendirmenin, global hizmetler sunan şirket için sadece Türkiye'yi değil, aynı zamanda uluslararası lisans süreçlerini de hızlandırıcı bir faktör olacağının altını çizdi.
Özdemir Gümüşay, diğer ülkelerin kendi ülkelerinde yetkilendirilmiş olmayı bir ön koşul olarak beklediğini ve Türkiye'nin harmonizasyon anlamında öncü bir ülke olmasının uluslararası güven telkin etme açısından kritik rol oynadığını ifade etti.
Özdemir Gümüşay
KÖRFEZ VE AMERİKA PAZARLARINDA LİSANSLAMA SÜREÇLERİ HIZLANDI
Türkiye'deki yetkilendirmenin yanı sıra, Plan-S'in Avustralya'da da IoT haberleşmesi uydu hizmeti vermek üzere lisans aldığını belirten Gümüşay, Körfez bölgesinde Suudi Arabistan, Katar gibi ülkeler ile Azerbaycan'da yetkilendirme süreçlerinin devam ettiğini söyledi.
Kıta devleti olması, nüfusu ve gelişmiş sanayisi nedeniyle önemli bir pazar olarak gördükleri Amerika Birleşik Devletleri (ABD) için de lisans süreçlerine başladıklarını açıklayan Özdemir Gümüşay, önümüzdeki iki yıl içinde birçok ülkede yetkilerini tamamlamayı planladıklarını belirtti.
CEP TELEFONLARINA UYDUDAN SERVİS İÇİN MİLLİ ÇÖZÜM VURGUSU
Özel sektör uydu hizmetlerinin uygulama alanlarına değinen Özdemir Gümüşay, enerji sektöründe elektrik, su ve doğal gaz sayaçlarının uzaktan endeks okumalarını gerçekleştirdiklerini ve kamunun güvenlik ihtiyaçlarına yönelik saha uygulamalarına başladıklarını aktardı.
Özellikle karasal iletişimin mümkün olmadığı Antarktika gibi bölgelerde dahi hizmet verdiklerini örneklerle açıkladı.
Özdemir Gümüşay, telekom ve uzay sektörlerinin yakınlaşmasına dikkat çekerek, dünyada karasal ağların fizibil olmaması nedeniyle uydu teknolojilerine ilginin arttığını ve cep telefonlarına uydudan servis verme çalışmalarına Türkiye'den yerli ve milli çözümlerle dahil olduklarını vurguladı.
Bu stratejik konunun tek başına değil, uzay sektöründeki oyuncular, mobil operatörler ve kamu işbirliğiyle çözülmesinin ulusal bağımsızlık için doğru bir hamle olacağını sözlerine ekledi.
ÖZEL SEKTÖR, UZAY SEKTÖRÜNDE DİNAMİKLERİ DEĞİŞTİRDİ
Özdemir Gümüşay, dünya genelinde uzay sektöründeki paradigma değişimine işaret ederek, kamu tekelindeki yapının özel sektörün dahil olmasıyla daha dinamik bir hal aldığını belirtti.
ABD'deki SpaceX örneğini vererek, NASA'nın misyonlarını özel sektöre emanet etmesinin büyüme için önemli bir destek olduğunu ifade etti.
Türkiye'de de bu tür fırsatların bulunduğunu ve özel sektör oyuncularının ortaya çıkmasının memnuniyet verici olduğunu dile getirerek, bu sürecin daha cesur kamu hamleleriyle desteklenmesinin kritik önem taşıdığını vurguladı.
Özel sektör dinamiklerinin her şeyi daha hızlı ve iyi çözmeye müsait olduğunu belirterek, Türkiye yeni uydu hizmetleri konusunda daha hızlı ilerleme kaydedileceğinin sinyallerini verdi.
