Sivas'ın yüksek rakımlı yaylalarında iki yılda bir bereketlenen, toplanıp bekletilerek 'çürütülerek' tüketilen eşsiz meyve üvez, kış aylarının doğal şifa kaynağı olarak tezgahlara geri döndü. Nadirliği ve sağlık faydalarıyla dikkat çeken üvezin bu seneki rekoltesi, fiyatını da zirveye taşıdı.
SİVAS'IN YÜKSEK RAKIMLI BÖLGELERİNDE YETİŞİYOR
Sivas'ın zorlu coğrafyasında, yüksek rakımlı alanlarda doğal olarak yetişen üvez ağaçları, meyve vermek için iki yıl sabırla bekleniyor. Ağustos ve Eylül aylarında hasat edilen bu özel meyve, diğer meyvelerden farklı bir yöntemle sofralara ulaşıyor. Toplandıktan hemen sonra değil, tam olgunluğa eriştikten sonra özel bir süre bekletilerek adeta "çürümeye" bırakılıyor. İşte bu kendine has tüketim şekli, üvezi diğer meyvelerden ayıran en büyük özellik.
UZUN KIŞ GECELERİNİN ŞİFASI
Doğal yapısı ve zorlu yetişme koşulları nedeniyle oldukça kıymetli kabul edilen üvezin sağlık üzerindeki olumlu etkileri, geleneksel şifa arayışında olanların odağı haline gelmiş durumda. Kalp ve cilt rahatsızlıklarına iyi geldiği, sindirim sistemi fonksiyonlarını düzenlediği ve özellikle bağırsak sorunlarına karşı koruyucu kalkan oluşturduğu düşünülüyor. Sivaslı esnaf Ahmet Şarkışla, üvezi bir kış meyvesi olarak tanımlıyor ve şu faydaları vurguluyor: Soğuk algınlığı, yüksek tansiyon, bağışıklık sistemi güçlendirmesi ve böbrek rahatsızlıklarına karşı önemli destek sağlıyor.
ŞİFA ARAYANLAR YOĞUN İLGİ GÖSTERİYOR
Bir yıl aranın ardından yeniden olgunlaşan üvez meyvesi, bu sezon Sivas tezgâhlarında meraklılarıyla buluştu. Ancak bu yılki hasat miktarı, geçtiğimiz yıllara oranla çarpıcı bir düşüş gösterdi. Esnaf Ahmet Şarkışla, "2 yılda bir yetişiyor, bir sene bereketli olurken diğer sene rekolte düşer. Geçen sene 500 kilogram civarında hasat edilen bir bölgeden bu yıl sadece 50 kilogram toplandı," diyerek durumun ciddiyetini ortaya koydu.
Rekoltedeki bu büyük düşüş, fiyatlara da doğrudan yansıdı. Geçtiğimiz yıl 150 TL olan üvezin kilosu, bu sezon 300 liraya kadar çıktı. Yüksek fiyatına rağmen, başta Sivas ve Tokat olmak üzere çevre illerden dahi gelen şifa arayan vatandaşlar, bu nadir kış meyvesine yoğun ilgi gösteriyor. Ahmet Şarkışla, bilmeyenler için meyveyi ikram ederek tanıtım yaptıklarını ve ertesi gün gelip satın alanların sayısının oldukça fazla olduğunu belirtiyor.
ÜVEZ NASIL VE NE ZAMAN YENİR?
Üvezin tüketim şekli, en az yetişme süreci kadar ilginç. Esnafın tavsiyesi, alınan üvezin hemen tüketilmek yerine, karanlık ve serin bir odada bekletilmesidir. Tamamen simsiyah olup çürüme kıvamına geldiğinde yenilebilen üvez, bir seferde yüksek miktarda değil, bir ay boyunca azar azar tüketilmelidir. Ortalama 2 kilogramlık bir bağın, bir yetişkin tarafından bir ay süresince tüketilmesi tavsiye ediliyor.
