Tarım ve Orman Bakanlığı, kum zambaklarının tohumlarının toplanmasını, köklerinin koparılmasını ve soğanlarının ihracatını yasaklayan bir yönetmelik yayımladı. Bu yönetmelik kapsamında kum zambaklarına zarar verenlere ciddi para cezaları uygulanıyor.
KUM ZAMBAKLARINI KOPARANA 244 BİN LİRA CEZA!
Dünya Doğayı Koruma Birliği'nin özenle koruma altına aldığı kum zambakları (Pancratium maritimum), Tekkeköy ve Alaçam sahillerinde doğal olarak yetişiyor. Bu nadir bitkinin nesli tükenme tehlikesi altında olduğu göz önünde bulundurularak, kum zambaklarını koparanlara 244 bin 315 lira ceza uygulanıyor.
Ondokuz Mayıs Üniversitesi (OMÜ) Fen Fakültesi Biyoloji Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Hasan Korkmaz, kum zambaklarının Türkiye dışında Akdeniz havzasındaki ülkelerin kıyı kumullarında da bulunduğunu açıkladı.
YAŞAM ALANLARINI KAYBEDİYORLAR
Kum zambaklarının Latince adının 'zorlu şartlara dayanabilen' anlamına geldiğini vurgulayan Korkmaz, şunları söyledi: "Gerçekten de kumul habitatlar besin ve su durumu, yüksek sıcaklık ve güneşlenme nedeniyle oldukça zorlu şartlara sahip. Kum zambakları, zorlu şartlara sahip habitatların doğal ekosisteminde dayanıklılık göstererek yayılabiliyor. Kum zambağının dayanıklılık gösteremeyeceği bir durum var, o da insanın tahrip edici etkisi. İnsan faktörünün tahrip edici etkisi ortaya çıktıktan sonra kum zambakları, bu adaptasyon yeteneklerine rağmen habitatlarından yok olmakta. Özellikle kıyı kumul habitatlarında son dönemlerde görülen yaygın plaj turizmi, kontrolsüz yapılaşma ve sahilden kum alma, ekosistemin ve habitatın ortadan kaldırılması, kum zambaklarının da ortadan kalkmasına neden olmaktadır."
AĞUSTOS VE EYLÜL AYINDA ÇİÇEK AÇIYOR
Korkmaz, para cezasının ötesinde, kum zambaklarının korunması için özel koruma alanlarının oluşturulmasının da büyük önem taşıdığını vurguladı. OMÜ'de kum zambakları üzerine doktora çalışması yapan Mehtap Boyraz, Orta Karadeniz'de kum zambaklarının ağustos ve eylül aylarında çiçek açtığını, ardından ekimde tohumlara dönüştüğünü ve rüzgarla taşındığını açıkladı.
Boyraz, tohumların büyük, siyah ve hafif olduğunu belirterek, "Tohumlar çok iri olmalarına rağmen oldukça hafif. Çünkü bunların etrafında süngerimsi bir dış kabuk var. Süngerimsi yapıdaki dış kabuk, tohumun hem hafif olmasına hem de rüzgar etkisiyle kumul habitatta çok rahatlıkla dağılmasına yardımcı oluyor. Kum zambağı tohumları süngerimsi yapıları sayesinde denizel akıntılarla suya batmadan farklı lokasyonlara da taşınabilmektedir" dedi.
Kum zambaklarının tohumlarının sonbahar yağmurlarıyla çimlendiğini ve bu sayede gelecek yıl kum altında soğanlarını oluşturarak büyümeye devam ettiğini ekledi.
