Gergedanlar, devasa cüsseleri ve tarih öncesi görünümleriyle doğanın en görkemli canlılarından biri olarak karşımıza çıkmaktadır. Ne yazık ki, gergedanlar asıl zenginlikleri olan boynuzları yüzünden, uluslararası suç örgütlerinin hedefi haline geliyorlar. Bu ölümcül tehdide karşı geliştirilen en radikal çözümlerden biri, gergedanların boynuzlarını kontrollü bir şekilde kesmek oluyor.
BOYNUZ KESİMİ NASIL YAPILIYOR?
Boynuz kesme işlemi, oldukça hassas ve uzmanlık gerektiren bir operasyondur. Genellikle helikopterden atılan bir iğneyle anestezi altına alınan gergedanın gözleri ve kulakları, rahatsız olmaması için kapatılıyor. Ardından, boynuzun dip kısmından dikkatlice işaretleme yapılıyor ve özel bir testere ile kesim işlemi gerçekleştiriliyor. Boynuzun %90'ından fazlası çıkarılırken, yeniden büyümesini sağlayan kök hücre tabakasına zarar verilmiyor. Kesilen bölge, çatlamayı önlemek için özel bir katranla kaplanıyor.
GERGEDANLARIN YAŞAM SÜRESİNİ UZATIYOR MU?
Namibya'dan Zimbabve'ye, Güney Afrika'dan Botsvana'ya kadar birçok bölgede yapılan çalışmalar, boynuz kesme işleminin kaçak avcılığı önemli ölçüde azalttığını gösteriyor. Bazı rezervlerde kaçak avlanma vakalarında %78'e varan düşüşler kaydedilirken, boynuzu kesilen gergedanların hayatta kalma oranının daha yüksek olduğu gözlemleniyor. Bu işlem, kaçak avcıların gergedanı hedef almasının önüne geçerek hayvanlar için hayati bir "nefes alanı" sağlıyor.
24 AYDA BİR TEKRARLANIYOR
Ancak bu yöntem, her zaman kesin çözüm olmayabiliyor. Bazı durumlarda, kaçak avcılar intikam için ya da kalan küçük boynuz parçası için hayvanı öldürmeye devam edebiliyor. Dahası, her anestezi uygulaması hayvan için bir risk taşıyor ve boynuzların 18-24 ayda bir yeniden kesilmesi gerektiği için bu risk tekrarlanıyor. Bu operasyonlar aynı zamanda hayvan başına yaklaşık 1.000 dolara mal olan oldukça maliyetli işlemler.
Kesilen boynuzlar ise ayrı bir tartışma konusu olmaktadır. Kimi zaman imha edilen bu boynuzlar, bazen de güvenli depolarda saklanıyor. Ancak bu stoklar, güvenlik riskleri taşıyor ve hırsızlık vakaları yaşanabiliyor.
