Kalabalık ortamlarda bir süre sonra geri çekilme isteği duymak çoğu zaman yanlış yorumlanıyor. Oysa psikolojiye göre bu durum, sosyal ilişkilerden kaçınmak değil; beynin uyaranları işleme biçimi ve duygusal enerjinin yönetimiyle ilgili.
SOSYAL ORTAMLARDA NEDEN ÇABUK YORULUYORUZ?
Psikolojik çalışmalara göre herkes sosyal uyaranlara aynı yoğunlukta tepki vermiyor. Gürültü, kalabalık ve sürekli iletişim hâli bazı kişilerde kısa sürede zihinsel yorgunluğa yol açabiliyor. İçedönüklük üzerine araştırmalarıyla bilinen psikolog Susan Cain, bu durumu sinir sisteminin daha hassas çalışmasıyla ilişkilendiriyor. Cain’e göre bazı bireyler sosyal etkileşimden keyif alsa bile, uyaranları daha derin işledikleri için daha hızlı tükeniyor.
YÜKSEK DUYARLILIK VE ZİHİNSEL DOYGUNLUK
drbetton.com'da yer alan habere göre, psikolog Elaine Aron’un tanımladığı “yüksek duyarlılığa sahip kişiler”, çevresel uyaranları daha ayrıntılı algılıyor. Aron’a göre bu özellik, kalabalık ve etkileşim yoğun ortamlarda daha hızlı bir zihinsel doygunluğa neden olabiliyor. Bu durum çoğu zaman sessizlik ihtiyacı, yorgunluk ya da ortamdan uzaklaşma isteği şeklinde ortaya çıkıyor ve sosyal beceri eksikliğiyle ilgisi bulunmuyor.
İÇE DÖNÜKLÜK VE ENERJİ MESELESİ
İçedönük bireyler için sosyalleşme enerji harcatan bir süreçken, yalnız kalmak bu enerjiyi yeniden toplamanın yolu olabiliyor. Uzmanlara göre bu kişiler insanlardan kaçınmaz; ancak uzun etkileşimlerin ardından kendi alanlarına dönme ihtiyacı hisseder. Bu, bir tercih değil, psikolojik ve biyolojik bir dengeyle açıklanıyor.
SOSYAL ORTAMLARIN GÖRÜNMEYEN YÜKÜ
Sosyalleşme yalnızca konuşmaktan ibaret değil. Karşı tarafın duygularını okumak, uygun tepkiler vermek ve ortama uyum sağlamak ciddi bir zihinsel çaba gerektiriyor. Bu nedenle bazı kişiler, duygusal sağlıklarını korumak için bilinçli ya da farkında olmadan geri çekilmeyi seçiyor. Psikolojiye göre bu durum, reddetmeden çok öz bakım davranışı olarak değerlendiriliyor.
DENGELİ SOSYALLEŞME İHTİYACI
Örgüt psikoloğu Adam Grant, bazı insanlar için sosyalleşmenin keyifli ama sınırlı tutulması gereken bir deneyim olduğunu vurguluyor. Bu kişiler bağ kurmaktan hoşlansa da, bu bağı sürdürebilmek için molalara ve sessiz zamanlara ihtiyaç duyuyor. Grant’e göre etkileşim ve geri çekilme arasındaki denge, duygusal iyilik hâli açısından büyük önem taşıyor.
YANLIŞ ETİKETLEMEMEK GEREKİYOR
Uzmanlara göre insanlarla bir arada olmaktan çabuk sıkılmak, antisosyal bir tutumun göstergesi değil. Bu durum; kişilik yapısının, uyaranlara verilen doğal tepkilerin ve sağlıklı sınırlar koyma ihtiyacının bir yansıması olarak görülüyor. Önemli olan, kişinin kendi ihtiyaçlarını fark etmesi ve kendini sürekli zorlamaması.
