Türkiye’nin Rusya’dan aldığı S-400’ler nedeniyle CAATSA yaptırımlarında ismi geçen Savunma Sanayi Başkanı İsmail Demir, yaptığı açıklamayla Türkiye’nin savunma sanayii hedeflerinin engellenemeyeceğini duyurdu.
Aslen Elâzığlı olan İsmail Demir, Ankara ve Eskişehir’de lise eğitimini tamamlamasının ardından İTÜ’den mezun oldu. ABD ve Kanada gibi ülkelerde eğitimlerini sürdüren İsmail Demir, bu ülkelerde birçok önemli çalışmalar da yürüttü.
İSMAİL DEMİR KİMDİR?
1960’ta Elazığ'da doğan İsmail Demir, ilköğrenimini Eskişehir ve Ankara’da; orta ve lise eğitimini ise Eskişehir'de bitirdi. 1982’de İstanbul Teknik Üniversitesi (İTÜ) Uçak Mühendisliği Bölümünden mezun olan İsmail Demir, Uludağ Üniversitesi ve İstanbul Teknik Üniversitesi’nde birer sene araştırma görevlisi olarak çalışmasının ardından 1985’te Millî Eğitim Bakanlığı bursuyla yüksek lisans ve doktora öğrenimi için Amerika Birleşik Devletleri’ne gitti.
Purdue Üniversitesinde uzay ve havacılık, Michigan Üniversitesinde uygulamalı mekanik alanında yüksek lisans derecesini alan İsmail Demir, 1989’da doktora eğitimi dâhilinde katı çatlak mekaniği, cisim mekaniği ve malzeme konularında çalışmaya başladı. En iyi lisans üstü araştırmacı ödülüne layık görüldüğü bu bölümde birçok konuda araştırma görevlisi olarak da çalışan İsmail Demir, bunların dışında doktora esnasında Livermore ve Pasifik Kuzeybatı Laboratuvarları gibi araştırma kurumların bünyesinde sürdürülen araştırmalarda çalıştı.
DOKTORASINI KANADA’DA TAMAMLADI
1992’de Washington State Üniversitesi Makina Mühendisliği Bölümünden doktora derecesi ile mezun olan İsmail Demir, 1992 yılında; Kanada'da yer alan British Columbia ve Victoria üniversitelerinde doktorasının ardından araştırmacı olarak yarı iletken tekil kristal büyütme (single crystal growth) ile ilgili çalışmalarını sürdürdü. 1993’te Suudi Arabistan Kral Suud Üniversitesi Makina Mühendisliği Bölümünde yardımcı doçent olarak göreve başlayan İsmail Demir, 1997’de İTÜ Uçak ve Uzay Bilimleri Fakültesinden uçak elemanları ve malzemesi alanında doçentlik unvanı elde etti.
ABD’DE ARAŞTIRMALARDA BULUNDU
Bu süre içerisinde kısa zamanlarla çeşitli araştırma projelerine dâhil olmak üzere ABD'ye giderek Kuzeybatı Pasifik Milli Laboratuvarları, Livermore, Washington State Üniversitesi makina mühendisliği ve Malzeme Araştırma Merkezi bölümlerinde kısmi zamanlı araştırmacı olarak nümerik modelleme, malzeme, nanoteknoloji ve mikro ve mezomekanik konularında araştırmalar yürüten İsmail Demir, 2002’de araştırmacı olarak Washington State Üniversitesi Malzeme Araştırmaları Merkezinde çalışmaya başladı. DARPA projelerinde görev alan İsmail Demir, mikro elektromekanik sistemler üzerine araştırmalarda bulundu.
TÜRKİYE’YE GERİ DÖNÜŞÜ
2003’te gelen davetin ardından Türkiye’ye geri dönüş yapan İsmail Demir, Türk Havayolları Anonim Ortaklığı bünyesinde eğitim başkanı olarak çalışmaya başladı. 2005 yılında THY'de teknikten sorumlu genel müdür yardımcılığı görevine getirilen İsmail Demir, görevi boyunca THY'nin uzmanlık alanlarına göre alt şirketler oluşturulması ve hisselerinin çoğunluğunun halka arz edilerek özelleştirilmesi süreçlerinde etkin rol oynadı.
ABD’NİN YAPTIRIM KARARI SONRASI İLK TEPKİSİ
Rusya’dan alınan S-400’lerden dolayı olayı ABD’nin Türkiye’ye CAATSA yaptırımları uyguladığını açıklamıştı. Yaptırımların içerisinde yer alan Savunma Sanayii Başkanı İsmail Demir, Twitter’dan yaptığı açıklamasında Türkiye Cumhurbaşkanı ve AK Parti Genel Başkanı Recep Tayyip Erdoğan liderliğinde Tam Bağımsız Savunma Sanayii hedefinde kararlı olduklarına işaret ederek, şahsına ve kuruma yönelik ABD’de ya da yurt dışında alınan herhangi bir kararın, kendisinin ve ekibinin duruşunu değiştirmeyeceğini; Türk savunma sanayiini hiç bir şekilde engellemeyeceğini belirtti.
ABD Hazine Bakanlığı, Türkiye’ye Rusya'dan aldığı S-400 hava savunma sistemlerinden dolayı bazı yaptırımlar uygulama kararı aldığını duyurmuştu. CAATSA yaptırımları arasında da Savunma Sanayii Başkanlığı (SSB), Savunma Sanayii Başkanı İsmail Demir ve Başkanlık yetkililerinden Serhat Gençoğlu, Mustafa Alper Deniz ve Faruk Yiğit yer almıştı.
CAATSA YAPTIRIMLARI NEDİR?
ABD Başkanı Donald Trump'ın, Kongre'nin baskısıyla 2017 yılında imzaladığı yasa, esas olarak Rusya'nın Kırım'ı ilhak etmesi, ABD seçimlerine müdahale girişimi ve Ukrayna'nın doğusunda yer alan ayrılıkçıları desteklemesine karşı bir önceki başkan Barack Obama zamanında getirilen yaptırımların güvence altına alınması anlamına geliyor.
2 Ağustos 2017 tarihi itibarıyla resmî olarak yürürlüğe giren CAATSA yasası, ABD'nin ulusal güvenliğine ‘tehdit’ olarak değerlendirdiği Rusya, İran ve Kuzey Kore'ye karşı yaptırımların alınmasını öngörüyor.
Yasanın 231. maddesine göre, Rusya’yla istihbarat ve savunma alanlarında ortaklık yapan ya da çalışanlara karşı da yaptırım getiriliyor.
Bu CAATSA yaptırımları, Rusya için veya ya da o ülke için çalışan kişilerle bilerek ‘önemli işlem’ gerçekleştiren tüzel ve gerçek kişiler için de geçerli oluyor.
Bu doğrultuda Rusya'dan Türkiye'nin S-400 sistemlerini alması, ‘önemli işlem’ kategorisinde yer alıyor ve yaptırım uygulanıyor.
ABD YAPTIRIMLARININ MADDELERİ NELER?
CAATSA'nın 235. maddesi, ABD Başkanı'nın ‘ilgili kişi ve kuruluşlara getireceği’ yaptırımları 12 maddede düzenliyor:
1-) Mal ve teknoloji ihracatı ruhsatı verilmemesi
2-) Yaptırım kapsamına alınan kişi ve kurumlara ihracat ithalat bankası desteğinin kesilmesi
3-) Uluslararası mali kuruluşlardan kredi verilmemesi
4-) ABD mali kuruluşlarından kredi tedarik edilmemesi
5-) Yaptırım kapsamına alınan kişi ya da kurumlarla ihale ya da sözleşme yapılmaması
6-) Mali kurumlara ABD Merkez Bankası ile doğrudan alışveriş yapma izni verilmemesi
7-) Mali kurumlar ve bankalar arasında ödeme ya da kredi transferlerinin yasaklanması
8-) Döviz üzerinden işlem yapılmasının yasaklanması
9-) ABD kişi ve kurumlarının yaptırım kapsamına alınan kişi ya da kurumlardan sermaye ya da borç alışverişinin yasaklanması
10-) Yaptırım kapsamına alınan kişi ya da kurumların ABD topraklarında gayrimenkul sahibi olmasının yasaklanması
11-) Yaptırım kapsamına alınan kişi ve kurumlara benzer işlevi olan üst düzey görevlilere de yaptırım uygulanması."
12-) Yaptırım kapsamına alınan kişilere ABD'ye giriş yasağı
Yasanın ilgili maddesine göre, Başkan, bu 12 maddeden en az 5'ini seçip uygulamakla yükümlü.
Savunma Sanayii Başkanı Demir'den CAATSA yaptırımları açıklaması
CHP'den ABD'nin yaptırım kararına tepki: Kabul etmiyoruz
Akşener'den yaptırım tepkisi: Müttefikliğe de dostluğa da katkısı yok
Yaptırım listesindeki İsmail Demir'den karara tepki: Türk savunma sanayiini engelleyemez
