Denizci Oruç Reis, Yavuz Sultan Selim döneminde yaşayan, Barbaros kardeşlerin ağabeyidir. Oruç Reis nasıl öldü, ne zaman vefat etti, ölüm nedeni neydi? İşte, kahraman denizci Oruç Reis hakkında bilgiler...
Oruç Reis'e İtalyanlar, kızıl sakalından ötürü, 'kızıl sakal' anlamına gelen 'Barbarossa' (Barbaros) lakabını verdi. Oruç Reis'in ardından kardeşi Hızır Reis (Barbaros Hayreddin Paşa) de ağabeyi ile aynı lakapla anıldı. Oruç Reis'in seferlerle geçen mücadele dolu yaşamı hakkında detaylar haberimizde.
ORUÇ REİS'İN HAYATI
Türk denizci Oruç Reis, 1470 veya 1474 yılında Midilli'nin Bonova köyünde dünyaya geldi.
Aslen Vardar Yenicesi Eceovalı, Midilli'de yaşayan bir sipahi olan Yakup Ağa'nın dört oğlundan ikincisi olup, Baba Oruç, Oruç Gazi ve kırmızı sakallı olduğu için Barbaros olarak da tanınır.
Türk denizcilerinin en büyüklerinden biri olan Barbaros Hayreddin Paşa'nın, yani Hızır Reis'in ağabeyidir. Hayatı hakkındaki bilgiler Barbaros Hayreddin'in kendisi için Murâdî'ye yazdırdığı Gazavât-ı Hayreddin Paşa adlı esere dayanır.
Oruç Reis'in babası, Vardarî Yakup Ağa, 1462 yılında, Midilli'nin fethine katılmış ve Bonova köyü kendisine tımar olarak verilmişti. Burada yerleşip evlenen Yakup Ağa'nın İshak, Oruç, Hızır ve İlyas adlarını verdiği dört oğlu dünyaya geldi.
Ailece gemicilik ve deniz ticaretiyle uğraşmışlardı. İyi bir öğrenim gören kardeşler, devrin denizci uluslarının dilleri olan İtalyanca, İspanyolca, Fransızca ve Rumcayı öğrenerek yetiştiler. Gençliğinde gemiciliği ve deniz ticaretini çok iyi öğrenen Oruç Reis, cesareti, zekası ve girişimciliği ile kısa zamanda gemi sahibi oldu. Suriye, Mısır, İskenderiye ve Trablusşam'a mal taşıyarak, oradan aldıklarını Anadolu'ya getiriyordu. Osmanlı'ya katılmadan önce de Cezayir'i ele geçirerek oraya egemen olmuştu.
Türk denizcilik tarihinde önemli bir yeri olan Cerbe Adası, Oruç Reis tarafından 1513 yazında fethedildi. Burayı kendisine üs edinip, Doğu ve Batı Akdeniz'de pek çok gemi zapt etti. Papa'ya ait, o zamanın dev savaş gemilerini, ince tekneleriyle ele geçirmesi, şöhretini Avrupa ve dünyaya ulaştırdı.
ORUÇ REİS'E BARBAROS DENİLMESİNİN NEDENİ
Gemi elde edilince, kendisi dahil bütün leventlerine İtalyan elbiselerini giydirdi. Oruç Reisi'n, arkadan gelen ikinci savaş gemisini ele geçirmesi, pek kolay oldu. Zira ateş başlayıncaya kadar İtalyanlar, bu gemiyi kendi gemileri zannetmişlerdi.
İtalyanlar, bu başarıları ve tanınmasının ardından kızıl sakalından ötürü kendisine Barbarossa lakabını verdi. Oruç Reis'in ardından kardeşi Hızır da ağabeyine hürmeten aynı lakapla anıldı.
"YAŞAMA HAKKIN MÜCADELE GÜCÜN KADARDIR"
Oruç ve İlyas Reis kardeşler, bir seferinde Midilli Adası'ndan Trablusşam'a giderken, Rodos şövalyelerinin büyük savaş gemileriyle karşılaştılar. Çarpışmada, İlyas Reis şehit düştü, Oruç Reis ise tutsak edildi. Uzun uğraşılardan sonra, Oruç Reis buradan kurtuldu. Muhtemelen üç yıl tutsak kalan Oruç Reis, esaretten kurtulduktan sonra, bir süre Memlük Devleti'nin hizmetinde amirallik yaptı. "Yaşama hakkın mücadele gücün kadardır" anlayışı doğrultusunda, kötü fırtınada ya da hapiste dahi mücadele edip umudunu hiçbir zaman yitirmedi.
ORUÇ REİS'İN ÖLÜMÜ
Cezayir'in doğusunda, İspanya'nın hakimiyeti altında bulunan Tlemsan'ı elde eden Oruç Reis, İspanyollardan yardım alan Tlemsan emirine karşı, elde ettiği yerleri savundu. Topraklarını yedi ay boyunca müdafaa etti. Yerli halkın ihanet etmesi üzerine, Cezayir'e dönmek için düşman kuşatmasını aşıp dışarı çıkmaya çalıştı.
Düşmanı aşarak bir kısım leventleriyle birlikte ırmağı geçti; ancak yirmi kadar levendi, düşman tarafında kalmıştı. Oruç Reis, kurtulma ümidi olmadığını bile bile, leventlerini yalnız bırakmamak için tekrar düşmanları arasına daldı. Nehri geçmeye çalışırken leventlerinin çoğu öldü. Tek kollu Oruç Reis, yanındaki son levendin de öldüğünü gördükten sonra, aldığı mızrak yarası sonucu yaşamını yitirdi.
ORUÇ REİS'İ KİM ÖLDÜRDÜ?
Oruç Reis'in ölümünü İspanya Kralı'na ispatlamak isteyen İspanyollar, cesedin başını kesip, bal dolu bir torba içerisine koyarak İspanya'ya götürdüler. Bunu yapmalarının nedeni, Oruç Reis'le çatışmaya giren İspanyolların, onu öldürdüklerini birçok defa İspanyol Kralı'na bildirmelerine rağmen bunların hiçbirinin doğru çıkmamasıdır.
Oruç Reis'in başı kesik bedenini alan leventler onu Cezayir'e getirdiler ve Cezayir'in ulusal evliyalarından olan Sidi Abdurrahman'ın Kasbah'da bulunan Sidi Abdurrahman Camii yanındaki türbesine gömdüler. Bugün Oruç Reis ve Sidi Abdurrahman'ın birlikte yattıkları Cezayir Kasbah'daki bu türbe, Arapça öğrenen çocuklar için mahalle okulu olarak kullanılmakta.
Oruç Reis'in 1518 senesinde hayatını kaybettiğinde, kırk sekiz yaşında olduğu tahmin edilmekte.
