Panorama TR’nin Kasım 2025 araştırması, çözüm sürecine yönelik toplumsal eğilimi çarpıcı bir şekilde ortaya koydu. Araştırmaya göre toplumun yaklaşık yüzde 60’ı çözüm ve barış girişimlerini desteklediğini ifade ederken, aynı oran sürece güven duymadığını da belirtti. Destek–güven makasının özellikle muhafazakâr ve milliyetçi tabanda da benzer oranlarda seyrettiği tespit edildi.
Panorama TR Direktörü Hatem Ete, verileri katıldığı Medyascope yayını sırasında yorumladı. Ete, çözüm sürecine yönelik olumlu bakış ile ihtiyatlı yaklaşım arasındaki farkın, seçmen davranışında henüz belirgin bir kırılmaya neden olmadığını söyledi. Ancak tahliyeler veya yasal düzenlemeler gündeme gelirse bu tablonun hızla değişebileceğini vurguladı.
Ete, CHP’nin temkinli söylemini şöyle değerlendirdi:
“CHP’nin temkinli yaklaşması ve ‘şehit ailelerinin rızası’ gibi vurgular yapması, partinin tabanını konsolide ediyor. Önümüzdeki dönemde çıkacak yasal düzenlemelere de muhtemelen CHP’nin tabanı büyük oranda ‘hayır’ diyecektir.”
BAHÇELİ’NİN ÖCALAN ÇIKIŞI MHP’Yİ ZAYIFLATTI
Araştırmanın önemli bulgularından biri de MHP’deki oy kaybı oldu. Hatem Ete, MHP Genel Başkanı Devlet Bahçeli’nin Abdullah Öcalan’a yönelik açıklamalarının ardından partinin 0.5–1 puan arasında eridiğini, bazı seçmenlerin ise Zafer Partisi veya Anahtar Parti gibi yeni adreslere yöneldiğini söyledi.
Ete'ye göre siyaset sahnesinde merkez dışında kalan küçük partiler sıkışmış durumda:
“İyi Parti, Yeniden Refah ve Anahtar Parti gibi aktörler yüzde 2–3 bandında sıkışmış durumda. Hiçbiri yüzde 5–6 bandına ulaşarak güçlü bir ‘üçüncü yol’ alternatifi üretemiyor.”
DEM Parti’nin oylarında ise kayda değer bir hareketlilik görülmedi.
ADALET ALGISI SİYASETİ BELİRLİYOR: BELEDİYE OPERASYONLARI ‘SİYASİ’ GÖRÜLÜYOR
Ete, seçmen davranışlarında son iki yılda dikkat çekici bir değişim yaşandığını vurguladı. Buna göre Türkiye’de ekonomiden sonra en acil çözüm bekleyen alan artık “adalet”.
Ete, seçmenin önceliklerinde yaşanan dönüşümü şöyle anlattı:
“Eskiden listede ekonomi ve terör öne çıkarken artık ‘adalet’ kavramı katılımcıların en acil çözüm beklediği alanlardan biri haline gelmiş durumda. Yargıya güvensizlik ve siyasi davalara ilişkin algı, seçmenin genel rahatsızlık düzeyini artırdı.”
Ayrıca araştırmaya göre katılımcıların yaklaşık yüzde 60’ı belediyelere yönelik operasyonları adli değil siyasi bir süreç olarak görüyor.
Bu rahatsızlığa rağmen seçmen tercihinde ani kırılmalar yerine parti aidiyetlerinin belirleyici olmaya devam ettiğini söyleyen Ete, bu durumu şöyle yorumladı:
“İktidar ülkeyi doğru yönetmiyor algısının hakim olmasına karşın seçmenin oy verme davranışında parti aidiyetleri belirleyici olmaya devam ediyor. Bu, özellikle siyasetçilerin ve siyasetle ilgilenen aktörlerin analiz etmesi gereken bir anomali.”
ÇÖZÜM SÜRECİ GÜNDEMİNDE CHP VE AK PARTİ’NİN STRATEJİSİ
Panorama verilerine göre çözüm sürecine ilişkin güven eksikliği tüm partilerde yaygın. Ancak bu tablo partilerin stratejilerine de yön veriyor.
Ete’ye göre hükümet, milliyetçi reaksiyonların büyümesini engellemek için süreci kontrollü bir şekilde yürütmeyi tercih ediyor:
“AK Parti, netameli aşamalar geçene kadar süreci toplumsallaştırmama yönünde bir karar almış gibi. Bu, muhtemel milliyetçi reaksiyonun dozunu düşürebilir.”
Buna karşın CHP’nin tedrici ve temkinli yaklaşımı, partinin kendi tabanını koruduğu gibi hükümetin “CHP’yi sıkıştırma stratejisinin” de şimdilik sonuç vermediğini gösteriyor.
