Konya Büyükşehir Belediyesi tarafından düzenlenen ‘Sufi Sinema Festivali’ dünyanın dört bir yanındaki maneviyat arayışını beyaz perdeye yansıtan onlarca sinemacıyı Konya’da buluşturdu. Festivalin Genel Sanat Yönetmeni İhsan Kabil: “Gündelik hayatta maddi olanın yanında metafizik olana da ışık tutan, halka saygı duyan yapımları gösteriyoruz. Bunlar tabii az sayıda. Ancak sevindirici olan şu ki, gençler de son dönemde oldukça film ortaya koyuyor.”
SALİHA SULTAN
Sanat, her zaman dini bir işleve sahip olmuştur. Maneviyatın peşinden giden birçok sanatçı, aşkın olanla karşılaştığında onu eseriyle kutlar ve insanlıkla paylaşır. Bu olağanüstü sanatsal deneyim insanlığın kolektif hafızasına kazınır. Rilke, “büyük bir sanat eseriyle karşılaştığında hayatını değiştirmelisin” der.
Okuduğumuzda ‘yeniden doğduğumuz’ metinler, izlediğimizde dünyaya bambaşka baktığımız filmler yok mu? Günümüz çağdaş sanat dünyası ‘maneviyat’ kavramından titizlikle kaçınsa da, sanatçıların hakikat deneyimleri yine de dini bir bilinç, yenilenme ve dönüşüm fırsatı sunmaya devam ediyor.
Öte yandan, sinema dünyasında bu maneviyat arayışlarının peşinden giden filmler yapmak hiç de kolay bir iş değil. İşin doğasına aykırı bir yanı olduğu muhakkak. Üstelik, sinema dünyasının elinde Tarkovski gibi bu konuda usta pek az yönetmen var. Özünde, aşkın olanın peşinden giden yapımlar günümüz sinemasında ihmal edilmiş olsa da ülkemizde bu yapımlara dair son yıllarda değerli bir arşiv oluşturan önemli bir etkinlik var. Konya’da gerçekleşen, genel sanat yönetmenliğini İhsan Kabil’in yürüttüğü Sufi Sinema Festivali…
Birçok film festivalini yerinde takip eden bir gazeteci olarak, dört gün boyunca Depo No.4 ve Mevlana Kültür ve Sanat Merkezi’nde takip ettiğim Sufi Sinema Festivali, diğer çalışmalarda pek rastlayamayacağımız bir ruh ikliminde gerçekleşiyor. Konya’dan bütün dünyaya ışığını yansıtan Mevlana’nın gölgesinde düzenlenen festivalin film gösterimleri, söyleşi, panel gibi etkinliklerine katılan bütün konuklarda hiçbir festivalde göremeyeceğimiz bir hal var. Onlar, maneviyatın izini beyazperdede arayanlar.
YERLİ YABANCI KONUKLAR HEP BİR ARADAYDI
Önceki yıllarda Konya İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü tarafından sinema günleri olarak düzenlenen etkinlik, altıncı yılında Konya Büyükşehir Belediyesi tarafından sahiplenilmiş, bu kez festival olarak yola çıkmış. Şimdilik sadece senaryo yarışmasına yer verilen etkinliğin festival olarak lanse edilmesinin ardından ise, gelecek yıllara daha güçlü adımlarla ilerleyeceğinin işareti var.
Maneviyata odaklanan yönetmenlerin 60’a yakın filminin izleyici ile buluştuğu festivale, yurt dışından Ovidio Abdullatif Salazar, Yasin Salazar, Michael Harun Sgucic, Nuri Frieddlander, Bensalem Bouabdallah, Nevres Ebu Salih, Malik Basso, Mehdi Haydari, Adil Azay gibi sinemacılar konuk oldu. Yazın ve sinema dünyamızdan Ömer Faruk Aksoy, Sadık Yalsızuçanlar, Nazif Tunç, Gökhan Özcan, Serdar Arslan, Kamil Engin, Enver Gülşen, Mutlu Kurnalı, Sevinç Yeşiltaş, Bekir Bülbül gibi birçok isim de düzenlenen söyleşi, panel etkinliklerinde bu isimlerle bir araya geldi.
Festivalin etkinliklerinde yapılan konuşmalarda öne çıkan soru ise, modern ideolojilerin vaatlerine rağmen, savaşların ve katliamların sürdüğü, dijitalleşmeyle birlikte toplumların derin bir maneviyat krizinin içinde olduğu bir çağda, beyazperdede insanın hakikatine ışık tutacak ve yaralanmış ruhlarına ilaç olabilecek yapımların nasıl artırılabileceğiydi.
BULANLAR ANCAK ARAYANLARDIR
Konya’da dünyanın birçok ülkesinden onlarca sinemacıyı bir araya getiren Sufi Film Festivali, büyük bir çıkmazda olan insanlığın manevi arayışlarına beyazperdeden yeni bir pencere açabilir mi, bu alanda kısır olan Türk sinemasının oradan oraya savrulan yönetmenlerine yeni bir yol gösterebilir mi, bu konuda bir şey söylemek için erken. Bunu elbette festivalin gelecek yıllarda kat edeceği mesafe gösterecek. Ancak bildiğimiz tek bir şey var, hiçbir şey aramakla bulunmaz, bulanlar ise ancak arayanlardır.
İHSAN KABİL: HALKA SAYGI DUYAN YAPIMLARI GÖSTERİYORUZ
Sufi Film Festivali’nde festivalin genel sanat yönetmeni İhsan Kabil ile sohbet etme fırsatı da buldum. Kabil, sinema perdesinde son derece sınırlı sayıda olan manevi yapımlara festivalde yer verdiklerini vurguluyor, dünya sinemasından temaya uygun seçme yapımları Enver Gülşen ve Sadık Yalsızuçanlar ile birlikte seçmeye çalıştıklarını aktarıyor. Seçilen filmlerin genel geçer sinema anlayışından farklı yapımlar olduğunun altını çizen Kabil, Doğu’dan Batı’ya bütün ülkelerden yapımların seçkide yer aldığını söylüyor. “İslam dünyasından duyarlıklı yapımları, Müslüman olmuş yabancı yönetmenlerin çektiği, insanı merkeze alan, fıtrata uygun bütün filmleri seçkiye katıyoruz” diyen Kabil, “Bizim sinemamızda dini temalı filmler az sayıda var, dini olanla manevi duyarlıklı olanı da tabii ayırmak lazım. Gündelik hayatta maddi olanın yanında metafizik olana da ışık tutan yapımları da alıyoruz. Bunlar tabii az sayıda yapımlar. Milli sinema örnekleri var, sonrasında yapılanlar var. Ancak sevindirici olan şu ki gençler de son dönemde oldukça film ortaya koyuyor” ifadeleriyle bu alandaki hareketlilikten duyduğu memnuniyeti dile getiriyor. Konuşmamızda, Türk sinemasında manevi arayışlara örnek olarak Semih Kaplanoğlu, Derviş Zaim, Nazif Tunç, Atalay Taşdiken, Bekir Bülbül, Murat Pay gibi yönetmenlerin filmlerini örnek veren Kabil, “Manevi bakışlar taşıyan filmler de bizim sinemamızda artık var diyebiliriz” diyor.
KAZAN, İTALYA, NİJERYA VE İRAN İLE İŞBİRLİĞİ YAPTIK
Kabil, dünya sinemasında bu oranın yüzde on beşlerde olduğu bilgisini aktararak, nadir de olsa birçok ülkede bu temada film festivalleri olduğunu belirtiyor. Kazan, İtalya, Nijerya ve İran gibi benzer duyarlılıklarla hareket eden festivallerle ‘Kardeş Fil Festivali’ olarak iş birlikleri yaptıkları bilgisini de aktaran Kabil, “Bu tarz festivaller birkaç ülkede birer tane dahi olsa bizim için büyük kazanım” diyor. Festivalin hedefledikleri yolda ilerleyip ilerlememesine dair görüşlerini sorduğum Kabil’in cevabı ise şöyle: “Festivalden mutmainim, tabii daha da gelişmeye muhtaç tabii ki. Senaryo yarışmamızın sonuçları haziranda açıklanacak. Gelecek yıldan itibaren kısa film yarışması eklemeyi düşünüyoruz.
Festivalin daha büyümesi, daha fazla gösterim merkezine kavuşması önemli. Bu sene Konya Büyükşehir Belediye Başkanı Uğur İbrahim Altay’ın festivali sahiplenmesi büyük bir destek, büyük bir güç. Halka açık, ücretsiz bir çalışma yapıyoruz. Kültür Park’ta da yine bir sinema çalışması yapıyoruz, halkı bu temadan haberdar ediyoruz.” Kabil, son olarak şunları söyledi: “Genç sinemacılar için de güzel bir etki, güzel bir hatırlatma, fıtrata uygun, şiddet gibi, görsellik gibi belli manipülasyonlara yer vermeyen, daha seyirciye saygı duyan yapımlar bunlar. Bu büyük bir imkan.”
İran sinemasının büyük organizasyonlarından Akvam Film Festivali’nin direktörü Dr. Mehdi Haydari de festivale katılan isimler arasındaydı. Konya’daki buluşmada birçok sinemacıyla tanışmaktan memnuniyet duyduğunu belirten Haydari, festivaller arası işbirliklerini geliştireceklerine söylüyor.
