Osmanlı'nın ölüm melekleri: Cellatlar

Osmanlı'nın ölüm melekleri: Cellatlar 1
1/46

Ölülerden ve ölümden bahsetmek her zaman korkutmuştur insanoğlunu... Düşünsenize ölümden bu kadar korkan insanların cellatlar için neler düşündüğünü?

Osmanlı'nın ölüm melekleri: Cellatlar 2
2/46

Cellatlar ayrı yerlere defnedilmiş
Her toplumda cellatlar korkulan hatta kimilerince lanetlenen kişiler olmuşlardır.

Osmanlı'nın ölüm melekleri: Cellatlar 3
3/46

Öyle ki Osmanlı döneminde cellatlar sadece yaşarken değil, öldükten sonra bile toplum tarafından dışlanmış ve mezarları bile ayrı tutulmuş.

Osmanlı'nın ölüm melekleri: Cellatlar 4
4/46

Eyüp Mezarlığı'ndaki, Pierre Loti kahvesinin çevresinde yer alan ve başlarında dikdörtgen taşlar bulunan bu mezarlık dünyada tek cellat mezarlığı olma özelliğini taşıyormuş. Taşıyormuş diyoruz çünkü mezar taşlarında yazı yok 

Osmanlı'nın ölüm melekleri: Cellatlar 5
5/46

Yüzlerce cellatın mezarının bulunduğu bu mezarlar zamanla yok olmuş. Günümüzde sadece sekiz dokuz tanesi kalmış durumda. Cellat mezarlarının yerinde şimdi apartmanlar ya da başka insanların mezarları yer alıyor.

Osmanlı'nın ölüm melekleri: Cellatlar 6
6/46

Eyüp Mezarlığı ile iç içe girmiş mahallelerde oturanlar için, ölülerle komşu olmak gayet normal ve alışılmış bir durum.

Osmanlı'nın ölüm melekleri: Cellatlar 7
7/46

Çocuklar bile korkmadan mezarların arasında oyunlar oynuyor. Bazı yollar ada ada yer alan mezarların adasından geçiyor.

Osmanlı'nın ölüm melekleri: Cellatlar 8
8/46
Mahalleli bu duruma alışmış olsa da, yaşadıkları yerde cellat mezarlarının olduğunu bilmiyorlar. Öğrendiklerinde biraz korkuyor, çokça da şaşırıyorlar.
Osmanlı'nın ölüm melekleri: Cellatlar 9
9/46
Peki Osmanlı'da cellatlar nasıl seçilirdi? Onlar neden böyle bir mesleği seçerlerdi? Tüm bu soruların cevabını Yaşar Karaduman'ın araştırmasında bulabilmek mümkün.
Osmanlı'nın ölüm melekleri: Cellatlar 10
10/46
Osmanlı'da adam asmak, boğmak ve kelle kesmek, bir ceza şekliydi ve bunun için de sarayda her zaman cellatlar bulundurulurdu.
Osmanlı'nın ölüm melekleri: Cellatlar 11
11/46
Sarayda verilen ölüm cezaları, Topkapı Sarayı bahçesinde bulunan bir çeşmenin önünde infaz edilirdi, cellatlar infazdan sonra kanlı baltalarını ve ellerini burada yıkarlardı.Çeşmenin sağında ve solunda ibret taşları vardır.
Osmanlı'nın ölüm melekleri: Cellatlar 12
12/46
Bu çeşmenin bir adı da cellat çeşmesi veya siyaset çeşmesi idi, cellatların kaldığı yer ise çeşmenin bulunduğu duvarın arakasındaydı. Bu çeşme halen Topkapı Sarayı'nın ön bahçesinde bulunmaktadır.
Osmanlı'nın ölüm melekleri: Cellatlar 13
13/46

İnfaz çeşmesi
Bu çeşmenin bir adı da cellat çeşmesi veya siyaset çeşmesi idi, cellatların kaldığı yer ise çeşmenin bulunduğu duvarın arakasındaydı. Bu çeşme halen Topkapı Sarayı'nın ön bahçesinde bulunmakta,

Osmanlı'nın ölüm melekleri: Cellatlar 14
14/46

İnfaz şekilleri, kişinin konumu, mevkii, rütbesine ve işlediği suça göre değişirdi. Osmanlı sultanları ve şehzadelerinin kanı dökülmez, yay kirişi, ip ve kementle boğularak öldürülürlerdi.

Osmanlı'nın ölüm melekleri: Cellatlar 15
15/46

Doğan Avcıoğlu, “Türklerin Tarihi” adlı eserinin ikinci cildinde:” Şamanist Türkler kan akıtarak öldürmekten çekinirler, Osmanlı padişah ve şehzadeleri boğularak öldürülürdü” der.

Osmanlı'nın ölüm melekleri: Cellatlar 16
16/46

Kelleler padişaha sunulurdu İnfaz edilecek halktan biri ise, kelle kesme şekli uygulanırdı. İstanbul dışında, imparatorluğun uzak vilayetlerinde idam edilen devlet adamlarının öldürüldüklerini ispat etmek için...

Osmanlı'nın ölüm melekleri: Cellatlar 17
17/46

kesilen başları meşin bir kırbaya (torba) konur, torba balla doldurulur, İstanbul’a getirilir, gümüş bir tepsinin içinde padişaha sunulur, beden ise öldürüldüğü yere gömülürdü.

Osmanlı'nın ölüm melekleri: Cellatlar 18
18/46

İki yerde mezarı olan devlet adamları
Bu nedenle, başı başka yerde, bedeni başka yerde gömülü iki mezarı olan devlet adamları, sadrazamlar çoktur.. Bunlardan en meşhuru meşhuru Merzifonlu Kara Mustafa Paşa idi.

Osmanlı'nın ölüm melekleri: Cellatlar 19
19/46

Bu kesilen başlar bazende Topkapı Sarayı’nın ilk giriş kapısına asılır halka gösterilirdi. Bu kapı sarayın en dıştaki ilk kapısıdır, kesik başların konulduğu oyuklar halen durmaktadır. Kafalar üç gün burada kalırdı.

Osmanlı'nın ölüm melekleri: Cellatlar 20
20/46

Cellatlar, Müslüman olan kişilerin infazdan sonra başlarını, cesedi sırt üstü yatırarak koltuğunun altına , Müslüman olmayanları ise yüzü koyun yatırarak, başlarını kıçlarının üzerine koyardı.

Osmanlı'nın ölüm melekleri: Cellatlar 21
21/46

Öldürülenin üzerinden ne çıkarsa celladın
Öldürülen kişinin cesedi ve üzerindeki kıymetli eşya, para ve giyecekleri cellatın malı sayılırdı. Cellat cesedi isterse atar, isterse ölünün sahiplerine mevki, rutbe ve konumuna göre parayla satardı.

Osmanlı'nın ölüm melekleri: Cellatlar 22
22/46

Osmanlıda cellatlar dilsiz ve sağır olurlardı, bu iş için seçilen kişilerin dilleri kesilirdi. Osmanlı tarihinde en hazin boğarak öldürme olayı 28 Ocak 1595 te cereyen etmiştir.

Osmanlı'nın ölüm melekleri: Cellatlar 23
23/46

Padişahlar kardeşlerini infaz ettirirdi
Fatih Sultan Mehmet’in imparatorluğun devamlılığını sağlamak amacıyla çıkardığı, “Nizamı Alem” fermanı gereğince, fermanın metni şöyledir:

Osmanlı'nın ölüm melekleri: Cellatlar 24
24/46

Üçüncü Mehmed, 19 çocuk ve yetişkin şehzade kardeşlerini bir gecede dilsiz cellatlara boğdurmuştu. Ertesi günü Divanı Hümayun avlusuna üzeri kıymetli örtüler, kıymetli taşlarla bezenmiş sorguçlar ve kavuklar bulunan 19 şehzade tabutu konmuştu.

Osmanlı'nın ölüm melekleri: Cellatlar 25
25/46

Üçüncü Mehmed 1595-1603 yılarında saltanat sürmüştür. Kanuninin torunu ve İkinci Selim’in oğludur, Kanije zaferi bu padişah zamanında kazanılmıştır. Mehmed bu zaferden sonra Ünye’de mezarı bulunan Tiryaki Hasan Paşa'ya Beylerbeyilik ünvanı vermiştir.

Osmanlı'nın ölüm melekleri: Cellatlar 26
26/46

Ondan sonra tahta geçen oğlu Birinci Ahmet, Fatih Sultan Mehmet’in koyduğu 150 senelik “Nizamı Alem” kanununu kaldırarak, kardeş öldürme geleneğine son vermiş ve kardeşini veliaht ilan etmiştir.

Osmanlı'nın ölüm melekleri: Cellatlar 27
27/46

Cellatlar konusunda son zamanda üç yeni kitap yayınlanmıştır: “Cellatları da Asarlar- Ergün Hiçyılmaz” “Ölümün soğuk eli, Cellat-Muhammet Pamuk” “Cellat ve Ötekiler-Cengiz Yıldırım

Osmanlı'nın ölüm melekleri: Cellatlar 28
28/46

Tarihçi Reşat Ekrem Koçu:
” Toplum, din ve ahlak anlayışımızın en güzel örneklerinden biri olarak, cana kıyan, kesen veya boğan celladın ölüsünü halkın, mezarlıklarına kabul etmemesi son derece takdire şayandır.” demiştir.

Osmanlı'nın ölüm melekleri: Cellatlar 29
29/46

Bu nedenle, Osmanlı cellatlar için İstanbul’un en ücra yerinde mezarlık yapmış ve cellatlar halktan ayrı olarak buraya gömülmüştür.

Osmanlı'nın ölüm melekleri: Cellatlar 30
30/46

Yeni mezarlarla cellat mezarları iç içe
Bugün yeni mezarların arasında kalmış bir cellat mezar taşı bu mezarlık Eyüp semtinin Piyer Loti tarafındadır.

Osmanlı'nın ölüm melekleri: Cellatlar 31
31/46

İstanbul’da iki yerde cellat mezarlığı olduğu bilinmektedir, Haldun Hürel.”İstanbul’u Geziyorum Gözlerim Açık” adlı eserinde bunlardan birinin,Edirnekapı’dan Ayvansaraya inen kara surlarının...

Osmanlı'nın ölüm melekleri: Cellatlar 32
32/46

Eğrikapı civarında olduğunu yazar. Diğer bir cellat mezarlığı da Eyüpte, mezarlıklar arasından dar bir yokuşla çıkılan, Fransız yazar Pierre Loti’nin bir müddet yaşadığı, şimdilerde müze-kafe olan evin önünden gidilerek çıkılan...

Osmanlı'nın ölüm melekleri: Cellatlar 33
33/46

Karyağdı bayırında, Karyağdıbaba tekkesinin biraz ilerisindedir.

Osmanlı'nın ölüm melekleri: Cellatlar 34
34/46

Mezar taşlarından anlaşılıyorlar
O zaman burası İstanbul’un en uç noktası kuş uçmaz, kervan geçmez kimsenin uğramadığı doğru dürüst yolu olmayan yabani ağaçlar içinde ürkütücü bir yerdi.

Osmanlı'nın ölüm melekleri: Cellatlar 35
35/46

Buraya Karyağdıbaba bayırı denmesinin nedeni biraz aşağısında bulunan bir bektaşi tekkesinden ileri gelir. Burası bugün normal mezarlık olmuştur, aralarda tek tük cellat mezarı kalmıştır.

Osmanlı'nın ölüm melekleri: Cellatlar 36
36/46

Bunların cellat mezarları oldukları ise mezar taşlarından anlaşılmaktadır. Osmanlı mezarlıkları, taş işçiliğinin en güzel örnekleri ile yapılmış mezar taşları ile doludur.

Osmanlı'nın ölüm melekleri: Cellatlar 37
37/46

Burada gömülü insanların dünyada iken ne iş yaptıklarını mezar taşlarına bakarak anlamak mümkündür, vezir mi, denizci mi, subay mı yeniçeri mi ,ulema mı, kadı mı? hepsi mezar taşlarından anlaşılır.

Osmanlı'nın ölüm melekleri: Cellatlar 38
38/46

Yan yana iki Cellat Mezarı Cellat mezar taşlarının üzerinde ise, isim, doğum tarihi, ölüm tarihi gibi hiçbir yazı ve işaret yoktur. Bu taşlar iki metre yüksekliğinde 40-50 cm. genişliğinde dikdörtgen şeklindedir.

Osmanlı'nın ölüm melekleri: Cellatlar 39
39/46

Birçok insan bu taşların bu mezarlıkta ne aradığını, niye dikildiklerini bilmez, ama normal mezar taşları ile yan yana öylece dururlar.

Osmanlı'nın ölüm melekleri: Cellatlar 40
40/46

Kuş uçmaz kervan geçmez bu mezarlığa, zamanında mahallelinin "lanetli mezarlık" dediği, gündüzleri dahi buradan geçmeye korktuğu biliniyor.

Osmanlı'nın ölüm melekleri: Cellatlar 41
41/46

Hatta bu mezar taşlarına lanetli olduklarına inandıkları için dokunamazlarmış bile. Çünkü buraya gömülenlerden birinin geride kalan aile fertleri birer hafta arayla bilinmeyen bir hastalıktan öldüler.

Osmanlı'nın ölüm melekleri: Cellatlar 42
42/46

Eyüp semtinin girişinde bulunan bu mezarlar günümüze ulaşanlardan en iyileridir. Cellat Mezarlarından diğer örnekler: Dünyada bir örneği daha bulunmayan bu mezarlık bir açık hava müzesi gibi korunması gerekirken kaybolup gitmiştir.

Osmanlı'nın ölüm melekleri: Cellatlar 43
43/46

Birkaç sene sonra tamamen yok olacaktır. Cellatların normal mezarlıkları alınmamasında ise, insana saygı, iyilerle kötüleri aynı kefeye koymama felsefesi yatar. Halk bu insanların cesetlerini aralarına almamakla bunu anlatmaya çalışmıştır.

Osmanlı'nın ölüm melekleri: Cellatlar 44
44/46

Yakınları bulamasın diye mezar taşlarında yazı yok
Mezar taşlarında hiçbir yazı ve işaret bulunmaması ise anlaşılır bir durumdur. Bu, öldürülen kişinin geride kalan yakınlarının, bunları mezar taşlarından bulup mezarlarını tahrip etme eş ve...

Osmanlı'nın ölüm melekleri: Cellatlar 45
45/46

çocuklarına kötülük veya başkaca bir hatalı tutum ve davranış içinde olmamaları için alınan bir koruma önlemi olsa gerektir.

Osmanlı'nın ölüm melekleri: Cellatlar 46
46/46

Böylece en azından, cellat baba seçmeme şansı olmayan günahsız çocukların kimler oldukları, varsa annesi, babası, akrabaları bilinmeyecek, cellat yakınları diye dışlanmayacaktır.

Bunlar da İlginizi Çekebilir
İstanbullular dikkat! Yarın bu ilçelerde elektrikler kesilecek
İstanbullular dikkat! Yarın bu ilçelerde elektrikler kesilecek
Karlar eriyince ortaya çıktı: Akdağ Dağı'nda deprem sonrası korkutan görüntüler
Karlar eriyince ortaya çıktı
Beethoven'ın ölüm nedeni ortaya çıktı! O hastalıktan öldüğü 200 yıl sonra anlaşıldı
Beethoven'ın ölüm nedeni 200 yıl sonra ortaya çıktı
Dilim karpuzun fiyatını duyanlar küçük dilini yuttu! Asgari ücretliye karpuz almak hayal oldu
Dilim karpuzun fiyatını duyanlar küçük dilini yuttu
Adriana Lima, TOGG tişörtü giydi, sosyal medya yıkıldı! Görenler şaştı kaldı
Adriana Lima, TOGG tişörtü giydi, sosyal medya yıkıldı
Kurtlar Vadisi'nin 'Doğu Bey'i Altan Akışık'ın son haline yorum yağdı! Vay be adam karizma dede olmuş...
Kurtlar Vadisi'nin 'Doğu Bey'inin son hali şaşırttı
Doğa canlanıyor... Amik Ovası baharla renklendi
Amik Ovası baharla renklendi