Peygamber efendimizin kurban ve kurban bayramı hakkında hadisleri!

12 Eylül Pazartesi günü iki büyük bayramımızdan biri başlıyor. Hepimiz bayram hazırlığımızı en güzel kıyafet ve kokularla yapıp bayram namazına koşaağız. Müslümanlar olarak kurban ibadetimizi gerçekleştirip kulluk bilinicimizi koruyacağız. Peygamber efendimizin kurban ve kurban bayramı ile ilgili hadislerinden faydalanarak ibadetlerimiz ve günümüzü şekillendirebiliriz.

KURBAN BAYRAMI İLE İLGİLİ HADİSLER VE AYETLER

“Haccı ve umreyi Allah için tam yapın. Eğer (bunlardan) alıkonursanız kolayınıza gelen kurbanı gönderin. Kurban, yerine varıncaya kadar başlarınızı tıraş etmeyin. Sizden her kim hasta olursa yahut başından bir rahatsızlığı varsa, oruç veya sadaka veya kurban olmak üzere fidye gerekir. (Hac yolculuğu için) emin olduğunuz vakit kim hac günlerine kadar umre ile faydalanmak isterse, kolayına gelen bir kurban kesmek gerekir. Kurban kesmeyen kimse hac günlerinde üç, memleketine döndüğü zaman yedi olmak üzere oruç tutar ki, hepsi tam on gündür. Bu söylenenler, ailesi Mescid-i Haram civarında oturmayanlar içindir. Allah’tan korkun. Biliniz ki Allah’ın vereceği ceza ağırdır.” (Bakara 2/196)

Âişe (r.a.)’dan rivayet edildiğine göre, Resulullah (s.a.v.) şöyle buyurmuştur: “Ademoğlu kurban kesme gününde Allah katında kan akıtmaktan daha sevimli bir amel işlememiştir. O kurban, kıyamet günü boynuzları, kılları ve tırnaklarıyla gelecektir. Kurbanın kanı yere düşmeden önce Allah katında hemen kabul olunur. Bu sebeple kestiğiniz kurbanlardan dolayı sıkıntı değil gönlünüz hoş olsun.” (İbn Mâce, Edahî: 3)

“Onlara, Adem’in iki oğlunun haberini gerçek olarak anlat: Hani birer kurban takdim etmişlerdi de birisinden kabul edilmiş, diğerinden ise kabul edilmemişti. (Kurbanı kabul edilmeyen kardeş, kıskançlık yüzünden), ‘And olsun seni öldüreceğim.’ dedi. Diğeri de ‘Allah ancak takva sahiplerinden kabul eder.’ dedi…” (Mâide 5/27)

“Biz, büyükbaş hayvanları da sizin için Allah’ın (dininin) işaretlerinden (kurban) kıldık. Onlarda sizin için hayır vardır. Şu hâlde onlar, ayakları üzerine dururken üzerlerine Allah’ın ismini anınız (ve kurban ediniz). Yan üstü yere düştüklerinde ise, artık (canı çıktığında) onlardan hem kendiniz yiyin hem de ihtiyacını gizleyen/gizlemeyen fakirlere yedirin. İşte bu hayvanları biz, şükredesiniz diye sizin istifadenize verdik.” (Hac 22/36)

“Kendilerine ait birtakım yararlara tanık olsunlar. Kendilerine rızık olarak verdiği kurbanlık hayvanlar üzerine belirli günlerde Allah’ın adını ansınlar. İşte bunlardan yiyin, sıkıntı içindeki fakiri de doyurun”. (Hac 22/28)

“Şimdi sen Rabbine kulluk et ve kurban kes.” (Kevser 108/2)

-Arefe gününün (Kurban bayramı) orucu geçmiş ve gelecek iki senenin günahına, aşûre gününün orucu ise geçmiş bir senenin günahına kefarettir.
Ravi: Hz. Ebû Katade (r.a.)

-Kurban bayramında kurbana harcanan paradan, Allah'a daha sevgili bir para yoktur.
Ravi: Hz. İbni Abbas (r.anhüma)

-Kurban bayramında kurbana harcanan paradan, Allah'a daha sevgili bir para yoktur.
Ravi: Hz. İbni Abbas (r.anhüma)

-Bir insan, kurban bayramı gününde, Allah'a kan akıtmaktan (kurban kesmekten) daha sevgili bir amel yapmamış olur. Muhakkak ki, o kurban boynuzları ile, tüyleri ile, tırnakları ile, gübresi ile (her şeyi ile) kıyamet günü mahşere gelir (hesaba girer). Kurban kesildiğinde kanı daha yere değmeden, Allah (z.c.hz.)'nin rıza mevkiine düşer. Şu halde kurbanınızı nefsinizi tayyib ederek seve seve kesiniz.
Ravi: Hz. Âişe (r.anha)

-Dört geceyi ihya edene Cennet vacib olur: Arefe'den bir evvelki (terviye) gecesi, arefe gecesi, kurban bayramı gecesi, Ramazan bayramı gecesi.
Ravi: Hz. Muaz (r.a.)

-Ey insanlar, her aileye her sene bir kurban bayramı bir de Receb ayı kurbanı vardır. (Sonradan nesh olunmuş)
Ravi: Hz. Miknet İbni Süleym (r.a.)

-Ramazan ve Kurban Bayramı gecelerini ihya edenin kalbleri, kalblerin öldüğü günde ölmez.
Ravi: Hz. Ubâde (r.a.)

-Allah (z.c.hz.) şu dört geceye hayır bezl eder. Kurban bayramı, Ramazan bayramı, Şabanın yarı gecesi ki onda eceller, rızıklar yazılır ve hacda yazılır. Bir de arefe gecesi, Ezana kadar.
Ravi: Hz. Âişe (r.anha)

-Cuma günü, Ramazan ve Kurban bayramı günleri ve arefe günü guslederlerdi.
Ravi: Hz. Fakih İbni Saad (r.a.)

PEYGAMBER EFENDİMİZİN KURBANI VE KURBAN BAYRAMI

Hz. Peygamber (s.a.v.), cuma ve bayram gibi toplu halde idrak edilen özel günlerde, gusleder, en güzel elbiselerini giyer ve güzel kokular sürerek namazgâha gider, Müslümanlara da böyle yapmalarını tavsiye ederdi. O sadece ödünç bir hayvana sahip olduğunu ve bunu kurban olarak kesmesi gerekip gerekmediğini soran bir sahabiye, kesmesi gerekmediğini ifade ettikten sonra “Saçını, tırnaklarını kısaltır, bıyıklarından alır, etek tıraşını olursun. Bu da Allah indinde senin için bir kurban yerine geçer." 1 buyurarak bayrama en güzel şekilde hazırlanmanın önemini vurgulamıştır.

BAYRAM NAMAZI

Bayramlar, Müslümanların bir arada oldukları, birlik şuuruna vardıkları zaman dilimleridir. Aynı anda ne kadar kişi bir arada olursa bayramın rahmetinden o kadar feyiz alınacağı aşikârdır. Hz. Peygamber (s.a.v.)’in kurban günü yaptığı ilk iş Müslümanlara bayram namazını kıldırmak olmuştur. Bayram günü, hava muhalefeti veya başka bir engel bulunmadığı takdirde (yağmur yağan bir bayram hariç), Peygamberimiz bayram namazını Medine dışında, herkesin iştirak edebileceği açık alanda yani namazgâhta (Kesîr b. Sait'in evinin yanındaki musallâ denilen yerde) kıldırmış ve bayram namazına herkesin iştirak etmesini istemiştir.

Peygamberimiz, bayram namazına yürüyerek gider, namazgâha gidişlerinde ve Medine’ye dönüşlerinde farklı yolları kullanırlardı.2 Böylece daha fazla kişi ile görüşür, onlara bayram olduğunu hatırlatır, ihtiyacı olanları tesbit eder, karşılaştığı herkese selâm verirlerdi.

Ebû Said el-Hudrî Hazreti Peygamber'in bayram namazını şöyle anlatmıştır: “Resûlullah (s.a.v.) Ramazan bayramı ile kurban bayramı günü namazgâha çıkardı. İlk önce bayram namazını kıldırır, sonra cemaat saflar halinde iken ayağa kalkar, onlara dönerek vaaz eder, tavsiyelerde bulunur, emirler verirdi. Hatta o anda bir askerî birlik göndermek isterse gönderir yahut başka bir şeyin yapılmasını emredecek olursa emreder, ondan sonra Medine’ye dönerdi.” 3

Hz. Peygamber (s.a.v.), bayram namazından sonra Müslümanlara hutbe irat eder, onlara nasihatte bulunurdu, bayram hutbelerinde cuma hutbelerinden farklı olarak çokça tekbir getirirdi.

KADINLARIN BAYRAM NAMAZINA İŞTİRAKİ

Hz. Peygamber (s.a.v.) bayramlarda Müslümanların bir arada olmasını önemsemiş, çocukların ve kadınların

da bayram namazına iştirak etmelerini istemiştir. Kadınların dahi, namaz kılmaya mâni olan özürleri olsa bile,

namazgâha gelerek bu sevince ortak olmalarını arzu etmiş, 4 hatta dışarı çıkmak için örtüsü bulunmayan bir kadına başkasından ödünç bir örtü bulmasını ve bu hayır meclisine katılmasını söylemiştir.5 Ashabdan Ümmü Atıyye şöyle demiştir: “Biz kadınlara, bayram günü namazgâha çıkmamız -hatta bakire kızlarla özürlü kadınlar da dâhil- emredilirdi. Kadınlar erkeklerin arka tarafında otururlar, onlarla birlikte tekbir getirirler ve dua ederlerdi. Onlar bayram gününün bereketini ve günahlardan arınmayı ümit ederlerdi.” 6Rivayetlerde Hz. Peygamber (s.a.v.)’in bayram namazlarından sonra kadınlar tarafına geçerek onlara da tavsiyelerde bulunduğu belirtilmiştir.

Hz. Peygamber (s.a.v.) “Kim imkân bulurda, mal genişliği yerinde olur kurban kesmezse namazgâhımıza yaklaşmasın.” (Hadîs-i Şerîf, Müsned-i Ahmed) buyurarak imkânı olduğu halde kurban kesmeyenleri ağır bir dille uyarmıştır.