Antalya'nın Ormana Köyü, UNESCO'nun 2024'te "Dünyanın En İyi Turizm Köyü" seçilen yerlerinden biri olmasına rağmen, 200-300 yıllık tarihi düğmeli evlerin yıkılması tehlikesiyle karşı karşıya. İbradı Belediyesi, köydeki bu evler için yıkım kararı aldı. İşte tarihi evlerin geleceği için başlatılan yıkım sürecinin detayları...
ORMANA’NIN TARİHİ DÜĞMELİ EVLERİ İÇİN YIKIM KARARI ALINDI
Antalya'nın İbradı ilçesinde yer alan Ormana Köyü, geçtiğimiz yıl Dünya Turizm Örgütü tarafından 2024'ün “Dünyanın En İyi Turizm Köyü” olarak seçilmişti. Ancak, köydeki 200-300 yıllık tarihi düğmeli evler, imar planındaki hatalar nedeniyle tehlikeye girmiş durumda. 2014’te yapılan Koruma Amaçlı İmar Planı'nda, birçok düğmeli ev yer almadığı gibi, bu evlerin bulunduğu alanlar yanlışlıkla "pazar yeri", "ibadethane" ve "karakol" olarak işaretlendi.
İbradı Belediyesi, planda yer almayan bu tarihi evler için yıkım kararı aldı. Yıkım kararı, bu evleri turistik işletme olarak kullanan vatandaşlar ve köydeki diğer işletme sahipleri tarafından tepkiyle karşılandı. İşletmelerin kapanması, köydeki ekoturizm faaliyetlerini ve turizm hareketliliğini de olumsuz etkiledi.
ORMANA’DA EKOTURİZMİN TEMELİ ATILDI, ŞİMDİ YIKIM TEHLİKESİ
Ormana Köyü, 2010 yılında İstanbul’dan Ormanalı iş insanı Aydın Özgüven ve oğlu Tolga Özgüven’in köye dönerek tarihi düğmeli evleri restore etmeleriyle ekoturizm hareketine başlamıştı. Bu restorasyon, aynı zamanda köydeki turizm faaliyetlerinin önünü açmıştı. Özgüven ailesinin öncülüğünde yapılan restorasyonlar sayesinde, evler butik otel ve restoran olarak kullanılmaya başlandı ve köy, yılda yaklaşık 200 bin turist ağırlayan bir turizm merkezi haline geldi. Ancak, 2014 yılında hazırlanan Koruma Amaçlı İmar Planı, köydeki birçok tarihi yapıyı dışarıda bırakmıştı.
Tolga Özgüven, köydeki tarihi evlerin plan dışında bırakılmasına tepki göstererek, bu hatanın düzeltilmesi için İbradı Belediyesi'ne başvurduklarını, ancak yıllarca herhangi bir adım atılmadığını belirtti. 2019 yılında, belediye tarafından imar planının revize edilmesi için bir ihale açıldı, ancak devlet kurumlarının görüşleri alınamadığı için süreç ilerlemedi. Bu durum, köydeki tarihi evlerin neredeyse yüzde 90'ının yıkılma tehlikesiyle karşı karşıya kalmasına sebep oldu.
BELEDİYE’NİN YIKIM KARARI VE KÖYLÜLERİN TEPKİSİ
İbradı Belediyesi’nin aldığı yıkım kararı, köylüler ve turizm işletme sahipleri tarafından büyük bir hayal kırıklığıyla karşılandı. Tolga Özgüven, "50 gün önce Kültür ve Turizm Bakanlığı'ndan işletme belgesi aldığımız tarihi evimiz, imar planında gözükmediği için yıkım kararı çıktı. Aynı şekilde diğer turistik işletmeler için de benzer kararlar alındı. Bu yanlıştan acilen dönülmesini bekliyoruz" şeklinde konuştu.
Özgüven, köydeki diğer turistik işletmelerin de benzer sorunlarla karşılaştığını ve bazı işletmelerin kapanmak zorunda kaldığını belirterek, köydeki ekoturizm hareketinin zayıfladığını ifade etti. Yavuz Sayan, Alanya’dan turist grupları getiren bir turizm acentesi yetkilisi olarak, Ormana’daki restoran ve turistik işletmelerin kapanmasından duyduğu endişeyi dile getirdi. "Önceden geldiğimizde yemek molası verdiğimiz restoranlar şimdi kapalı. Turistlerle birlikte ortada kaldık," dedi.
TURİZM SEKTÖRÜNDEKİ KAPANMALAR, ORMANALILARI ZOR DURUMDA BIRAKTI
Ormana’daki turistik işletmelerin kapanması, sadece köylüleri değil, bu işletmelere ürün tedarik eden firmaları da zor durumda bırakmış durumda. Köydeki sakinler ve turizm sektöründeki diğer aktörler, yıkım kararının bir an önce gözden geçirilmesi gerektiğini vurguluyor. Ekoturizmle geçinen köylüler, Ormana'nın eski sakinler ve turistler için ne kadar önemli bir merkez haline geldiğini hatırlatarak, bu sorunun en kısa sürede çözülmesini talep ediyor.
KÜLTÜR VE TURİZM BAKANLIĞI VE BELEDİYE'YE ÇAĞRI: YIKIM KARARLARI GÖZDEN GEÇİRİLSİN
Ormana'nın turizmle geçinen halkı ve köydeki işletmeler, artık hem tarihi yapılarının korunmasını hem de ekonomik anlamda yeniden canlanmayı bekliyor. İbradı Belediyesi ve Kültür ve Turizm Bakanlığı'na, bu yıkım kararlarının gözden geçirilmesi ve köyün ekoturizm potansiyelinin zarar görmemesi için bir an önce çözüm bulunması çağrısı yapılıyor.
Köylüler ve işletme sahipleri, köydeki bu eşsiz tarih ve kültürün korunmasını istiyor. Ancak bunun için yıkım kararlarının geri alınması ve imar planındaki hataların düzeltilmesi gerektiği konusunda hemfikirler.
