Türkiye'nin önemli kayısı üretim merkezlerinde etkili olan don olayları, 2024 sezonunda ciddi rekolte kayıplarına neden oldu. Özellikle Malatya, Elazığ, Sivas ve Kahramanmaraş gibi illerde kayısı bahçeleri büyük zarar görürken, kuru kayısı fiyatları zirveye ulaştı. TÜİK verilerine göre üretimin üçte ikisinden fazlası kaybedilmiş durumda. Tazesi nispeten uygun fiyatlarla satılsa da kurutulmuş kayısı, piyasada lüks bir ürün haline geldi.
YÜZDE 65 AZALMA BEKLENİYOR
Türkiye İstatistik Kurumu’nun 2024 yılı bitkisel üretim tahminine göre, kayısı üretiminde geçen yıla oranla yüzde 65’e varan bir düşüş yaşanacak. Özellikle Nisan ayındaki ani soğuk hava dalgası, kayısı çiçeklerini yakarak meyve oluşumunu engelledi. Bu da hem iç piyasayı hem de ihracatı olumsuz etkiledi.
Malatya başta olmak üzere birçok bölgede taze kayısı hasadı yapılamadan sezon kapandı. Hal böyle olunca, kuru kayısı fiyatları adeta tavan yaptı. Türkiye’nin kuru kayısı ihtiyacının yüzde 90’ını karşılayan Malatya’da bile kuru kayısının kilogram fiyatı 800 TL’den başlarken, bazı marketlerde ve çevrim içi platformlarda bu rakam 1000 TL’yi geçti.
4 KİLOSU 1 GRAM ALTIN EDİYOR
Kuru kayısının geldiği fiyat noktası dikkat çekti. Bugün 4 kilogram kuru kayısı fiyatı, neredeyse 1 gram altına eş değer görülüyor. Bu durum, kuru kayısının artık birçok hane için ulaşılması güç bir ürün haline geldiğini gösteriyor. Tüketiciler taze ürüne yönelirken, kuru ürünlere olan ilgide git gide azalıyor.
TAZESİ DURURKEN KURUSU ELDE KALIYOR
Bursa’nın Nilüfer ilçesinde şarküteri işleten Fatih Karagöz, yaşanan durumun doğrudan satışlara yansıdığını ifade etti. Karagöz, “Ürün az geldiği için fiyatlar inanılmaz arttı. Kilosu 800 ile 1000 TL arasında satıyoruz. Ancak bu fiyatlardan çok az kişi alıyor. Şu anda pazarda taze kayısı 100 liradan satılırken insanlar neden kurusuna bu kadar para versin?” sözleriyle durumu özetledi.
EN ÇOK MALATYA ETKİLENDİ
Taze ve kuru kayısı dendiğinde akla ilk gelen şehir olan Malatya, bu yıl en büyük zararı gören illerden biri oldu. Don olayları, hem çiftçileri hem de ticaret yapan esnafı ekonomik açıdan zora soktu. İhracatta da daralma bekleniyor.
